Tư duy việc làm khác biệt của giới trẻ Việt Nam hiện nay

Dù muốn hay không muốn, chúng ta đều phải công nhận rằng sự phát triển của công nghệ đã và đang có những tác động vô cùng lớn tới sự phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, sự bùng nổ của lĩnh vực này cũng đang tác động vô cùng lớn tới hầu hết các khía cạnh khác nhau của cuộc sống, đặc biệt là sự tác động làm thay đổi quan điểm, nhu cầu, cấu trúc việc làm của giới trẻ.

Từ thực tiễn đó, chúng ta có thể dễ dàng nhận ra những thay đổi trong tư duy tìm việc, xu hướng, cách thức làm việc của một bộ phận lớn giới trẻ hiện nay.

Theo một báo cáo mới về "Xu thế thị trường lao động trong tương lai", trong 5 năm tới, khoảng 83 triệu việc làm có thể bị mất do nhu cầu lao động trong một số lĩnh vực thay đổi. Đồng thời, sẽ có 69 triệu việc làm mới được tạo ra dưới tác động của công nghệ và các xu hướng xã hội. Có thể nhìn thấy, số lượng việc làm không giảm đi quá nhiều, nhưng chắc chắn sẽ có một sự dịch chuyển rất lớn về tính phù hợp của nhóm công việc mới này, đó là những yêu cầu liên quan đến trình độ công nghệ và phù hợp với xu hướng mới. Trong tương lai, nhu cầu tuyển dụng các ngành liên quan đến công nghệ được dự đoán sẽ ở mức cao nhất so với các ngành khác. Do vậy, những ai có năng lực và khả năng thích ứng với công nghệ, chuyển đổi số sẽ nắm một lợi thế rất lớn.

Theo các chuyên gia, xu hướng này sẽ khiến nhiều nhóm ngành sẽ bị cắt giảm nhân sự, thậm chí là sẽ biến mất như các dịch vụ bưu chính, nhóm ngân hàng, bảo hiểm, dịch vụ tài chinh, các công việc hành chính tại các cơ quan, kho bãi, chợ truyền thống, siêu thị, các cửa hàng kinh doanh theo mô hình Location Business… Ở chiều ngược lại, Bigdata là thuật ngữ sẽ được nhắc đến rất nhiều, các công việc trong mảng phân tích dữ liệu lớn, biến dữ liệu thành các thông tin hữu ích có thể tạo ra rất nhiều tiền, blockchain, chuyển đổi số, mã hóa và an ninh mạng, công nghệ sinh học, các nền tảng và ứng dụng số hóa, thương mại điện tử sẽ có dư địa phát triển vô cùng lớn.

Xu hướng việc làm này đã có biểu hiện rất rõ tại Việt Nam trong những năm qua, đặc biệt là thời kỳ hậu Covid. Quan điểm về việc làm của giới trẻ Việt Nam cũng đã có sự khác biệt rất rõ nếu so với các thế hệ trước đó. Cụ thể, giới trẻ, mà điển hình Gen Z ( 1997-2012) có xu hướng tự doanh rất cao, biết cách tận dụng công nghệ để tăng năng suất, không chỉ quan tâm đến tiền mà còn quan tâm đến nhiều yếu tố khác như sự tự do, chủ động, sáng tạo khi làm việc. Họ không quá quan tâm tới các môi trường làm việc trong khu vực nhà nước ( hay còn gọi là người nhà nước, điều mà thế hệ Gen X, và một bộ phận thuộc thế hệ Millennials mơ ước). Họ không bị ám thị bởi tư duy “ tìm một công việc ổn định” và mặc định trung thành với nó như các đàn anh đàn chị trước đây. Đa số các bạn trẻ thuộc thế hệ Gen Z không thích làm việc 8h/ngày tại cơ quan để nhận lương vào mỗi cuối tháng. Thay vào đó, Gen Z thường ủng hộ các xu hướng như nền kinh tế GIG (gig economy, nơi mọi người thường làm việc bán thời gian hoặc tạm thời); nghề tay trái và nắm giữ nhiều công việc cùng một lúc... để nỗ lực chống lại cái nghèo, bất ổn tài chính và chi phí sinh hoạt tăng do lạm phát. Thế hệ này được cho rằng đang dần nghiêng sang các mô hình hybrid (kết hợp trực tiếp và trực tuyến) để thích ứng với nhu cầu mở rộng của doanh nghiệp và lực lượng lao động, tạo ra sự cân bằng giữa nhóm sáng tạo cá nhân và làm việc và nhóm cộng tác. Mô hình làm việc kết hợp dự kiến sẽ tăng lên 81% trong thời gian tới và Gen Z là một trong những người ủng hộ nhiệt tình nhất.

Đặc điểm chung là Gen Z luôn tìm kiếm công việc gắn liền với Internet, thiết bị công nghệ, mạng xã hội. Tại Việt Nam những năm qua, hàng loạt nghề nghiệp mới xuất hiện như Content Creator, Streamer, YouTuber, Fashionista, tiktoker, Affiliate...Đây là những nhóm ngành cho phép Gen X tự do sáng tạo và luôn theo được các new trend trên thế giới.

Việt Nam chúng ta đang chuyển mình để hướng tới một kỷ nguyên mới, và tất nhiên, để làm được điều đó thì không thể không có sự đóng góp của yếu tố công nghệ. Việc các bạn trẻ, mà điển hình là Gen Z, việc có những tư duy khác biệt đó là điều vô cùng dễ hiểu. Vì có như vậy, họ mới có thể phù hợp với xu hướng và thời đại. Còn những ai đang thuộc thế hệ X, Millennials, cũng nên chủ động trang bị dần cho mình những kiến thức mới về công nghệ, cần mở lòng hơn với các xu thế mới nếu không muốn bị bỏ lại phía sau.

Cảm ơn các bạn đã đọc tin.