Tư duy và phương pháp đầu tư CK phải nắm được. Lựa chọn có quan trọng hơn nỗ lực?

Hầu hết những người bắt đầu tham gia TTCK với tư duy hoàn toàn đúng đắn, nhưng chỉ vài tháng sau đa số họ đã thay đổi hoàn toàn. Bài này là một định hướng rất quan trọng khi tham gia đầu tư chứng khoán.

Tư duy đầu tư đúng đắn

Tư duy ban đầu của bạn khi còn chưa hiểu gì về chứng khoán là hoàn toàn đúng. Nó có thể kể tới các ý sau:

- Mua CP công ty làm ăn tốt, hầu hết CP bluechip như VCB, TCB, VHM, FPT v.v là ý tưởng ban đầu của bạn.

- Mua để đó vài năm, mua cho con cháu, mua hold v.v

- Lợi nhuận 1 năm ở mức độ hợp lý (25 – 40% là đạt mục tiêu)

Đây gần như là tư duy “thánh thiện” nhưng lại vô cùng chính xác và cũng không cần qua trường lớp nào.

Thay đổi tư duy do lòng tham

Sau ngày đầu tiên mua cổ phiếu, bạn bắt đầu xem giá. Trải qua khoảng 1 tuần bạn bắt đầu thấy CP của mình “chậm, nặng mông” vô cùng. Các cổ phiếu khác thì tím hết phiên này tới phiên khác, người này khoe ăn 30%, người kia khoe X3, chỉ riêng CP của mình vẫn đứng im tại chỗ. Lúc này bạn cảm thấy chán nản về cổ phiếu mà mình đang đầu tư. Bạn bán ra và bắt đầu phiêu bồng theo những cổ phiếu nhiều biến động.

Cả 3 tư duy lúc đầu của bạn lúc này sẽ bị vứt vào sọt rác, bạn hình thành nên một tư duy mới:

- Mua cổ phiếu có khả năng tăng giá (Sử dụng PTKT, phím hàng, tin tức v.v) không cần quan tâm kq sxkd.

- Mua 3 – 5 ngày bán là được rồi, lâu thì một vài tuần.

- Mỗi tuần phải ăn 10 20% v.v

Bạn thấy đấy, nó đã trái ngược tất cả các tiêu chí khi bạn mới bắt đầu, cũng bởi lòng tham. “Giàu chậm” thật không hề dễ chịu chút nào.

Nên sử dụng tư duy đầu tư nào?

Tư duy ban đầu chắc chắn là đúng, nhưng tư duy sau này gọi là sai cũng không chính xác. Bạn cần xác định rõ ràng con đường, phương án cho mình.

Chúng ta sẽ phân loại thành 2 nhóm: Holder (đầu tư) và Trader (đầu cơ) trước.

Phương án đầu tư thuần túy

Việc đầu tiên là chúng ta nên chia danh mục phong phú một chút thay vì chỉ cổ phiếu Bluechip như ban đầu. Nó có thể như sau:

- 70% vào top cổ phiếu, lấy ổn định & tăng trưởng làm ưu tiên.

- 20% vào cổ phiếu có khả năng bùng nổ hoặc tăng trưởng nhưng đang có vốn hóa trung bình

- 10% cho các công ty nhỏ hoặc công ty có nhiều rủi ro.

Tất cả đều chỉ mua và nắm giữ dài hạn. Ít nhất một vài năm mới là con đường đúng đắn khi bạn chọn phương án này. Thậm chí nó có thể là 5 – 10 năm và lâu hơn.

Bạn không cần mất thời gian, không cần xem bảng điện mỗi ngày. 1 tháng bạn chỉ cần xem bảng giá từ 1 – 2 lần để nắm được tình hình. Các thông báo quan trọng đều được công ty CK gửi qua email, bạn không cần lo lắng mình bỏ lỡ điều gì.

Minh họa ví dụ danh mục đầu tư theo phương án này:

- 70% được chia thành: 30% cho TCB, 30% cho MBB (Ngân hàng), 10% cho VHM (Bất động sản)

- 20% được chia cho MSN (Hàng tiêu dùng) & DHG (Dược phẩm)

- 10% con lại chia nửa mua Alibaba (Đặt cửa vào TMĐT TQ), 1 nửa mua BioNTech (Đặt cửa vào công nghệ mRNA chứ không chỉ vắc xin)

Lưu ý rằng đây chỉ là minh họa về các phân bổ danh mục. Nếu bạn máu me hơn chút (Gọi theo ngôn ngữ chính thống là khẩu vị rủi ro) có thể gia tăng tỉ lệ cho nhóm bùng nổ hoặc rủi ro. Nhưng không được quá 40% mỗi loại.

Phương án trade thuần túy

Với phương án này bạn cần dữ liệu liên tục để có thể tìm ra cơ hội mua vào và bán ra sau 3 – 10 ngày hay 1, 2 tháng. Đó có thể là phân tích kỹ thuật, dữ liệu ngành, diễn biến thị trường hoặc “hóng ở đâu đó”.

Nhìn chung phương pháp này có lợi nhuận cao, nhanh nhưng chúng ta cũng thấy khá ít người thành công từ phương pháp này. Kỹ năng yêu cầu rất cao, bao gồm cả xử lý cắt lỗ đúng lúc thứ mà ít người có được.

Dòng tiền & tâm lý thị trường lúc này có vai trò rất quan trọng trong quyết định đầu tư của bạn. Cổ phiếu tốt không phải là thiết yếu.

Bạn nên thiết lập một tiêu chuẩn cơ sở cho mình:

- Không giao dịch các CP “tổ lái” rõ ràng.

- Không giao dịch các CP có vol giao dịch hoặc vốn hóa quá thấp.

- Không giao dịch các CP mà tình hình công ty quá bết bát.

Việc chặt chẽ hơn một chút trong tiêu chuẩn sẽ tránh được trong tình huống xấu, mức thua lỗ của bạn rất khủng khiếp. Bạn vẫn có thể trade, nhưng nên giao dịch các công ty ở mức độ trung bình trở lên.

Đối với Cổ phiếu bluechip (hàng top) thì không nên ưu tiên giao dịch ngắn hạn, do diễn biến của nó rất chậm và ít sóng. “Bám trend” là kỹ năng rất cần thiết nếu bạn yêu thích lướt sóng.

Minh họa: “Đu trend” dầu khí giữa bối cảnh giá dầu tăng kỷ lục và giá xăng trong nước tiếp tục tăng.

Phương pháp đầu tư kết hợp trade

Hold mãi nhìn người ta ăn mỗi ngày cũng buồn bạn có thể dùng 60 – 70% vốn và làm theo phương pháp 1. Tốt nhất mở 1 tài khoản khác và hold, 1 tài khoản riêng để trade. Phần hold chủ yếu mua và để đó, giao dịch ít nhất phải theo nến W1 (nến tuần). Phần trade thì làm như phương pháp phía trên.

Đánh giá tổng kết

Phương án 3 là phương án tối ưu, cũng cải thiện được việc “ngứa tay ngứa chân” của bạn. Nếu bạn có một công việc kinh doanh hoặc gì đó bận rộn, hãy chọn phương án 1. Đừng sa đà vào phương án 2 để rồi làm ăn trễ nải mà tiền từ CK sau này cũng chẳng thấy đâu. Với phương án 1, công việc của bạn không hề bị ảnh hướng, 5 năm sau bạn sẽ thấy trái ngọt.

Nếu bạn thực sự nhanh nhẹn và có thời gian, sẵn sàng đầu tư kiến thức, kỹ năng hãy chọn phương án 2. Nó có thể kiếm tiền, kiếm nhanh nhưng không dễ.

Đầu tư (phương án 1) ai cũng có thể làm được và nên làm. Lướt sóng cũng rất thú vị nhưng chỉ nên tham gia nếu nó phù hợp với bạn.

Có người đặt những câu hỏi rất ngớ ngẩn (thực ra là “lều báo” giật tít) : “Có nên nghỉ việc để đầu tư chứng khoán?”. Tôi chưa hiểu đầu tư chứng khoán mắc mớ gì phải nghỉ việc? Còn lướt sóng thì đúng là nên dành nhiều thời gian và kiến thức mới có thể thành công, nhưng nó không được tính là hoạt động đầu tư.