Từ bài thơ cổ đến nỗi sợ của các CEO công nghệ Trung Quốc

Một bài thơ có tuổi đời cả ngàn năm đã khiến gã khổng lồ Meituan mất hàng chục tỷ USD vốn hóa thị trường.  

Cơn bão lớn ập đến sau khi nhà sáng lập kiêm CEO Meituan Wang Xing đăng bài thơ từ thời nhà Đường lên mạng xã hội tuần trước. Bài viết trên website Fanfou đã bị xóa song Meituan xác nhận nó chứa bài thơ “The Book Burning Pit” của tác giả Zhang Jie viết hơn 1.100 năm trước để châm biếm Tần Thủy Hoàng.

Theo sử sách, Tần Thủy Hoàng dập tắt bất đồng trong nước bằng cách đào các hố khổng lồ, đốt những cuốn sách không được chính quyền chấp thuận cũng như chôn các học giả để ngăn mọi người lên án mình.

Một số ý kiến trên mạng xã hội cho rằng Wang có thể đã đăng bài thơ để ngầm chỉ trích chính phủ Trung Quốc, vốn đang kìm hãm các hãng công nghệ lớn nhất nước. Những người khác so sánh bài viết với bài phát biểu của nhà sáng lập Alibaba Jack Ma năm ngoái, khi ông “vỗ mặt” các ngân hàng trung ương Trung Quốc và nhà quản lý tài chính vì sử dụng các phương pháp lỗi thời. Bài phát biểu của Jack Ma dường như đã khiến giới chức giận dữ. Vụ IPO lịch sử của Ant Group cũng bị đình chỉ vào phút chót.

Meituan cùng nhiều “ông lớn” khác như Alibaba, Tencent đều bị phạt hoặc bị điều tra, giám sát trong vài tháng nay vì vi phạm độc quyền hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng. Bài thơ có tuổi đời hơn 1.100 năm tiếp tục cho thấy tình trạng hiểm nghèo đang chờ đợi những công ty như Meituan. Cổ phiếu Meituan giảm 13% từ 6/5 đến 11/5, thổi bay gần 30 tỷ USD vốn hóa. Hiện tại, cổ phiếu phục hồi nhẹ, tăng 2,5% khi chốt phiên ngày 12/5.

CEO Wang sau đó đăng đàn giải thích, ông cho rằng bài thơ ngụ ý về các đối thủ cạnh tranh của Meituan. “Nhà Tần lo sợ các học giả song Lưu Bằng và Hạng Vũ – những người lật đổ nhà Tần – lại không được học cao. Điều đó nhắc nhở tôi rằng kẻ địch nguy hiểm nhất không phải những người được mong đợi. Alibaba tập trung vào JD.com để rồi Pinduoduo vượt qua về lượng người dùng. Tương tự, Ele.me được xem là đối thủ lớn nhất của Meituan, nhưng thứ thực sự gây sốc cho toàn ngành công nghiệp có thể là một doanh nghiệp, mô hình kinh doanh nào đó chưa lọt vào tầm ngắm của chúng tôi”.

Vào tháng 4, Meituan và hàng chục công ty khác được cảnh báo khi Alibaba nhận án phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD. Nhà chức trách Trung Quốc cho biết, Alibaba bị phạt vì hành xử như kẻ độc quyền. Họ cũng báo với các doanh nghiệp rằng nếu không giải quyết hành vi độc quyền, họ sẽ bị trừng phạt tương tự.

Sau đó, Cơ quan Điều tiết thị trường Nhà nước Trung Quốc mở cuộc điều tra chống độc quyền với Meituan vì “các thỏa thuận giao dịch độc quyền”. Công ty bị nhiều cơ quan triệu tập, trong đó có nhà chức trách Thượng Hải, về quyền lợi khách hàng.

Theo các nhà phân tích Fitch Ratings, rủi ro quản lý với lĩnh vực Internet Trung Quốc có xu hướng leo thang. Cơ quan này không loại trừ bất kỳ án phạt nào với các công ty khác sau những gì xảy ra với Alibaba.

Một dân mạng nhận xét: “Bài thơ vô cùng gợi mở. Wang Xing đăng nó vào giai đoạn quan trọng của cuộc đàn áp Big Tech. Đây rõ ràng là hành động không phù hợp. Wang có lẽ muốn nói tới các đối thủ của anh ta, song các nhà đầu tư không nghĩ như vậy. Thời điểm này rất nhạy cảm”.