TTCK ảnh hưởng thế nào khi NHNN giảm lãi suất điều hành?

Hôm 13/9, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chính thức giảm lãi suất điều hành. Theo đó, lãi suất tái cấp vốn giảm từ 6,25% xuống 6%/năm, lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,25% xuống 4%/năm. Đây có phải là hoạt động bơm tiền ổ ạt ra thị trường?

Trước tiên chúng ta hiểu các khái niệm này là gì?

1. Giải thích các khái niệm

Để hiểu và đánh giá được những tác động của quyết định điều chỉnh lãi suất của NHNN trước hết PHẢI làm rõ các khái niệm và phân tích những tác động của công cụ này về mặt đối với thị trường tiền tệ.

NHTW điều hành cung tiền trong nền kinh tế bằng 3 công cụ cơ bản là Dự trữ bắt buộc, Nghiệp vụ thị trường mở, Phát hành trái phiếu bắt buộc. Cả ba công cụ này đều nhằm mục tiêu bơm - rút tiền trong nền kinh tế để phòng chống lạm phát hoặc kích thích kinh tế.

Để điều hành chính sách tiền tệ qua nghiệp vụ thị trường mở, NHTW tăng hoặc giảm lãi suất tái chiết khấu. Qua việc tăng - giảm lãi suất này, NHTW có thể mua - bán các giấy tờ có giá trên thị trường mở. Thông qua hoạt động mua - bán giấy tờ có giá, NHTW tác động trực tiếp đến nguồn vốn khả dụng của các tổ chức tín dụng và từ đó điều tiết lượng tiền tệ và tác động gián tiếp đến lãi suất thị trường.

Những con số lãi suất mà NHTW các quốc gia thường hay công bố chính là lãi suất này. Nếu muốn rút tiền khỏi nền kinh tế, NHTW tăng lãi suất tái chiết khấu để bán ra các giấy tờ có giá hoặc hạn chế nhu cầu chiết khấu giấy tờ có giá của các tổ chức tín dụng. Ngược lại, muốn bơm tiền vào nền kinh tế NHTW giảm lãi suất chiết khấu.

Lãi suất tái cấp vốn là lãi suất mà ở đó NHTW áp dụng cho các nghiệp vụ tái cấp vốn cho ngân hàng thương mại (NHTM). Ở Việt Nam, NHNN tái cấp vốn cho các NHTM qua các hình thức: cho vay lại theo hồ sơ tín dụng, chiết khấu, tái chiết khấu thương phiếu và các giấy tờ có giá ngắn hạn khác, cho vay lại dưới hình thức cầm cố các giấy tờ có giá ngắn hạn.

Lãi suất tái chiết khấu là lãi suất được áp dụng cho các nghiệp vụ chiết khấu, tái chiết khấu thương phiếu và các giấy tờ có giá khác như tín phiếu kho bạc, chứng chỉ tiền gửi .

Như vậy, sự khác biệt giữa lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tái cấp vốn là các tài sản dùng để thế chấp cho việc vay mượn tiền khác nhau. Lãi suất chiết khấu áp dụng đối với các giấy tờ có độ rủi ro thấp như trái phiếu chính phủ, thương phiếu, chứng chỉ tiền gửi ngắn hạn. Còn lãi suất tái cấp vốn là lãi suất áp dụng cho các loại tài sản thế chấp có độ rủi ro cao hơn. Đây cũng là lí do giải thích cho việc lãi suất tái chiết khấu thường thấp hơn lãi suất tái cấp vốn.

2. Lãi suất tái chiết khấu và tái cấp vốn qua các thời kỳ

Trên đây là bảng lãi suất tái chiết khấu và lãi suất tái cấp vốn qua từng thời kỳ của NHNN. Lần hạ lãi suất tái chiết khấu gần nhất là năm 2017 khá trùng hợp là chứng khoán tăng mạnh năm 2017.

3. Tác động đến các ngân hàng

Việc đầu tiên sẽ làm tăng vốn khả dụng của các ngân hàng. Khi giảm lãi suất tái cấp vốn và lãi suất tái chiết khấu sẽ kích thích các ngân hàng thương mại cổ phần vay ngân hàng dùng các giấy tờ có giá chiết khấu lấy tiền tại ngân hàng NN. Lượng cung tiền tăng lên tùy thuộc vào

+ Nhu cầu của ngân hàng các ngân hàng thương mại cổ phần.

+ Tài sản( các giấy tờ có giá của ngân hàng thương mại cổ phần.

Bảng dưới đây liệt kê các giấy tờ có giá và tình hình vay mượn của NHNN của các tổ chức tín dụng lớn VCB, CTG, BID, MBB, TCB, VPB

Như vậy, với các ngân hàng có vốn nhà nước sở hữu lượng lớn trái phiếu chính phủ, giấy tờ có giá thì việc giảm 0.25% lãi suất này giúp các ngân hàng được giảm lãi cả trăm tỷ mỗi năm. Xa hơn nữa hành động này chính là việc là kích thích các ngân hàng mang giấy tờ có giá thực hiện nghiệp vụ chiết khấu và tái chiết khấu trong bối cảnh huy động cạnh tranh mạnh. Đây chính là cách làm tăng cung tiền kích thích nền kinh tế của ngân hàng nhà nước.

Lời kết

Trong bối cảnh gần như tất cả các nước cắt giảm lãi suất, kích thích kinh tế do cuộc thương chiến Mỹ Trung. Đây là hành động thể hiện ý chí của lãnh đạo Việt Nam bơm tiền kích thích nền kinh tế. Các doanh nghiệp niêm yết trên sàn đã có 4 quý liên tiếp doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng chậm lại. Những doanh nghiệp được hưởng lợi trong cuộc Thương chiến Mỹ Trung đếm trên đầu ngón tay. Việc chính phủ kích thích kinh tế là điều tất yếu. Việc cắt giảm lãi suất tái chiết khấu trước mắt tác động đến mặt tâm lý, chính sách tiền tệ luôn có độ trễ khoảng 06 tháng. Việc thị trường phản ánh tích cực cũng là dấu hiệu tốt. Nhiều khả năng nhịp sóng này sẽ kéo dài đến đầu tháng 10.

Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân trong bối cảnh hiện tại của nền kinh tế Việt nam. Chúc mọi người có quyết định đúng đắn trong đầu tư.