TS Nguyễn Quốc Hùng: Đừng quá lạm dụng chính sách tiền tệ, "ám ảnh" ngân hàng 0 đồng

Theo TS Nguyễn Quốc Hùng - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam chưa nên đặt vấn đề hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc trong bối cảnh hiện nay. Các ngân hàng 0 đồng năm 2009 là bài học nhãn tiền từ việc lạm dụng chính sách tiền tệ.

Giảm 0,5% tỷ lệ dự trữ bắt buộc, sẽ giải phóng được số vốn lên tới 50.000 tỷ đồng

Hiệu trưởng GS.TS Phạm Hồng Chương, PGS.TS Tô Trung Thành và các chuyên gia của trường Đại học Kinh tế Quốc dân, vừa đưa ra một số kiến nghị chính sách phục hồi kinh tế sau đại dịch.

Một trong những đề xuất được nhóm chuyên gia này đưa ra đó là, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cần phối hợp chặt chẽ với các chính sách kinh tế vĩ mô khác, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng tín dụng đề ra từ đầu năm (12%), nếu không ít nhất cũng phải đạt trên 10%.

Đồng thời, NHNN cần nghiên cứu để giảm 0,5% tỷ lệ dự trữ bắt buộc trong hai tháng cuối năm 2021 và giảm tiếp 0,5% trong quý I/2022. Theo đó, sẽ tác động giảm đáng kể lãi suất cho vay đối với nền kinh tế. Bởi vì chỉ cần giảm 0,5% tỷ lệ này, sẽ giải phóng được số vốn lên tới 50.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, NHNN cần chỉ đạo và giám sát các tổ chức tín dụng tiếp tục giảm chi phí để tiếp tục giảm lãi suất cho vay hỗ trợ sản xuất - kinh doanh, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm, lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ đối với khách hàng bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.

Việc hạ dự trữ bắt buộc để "bơm" tiền cho thị trường là một công cụ của chính sách tiền tệ phổ biến trên thế giới, giúp thị trường có thêm nguồn vốn lưu thông. Hiện nay, tại Việt Nam, tỷ lệ này đang được thực hiện là 3%, nghĩa là các ngân hàng thương mại huy động được 100 đồng thì được giữ 97 đồng, còn 3 đồng để tại Ngân hàng Nhà nước.

Đây không phải là lần đầu tiên vấn đề giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc được các chuyên gia phân tích đề cập tới.

Trước đó, vào tháng 8/2021, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất – kinh doanh, nhiều doanh nghiệp mong mỏi Ngân hàng Nhà nước có động thái sử dụng công cụ chính sách tiền tệ để nới lỏng thêm tiền tệ, ví dụ hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc vừa để "bơm" tiền vào nền kinh tế, vừa giảm chi phí vốn cho ngân hàng nhằm giảm lãi suất cho vay.

Đừng lạm dụng chính sách tiền tệ

Chia sẻ với Dân Việt, PGS.TS. Phạm Thị Hoàng Anh-Viện trưởng Viện nghiên cứu khoa học Ngân hàng (Học viện Ngân hàng) cho biết, thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn rất dồi dào kể từ đầu năm đến nay. Biểu hiện là lãi suất liên ngân hàng duy trì ở vùng thấp như lãi suất bình quân qua đêm bằng VNĐ hiện chỉ ở mức 0,62%/năm, 1 tuần 0,69%/năm,…

"Hiện Ngân hàng Nhà nước đang sử dụng rất nhiều biện pháp nới lỏng tiền tệ, nếu tiếp tục hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc, các ngân hàng có nhiều vốn hơn để cho vay nhưng chưa chắc sẽ giúp mặt bằng lãi suất cho vay giảm thêm. Hơn nữa, giảm dự trữ bắt buộc để giảm chi phí cho các ngân hàng nhưng quan trọng là nền kinh tế có hấp thụ được hay không? Trong bối cảnh hiện nay, rõ ràng giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc sẽ không có nhiều ý nghĩa", bà Phạm Thị Hoàng Anh nhấn mạnh.

Đồng tình, ông Nguyễn Quốc Hùng - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho rằng thời điểm này không nên đặt vấn đề giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc.

Chia sẻ với PV Dân Việt ông Hùng cho biết, công cụ tỷ lệ dữ trữ bắt buộc được sử dụng với 2 mục tiêu đó là điều tiết cung tiền và bảo toàn tính thanh khoản của hệ thống – đây là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng trong bối cảnh cả nền kinh tế đang gặp khó khăn vì đại dịch như hiện nay.

"Hiện nay nền tảng của các ngân hàng cũng đã yếu đi rất nhiều, nếu tiếp tục giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc sẽ khiến cho bộ đệm để đảm bảo an toàn cho hệ thống mỏng đi. Trong khi đó, những khó khăn vì đại dịch của ngân hàng thường đến sau doanh nghiệp và như dự báo kể từ năm 2022 trở đi các ngân hàng sẽ rất khó khăn khi nợ xấu dềnh lên. Cho nên trước mắt theo quan điểm của cá nhân tôi không nên giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc", ông Hùng nói.

Cũng theo ông Hùng, ở thời điểm hiện tại cần phải nâng hệ số an toàn của các ngân hàng lên cao, thay vì hạ bộ đệm an toàn xuống thấp, để đạt mục đích lãi suất thật thấp cho doanh nghiệp vay. Vấn đề an toàn hệ thống là rất quan trọng, lạm dụng chính sách tiền tệ quá là không nên.

"Đừng dựa vào chính sách tiền tệ nữa, tại sao cứ phải dựa vào chính sách tiền tệ nếu sau này ngân hàng phá sản ai là người chịu trách nhiệm? Ngân hàng phá sản còn liên quan đến hàng triệu dân bởi ngân hàng huy động tiền gửi của dân để cho vay. Một trong những bài học năm 2009 là 3 ngân hàng 0 đồng, đây là bài học nhãn tiền. Nếu cứ tiếp tục lạm dụng chính sách tiền tệ thì có thể sẽ có thêm nhiều ngân hàng 0 đồng trong tương lai. Chúng ta cần nhìn vào thực tiễn để đưa ra chính sách phù hợp", ông Hùng chia sẻ với PV Dân Việt.