Trước lộ trình hạn chế xe máy ở nhiều tỉnh thành, vì sao người Việt vẫn tăng mua sắm xe máy?

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), doanh số trong 3 tháng đầu năm 2022 đạt 753.571 xe, tăng 7,43% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là số lượng xe bán ra thị trường không tính lượng xe xuất khẩu và xe sản xuất thực tế tại nhà máy. Trong các thương hiệu xe máy lớn, Honda, Yamaha và Piaggio đều có sản phẩm xuất khẩu sang các thị trường khác như Đông Nam Á, châu Âu…

Mỗi ngày người Việt mua 8.467 xe máy các loại

Theo báo cáo bán hàng mới nhất của Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), trong quý 1/2022, thị trường xe máy đã tăng trưởng trở lại. Cụ thể, 3 tháng đầu năm 2022 tổng doanh số bán hàng của 5 hãng xe máy thuộc VAMM, gồm Honda, Piaggio, Suzuki, SYM và Yamaha đạt tổng cộng 753.571 xe, tăng 7,43% so với quý 1 năm 2021. Tính trung bình mỗi ngày khách hàng Việt Nam mua khoảng 8.467 xe máy các loại.

Trong VAMM, các thương hiệu bán đa dạng các loại xe máy khác nhau, từ xe phân khối thấp cho đến xe phân khối cao, từ xe số cho đến ga, xe côn tay, xe mô-tô.

Cụ thể, đối với Honda, hãng bán 5 loại xe số gồm Blade 110, Future 125 FI, Super Cub C125, Wave RSX FI 110 và Wave Alpha 110cc.

Loạt xe tay ga có Vision (Vision bản thưởng và bản cá tính), LEAD 125cc, Air Blade 125/150 (bản thường và bản giới hạn), SH Mode 125cc, SH125i/150i và SH350i.

Xe côn tay có 2 lựa chọn cho khách hàng là Winner X và CBR150R. Xe mô-tô có các mẫu như Gold Wing, Rebel 500, CBR650R, CB1000R 2021, Africa Twin Adventure, Africa Twin 2021, CB500X 2021, CB500F 2021, CBR500R 2021, CBR1000RR-R Fireblad.

Piaggio Việt Nam đang cung cấp ra thị trường các sản phẩm gồm: Vespa Primavera, Vespa Sprint, Vespa GTS series, Vespa Sei Giorni, Piaggio Liberty series, Piaggio Liberty S, Piaggio Medley, Piaggio Medley S, Piaggio Zip và Piaggio Fly.

Suzuki Việt Nam có Axelo 125, Viva 115 FI, Hayate 125 FI, UA 125, Impusse 125 FI, Address 110 FI, Raider R150 Fi, Satria F150, GZ150, GD110, V-Strom 1050, Imtruder150 và Burgman Street.

Các mẫu sản phẩm của SYM bao gồm Elegan 50cc, Galaxy 50cc, Angela 50cc, Elegant 110cc, Galaxy 125cc, Angel 125cc, Star sr 125cc, Star sr 170cc, Passing 50cc, Elite 50cc, Atila 50cc và Atila 125cc.

Yamaha Motor Việt Nam có các sản phẩm như Sirius 110cc, Jupoter F GP/RC 115cc, Grande 125cc, Grande Hybird 125cc, Acruzo 125cc, Janus 125cc, FreeGo 125cc, Latte 125cc, Nm-X 155cc, Exciter 150cc, Exciter VVA 155cc, TFX 150cc, NVX 125/155cc, YZF-R3 321cc, MT-03321cc, YZF-R15 155cc, XSR900 847cc, MT09 847cc và MT15 155cc.

Doanh số bán hàng trên không bao gồm các hãng mô-tô, xe máy không thuộc tổ chức này như Kymco, BMW Motorrad, Ducati, Triumph, Kawasaki...

Vì sao người Việt vẫn tăng nhu cầu mua xe máy?

Theo Nghị quyết tăng cường bảo đảm trật tự, an toàn và chống ùn tắc giao thông giai đoạn 2022-2025, của Chính phủ ngày 5/4, Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, TP HCM nghiên cứu xây dựng đề án phân vùng hạn chế xe máy phù hợp với hạ tầng và năng lực vận tải hành khách công cộng.

5 thành phố trực thuộc Trung ương này được giao tiến tới hạn chế hoặc dừng hoạt động xe máy trên một số quận sau năm 2030; nghiên cứu xây dựng đề án thu phí xe cơ giới vào một số khu vực có nguy cơ ùn tắc và ô nhiễm môi trường. Chủ trương này nhằm hạn chế số lượng xe cơ giới vào địa bàn.

Cơ quan chuyên môn các thành phố tham mưu HĐND ban hành nghị quyết ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn; phấn đấu năm 2030 đạt 30-35% khối lượng vận tải hành khách.

Nghị quyết của Chính phủ cũng nêu rõ, các thành phố tập trung nguồn lực xử lý điểm thường xuyên ùn tắc; không để xảy ra các vụ ùn tắc trên 30 phút; chỉ phê duyệt đầu tư khu chung cư, nhà cao tầng, trung tâm thương mại khi đáp ứng yêu cầu về quy hoạch, bãi đỗ xe, hạ tầng giao thông, có kết nối với trục đường chính trong đô thị.

Vấn đề đáng chú ý là trước Nghị quyết mới của Chính phủ Việt Nam, thị trường xe máy trong nước vẫn có những tăng trưởng. Thực tế, so với quý 4/2021, lượng xe máy bán ra chỉ ở mức tương đương, có thể thấy một phần đây chỉ là sự phục hồi sau ảnh hưởng của COVID-19 trong năm 2021.

Bên cạnh đó, người dùng hiện tại còn có thêm các lựa chọn về xe máy điện như VinFast, Pega, Yadea và hàng loạt thương hiệu trôi nổi trên thị trường chiếm phần nào thị phần của xe máy truyền thống.

Theo đánh giá của các chuyên gia, có thể thấy tại Việt Nam xe máy vẫn là phương tiện di chuyển, mưu sinh tiện lợi nhất của đa số người dân. Bên cạnh đó không phải ai cũng có đủ điều kiện kinh tế để sắm ô tô đi lại.

Với những người có điều kiện hơn khi mua sắm ô tô lại có tâm lý tính đến câu chuyện chi phí đi xe hơi quá cao trong thành phố hay tình hình chỗ đỗ xe, kẹt xe cũng khiến người dân e ngại.

Ngoài ra, cơ sở hạ tầng giao thông của các đô thị lớn còn quá thiếu, thiếu đồng bộ so với nhu cầu đi lạị của người dân.

Thủ đô Hà Nội hiện có khoảng hơn 7 triệu dân, đi kèm với đó là số phương tiện cá nhân tương đương. Năm 2020, số ô tô sẽ tăng lên 843.000 chiếc, xe máy 6,1 triệu chiếc. Dự báo năm 2025, ô tô là 1,45 triệu chiếc và xe máy là 7 triệu chiếc và năm 2030, ô tô là 2 triệu chiếc và xe máy là 7,5 triệu chiếc.

Trong khi đó, tại TP.HCM, năm 2010, thành phố có khoảng 4,5 triệu xe máy và 420.000 ô tô. Đến năm 2017, con số này là 7,5 triệu xe máy và 790.000 ôtô. Năm 2020, lượng phương tiện tăng khoảng 30% với khoảng 9 triệu xe máy và gần 800.000 ô tô.

Trong quá trình hoạt động, các phương tiện thải ra các chất như bụi, khí CO, CO2, NOx, SOx, hơi xăng dầu, bụi chì, benzen… vào môi trường không khí. Kết quả đo đạc chất lượng không khí năm 2017 so với năm 2016 của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho thấy, nồng độ khí CO, CO2, NO2, hạt bụi lơ lửng PM10 có xu hướng tăng ở một số trạm đo tại khu vực An Sương, Phú Lâm, Cát Lái, Hàng Xanh.

Với những số liệu thống kê có thể thấy việc cấm xe máy trong tương lai là điều cần thiết để đảm bảo trật tự, an toàn giao thông, đặc biệt là chống ùn tắc giao thông, giảm thiểu khí thải gây ô nhiễm môi trường.

Hiện bài toán được đưa ra thay vì sử dụng phương tiện cá nhân là xe máy, khi vào khu vực hạn chế, người dân có thể gửi xe tại các bãi đỗ xe trung chuyển rồi chuyển sang sử dụng các loại hình thức vận tải khác như: Phương tiện giao thông công cộng : Xe bus, tàu đường sắt trên cao, xe đạp công cộng hiện đang được phát triển. Các phương tiện giao thông xanh: Xe đạp; các loại xe điện như xe đạp điện, xe máy điện,…

Tuy nhiên, trong khi chờ quy hoạch đô thị ở các thành phố lớn, đủ mạnh đồng thời các tuyến đường kết nối với giao thông công cộng đủ phát triển thì việc người dân vẫn lựa chọn xe máy là phương tiện chính là điều khó tránh khỏi, dẫn đến doanh số xe máy bán ra cũng sẽ khó có thể giảm nhanh một sớm một chiều.