Trung Quốc uy hiếp Mỹ bằng trái phiếu: Thời điểm nào?

Trung Quốc không còn là chủ nợ lớn nhất của Mỹ và không loại trừ khả năng Trung Quốc vũ khí hóa quyền sở hữu trái phiếu kho bạc Mỹ.

Theo Bloomberg, trong tháng 6/2019, Nhật Bản đã vượt Trung Quốc để trở thành người nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ nhiều nhất trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang gia tăng căng thẳng.

Nhật Bản đã mua thêm 21,9 tỷ USD các loại trái phiếu Mỹ, nâng tổng giá trị nắm giữ lên 1,12 nghìn tỷ USD, mức cao nhất trong hơn 2,5 năm qua, theo Bộ Tài chính Mỹ. Trong khi đó, tổng giá trị trái phiếu Mỹ mà Trung Quốc nắm giữ đã tăng lần đầu tiên sau bốn tháng lên 1,11 nghìn tỷ USD, tăng 2,3 tỷ USD.

Là chủ nợ lớn của Mỹ, việc bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ được xem là một "vũ khí hạt nhân" mà Trung Quốc có thể sử dụng trong cuộc chiến thương mại leo thang với Washington.

Một chuyên gia tài chính-ngân hàng (giấu tên) nhận định, Trung Quốc sẽ không sử dụng tới vũ khí này, bởi làm vậy là không khác gì "đánh bom tự sát" vì sẽ khiến giá trị kho dự trữ ngoại hối còn lại Trung Quốc lao dốc chóng mặt. Đặc biệt, Trung Quốc khó có thể tìm thấy một "bến đỗ" nào khác để đầu tư số tiền mặt dư thừa của mình.

Tuy nhiên, thể hiện một quan điểm khác, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) tin rằng không có gì là Trung Quốc không dám làm, vấn đề là họ chọn thời điểm nào.

Trong nhiều tháng qua, Trung Quốc đã giảm nắm giữ lượng trái phiếu kho bạc Mỹ, tuy nhiên lượng giảm ấy không nhiều.

Chẳng hạn, tháng 3/2019 là tháng đầu tiên chính phủ Trung Quốc giảm nắm giữ nợ Mỹ kể từ tháng 11 năm ngoái và lượng trái phiếu Mỹ mà Trung Quốc nắm giữ giảm về mức thấp nhất trong 2 năm là 1,12 nghìn tỷ USD, nhưng tính ra lượng trái phiếu mà nước này bán ròng không nhiều, chỉ 10,4 tỷ USD, theo Bộ Tài chính Mỹ.

Tương tự, trong tháng 4/2019, lượng trái phiếu kho bạc Mỹ mà Trung Quốc nắm giữ cũng chỉ giảm 7,5 tỷ USD.

Dù trong tháng 6 vừa qua Trung Quốc đã tăng lượng trái phiếu kho bạc Mỹ mà nước này nắm giữ nhưng PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, có thể trong thời gian tới, trước thời điểm diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, Trung Quốc sẽ bán tháo một lượng trái phiếu Mỹ không nhỏ.

"Chỉ cần Trung Quốc bán tháo 15-30% thì nó cũng đủ gây xáo trộn thị trường chứng khoán và tạo ra một cú sốc cho nền kinh tế Mỹ, khiến kinh tế Mỹ có sự xáo trộn, sa sút nhất định. Quan trọng hơn, nó tác động tới cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ (năm 2020)", ông Thịnh dự báo.

Vị chuyên gia lưu ý, trong thời gian này, Trung Quốc đã xác định "câu giờ", trì hoãn ký thỏa thuận thương mại với Mỹ trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Trong khi đó, Tổng thống Donald Trump đang bị sức ép lớn, do đó chỉ cần một cú sốc do Trung Quốc tạo ra cũng đủ gây bất lợi cho ông Trump trong cuộc đua trở lại Nhà Trắng.

"Dĩ nhiên khó mà đoán định trước được tương lai, nhưng không phải Trung Quốc không dám làm. Bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ, Trung Quốc biết là họ sẽ bị thiệt hại, nhưng nếu việc bán ra ấy đủ giúp họ đạt được mục tiêu thì họ sẵn sàng làm.

Điều quan trọng của hành động ấy, như đã nói, là sẽ tác động đến chứng khoán Mỹ, nền sản xuất Mỹ và cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020. Khi nó tác động có lợi cho Trung Quốc thì họ sẽ coi đó như một khoản đầu tư, thậm chí còn giúp cho Trung Quốc có lời.

Khi Trung Quốc bán ra một lượng lớn trái phiếu kho bạc Mỹ, các nhà đầu tư khác sẽ bán theo, tạo ra làn sóng hạ giá trái phiếu Mỹ. Khi ấy, Trung Quốc có thể lại mua vào. Người Trung Quốc rất tài trong chuyện kinh doanh cũng như tạo ra các đợt sóng để kiếm lời, đồng thời đạt được mục tiêu chính trị của họ", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh phân tích.

Cùng quan điểm này, trên CNBC, ông Dal Dalio, người sáng lập quỹ đầu cơ lớn nhất thế giới Bridgewater Associates, không loại trừ khả năng Trung Quốc có thể vũ khí hóa quyền sử hữu trái phiếu kho bạc Mỹ.

Ông Dalio lập luận rằng, với những bất ổn xung quanh cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh , thật khó để dự đoán những bước tiếp theo mà hai bên sẽ thực hiện. Và khi cuộc xung đột trở nên tồi tệ hơn, hai gã khổng lồ về kinh tế có thể bắt đầu tìm cách gây tổn hại tối đa cho nhau.

"Điều mà tôi lo lắng, và tôi nghĩ đó là sự thật, là trong thế giới mới ảnh hưởng xấu đến kinh tế và làm tổn thương nhau, mỗi người cố gắng nghĩ: ?Bây giờ, làm thế nào tôi có thể làm hại người khác?". Và người Trung Quốc rất thông minh khi làm điều đó", ông Dalio nói với CNBC.