Trung Quốc từng hứa đảm bảo an ninh hạt nhân cho Ukraine

Theo WSJ, cách đây 8 năm, Trung Quốc từng hứa rằng sẽ bảo vệ Ukraine trước một cuộc tấn công hạt nhân. Lời hứa đó từng bị rơi vào quên lãng, nhưng giờ lại nhận được sự chú ý của thế giới, trong bối cảnh Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Lời hứa từ năm 2013 của Trung Quốc đối với Ukraine cũng giống với kiểu tuyên bố của các nước vũ trang hạt nhân từng cam kết với Ukraine. Cách đây hơn 20, Mỹ, Nga và Anh cùng cam kết sẽ bảo vệ Ukraine để đổi lại việc Kiev từ bỏ vũ khí hạt nhân. Dù vậy, việc vì sao Trung Quốc cũng hứa với Ukraine đã gây bối rối cho các chuyên gia hạt nhân kể từ đó đến nay.

Tuy nhiên, lời hứa này dường như đang làm lung lay lập trường của Bắc Kinh, trong bối cảnh Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine và tuyên bố hồi tháng trước của Moskva rằng sẽ nâng mức cảnh báo lực lượng hạt nhân.

“Đây là một lời hứa của một nước có vũ trang hạt nhân đối với một nước không vũ trang hạt nhân đang bị de dọa bởi một nước có vũ khí hạt nhân khác”, Gregory Kulacki, nhà phân tích chuyên sâu về các vấn đề hạt nhân và Trung Quốc tại Liên đoàn các nhà khoa học có quan ngại. “Điều này thực sự có ý nghĩa gì đó và là một lời cảnh báo với Trung Quốc”.

Khi lời hứa này được đưa ra vào năm 2013, Bắc Kinh đã tán dương thỏa thuận từ bỏ vũ khí hạt nhân vào năm 1994 của Ukraine, để đổi lấy an ninh của Anh, Mỹ và Nga. “Trung Quốc cam kết vô điều kiện không sử dụng cũ khí hạt nhân chống lại Ukraine và nếu Ukraine chịu một cuộc tấn công hạt nhân, Trung Quốc sẽ cung cấp đảm bảo an ninh cho Ukraine”, tuyên bố năm 2013 khẳng định.

Ban đầu, một số phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc, trong đó có Tân Hoa Xã, gây lo lắng khi gọi thỏa thuận của Trung Quốc đối với Ukraine là “chiếc ô hạt nhân”, một cụm từ mà Washington dùng để mô tả cam kết bảo vệ các đồng minh như Hàn Quốc. Các chuyên gia cho rằng dùng “cái ô” là một sự cường điệu quá đà về lời cam kết của Trung Quốc, và hiện nay thì nhiều bài báo gốc của Trung Quốc về tuyên bố này đã biến mất khỏi Internet.

“Chiếc ô là không chính xác. Nếu đúng như vậy, thì điều này sẽ là một vấn đề gây ra nhiều hậu quả”, Gerald C.Brown, một nhà phân tích quốc phòng ở Washington. Ông cho biết chiếc ô là một khái niệm độc đáo của Mỹ.

Theo WSJ