Trung Quốc tìm cách phá vỡ liên minh của Tổng thống Mỹ Joe Biden

Khi các đồng minh ngày càng đồng lòng với Mỹ trong chiến lược chống Trung Quốc, Bắc Kinh gấp rút tính kế phá vỡ liên minh này của Tổng thống Biden bằng các hình thức từ lôi kéo đến trừng phạt.

Trung Quốc “lo ngay ngáy” trước mặt trận liên minh của Mỹ

Trung Quốc đang tăng cường quan hệ với Nga, Iran và các quốc gia trong khu vực phụ thuộc vào kinh tế nước này, đồng thời sử dụng các lệnh trừng phạt và đe dọa để chia rẽ liên minh chống Trung Quốc mà Mỹ đang xây dựng.

Điều mà Trung Quốc đang lo ngại hiện nay là chính quyền Tổng thống Biden dường như đã thành công khi nhận được sự ủng hộ từ các quốc gia khác trong việc phản đối những động thái ngày càng quyết đoán của Trung Quốc trong những vấn đề như nhân quyền và an ninh khu vực, chẳng hạn như Biển Đông.

"Trung Quốc kiên quyết phản đối phía Mỹ xây dựng khối chính trị và tư tưởng, tập hợp các bên nhằm chống lại Trung Quốc", Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhận định trong một tuyên bố với Reuters.

"Chúng tôi hy vọng các nước liên quan sẽ nhìn nhận lợi ích của mình một cách rõ ràng và không bị trở thành những công cụ chống Trung Quốc của Mỹ".

Sau cuộc trao đổi gay gắt giữa các quan chức ngoại giao hàng đầu Mỹ và Trung Quốc ở Anchorage, Alaska, Bắc Kinh dường như đang gấp gáp tăng cường hợp tác với những quốc gia cũng chịu các lệnh trừng phạt của Mỹ như Nga, Iran và Triều Tiên.

"Trung Quốc rất lo ngại về chính sách ngoại giao liên minh của Mỹ", giáo sư Li Mingjiang tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam tại Singapore cho hay.

Vài ngày sau cuộc gặp ở Alaska, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã tiếp người đồng cấp Nga Sergei Lavrov. Một tuần sau, nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc này đã bay tới Iran để ký thỏa thuận kinh tế 25 năm với nước Cộng hòa Hồi giáo này.

Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã trao đổi với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và kêu gọi quan hệ đối tác sâu sắc hơn giữa 2 nước.

Trung Quốc cũng lôi kéo sự ủng hộ từ những nước láng giềng phụ thuộc vào nước này về kinh tế. Ngoại trưởng Vương Nghị đã chủ trì một cuộc họp gồm các ngoại trưởng đến từ Indonesia, Malaysia, Singapore và Hàn Quốc ở tỉnh Phúc Kiến trong những tuần gần đây.

Ông Li Mingjiang cho biết, Bắc Kinh đang thực hiện cam kết hỗ trợ những nước này phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19, đồng thời khiến họ phải suy nghĩ kỳ về việc đứng về phía Mỹ.

Sau khi các vị tướng và nhà ngoại giao Philippines cáo buộc Trung Quốc đưa tàu dân quân hàng hải tới Biển Đông, Tổng thống Duterte cho biết ông sẽ không để những tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông cản trở việc hợp tác với Trung Quốc về vaccine và khôi phục kinh tế.

Đồng minh đồng lòng với Mỹ

Chính quyền Tổng thống Biden tiếp tục gây sức ép lên Bắc Kinh về nhiều vấn đề tương tự như dưới thời cựu Tổng thống Trump nhưng với một chiến lược tập trung hơn vào các liên minh.

Tại cuộc gặp giữa Tổng thống Biden và Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga hôm 16/4, hai bên đã thể hiện một mặt trận thống nhất chống lại những hành vi quyết đoán của Trung Quốc trên hàng loạt vấn đề từ những tranh cãi trên biển Hoa Đông cho tới vấn đề Hong Kong và vấn đề nhân quyền ở Tân Cương.

Tháng trước, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Anh và Canada đã áp lệnh trừng phạt lên Trung Quốc về vấn đề Tân Cương, trong khi nhiều quốc gia khác cáo buộc Trung Quốc che giấu thông tin trong cuộc điều tra về nguồn gốc Covid-19.

Đức, Anh, Hà Lan, Canada và Pháp đều tham gia cùng với Mỹ điều tàu chiến tới Biển Đông hoặc thông báo về kế hoạch thực hiện hành động này.

Washington cũng cho biết nước này muốn "một hướng tiếp cận hợp tác" với các đồng minh về việc liệu có tham gia Thế Vận hội mùa đông 2022 ở Bắc Kinh hay không.

Trung Quốc tính kế phá liên minh của Biden

Trung Quốc đã phản ứng giận dữ trước sự đoàn kết của các đồng minh của Mỹ khi các nhà ngoại giao nước này dùng những từ không hay nói rằng Nhật Bản và Canada đang chạy theo Mỹ.

Chiến lược của Trung Quốc nhằm làm suy yếu sự đoàn kết này tập trung vào việc khuyến khích các đồng minh của Mỹ hợp tác riêng lẻ với Bắc Kinh và đặt lợi ích kinh tế lên trước, đồng thời trừng phạt những nước tham gia vào kế hoạch chung chống Trung Quốc.

Bắc Kinh đã phản ứng lại lệnh trừng phạt của EU bằng cách đáp trả mạnh mẽ và cứng rắn hơn với các quan chức của khối này. Các nhà phân tích cho rằng động thái trên có nguy cơ phá hủy thỏa thuận đầu tư giữa 2 bên.

Janka Oertel, giám đốc Chương trình châu Á tại Hội đồng Đối ngoại châu Âu tin rằng Bắc Kinh sẵn sàng hy sinh các lợi ích kinh tế để duy trì những lợi ích cốt lõi nếu nước này bị liên minh Mỹ - EU đe dọa.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gửi đi một thông điệp trong cuộc điện đàm gần đây với Thủ tướng Đức Angela Merkel khi nói rằng ông hy vọng "EU sẽ đưa ra quyết định đúng đắn về sự độc lập của mình".

Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn cần các nhà đầu tư và công nghệ của châu Âu, Joerg Wuttke, chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Trung Quốc cho hay.

"Họ vẫn trao đổi với chúng ta bất kể các lệnh trừng phạt, việc làm ăn vẫn đang tiếp tục và đó là điều rất rõ ràng".

Bắc Kinh vẫn chưa từ bỏ ý định thuyết phục Washington hợp tác thay vì cạnh tranh khi tuần trước, nước này khẳng định thể hiện sự ủng hộ với Hội nghị Thượng đỉnh về khí hậu trực tuyến trong tuần này của Tổng thống Biden trong cuộc trao đổi với Đặc phái viên về khí hậu của Mỹ là ông John Kerry.

"Trung Quốc hy vọng Mỹ có thể đánh giá về lợi ích của mình khi coi Trung Quốc là bạn bè thay vì kẻ thù", ông Wang Wen, giáo sư Viện Chongyang tại Đại học Renmin Trung Quốc nhận định./.