Trung Quốc tăng cường phát triển điện hạt nhân giữa khủng hoảng năng lượng toàn cầu

Kế hoạch năng lượng của Trung Quốc đến năm 2025 đặt mục tiêu xây dựng nhiều nhà máy điện hơn và nghiên cứu công nghệ mới, như phản ứng nhiệt hạch, để đảm bảo an ninh năng lượng.

Trong kế hoạch năng lượng đến năm 2025, Trung Quốc sẽ tăng gần gấp đôi công suất hạt nhân và thúc đẩy các công nghệ tiên tiến trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với cuộc khủng hoảng năng lượng mà chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine gây ra.

Theo South China Morning Post, kế hoạch cũng kêu gọi thực hiện nhiều dự án thử nghiệm các lò phản ứng tiên tiến và nghiên cứu giai đoạn đầu về lò phản ứng tổng hợp hạt nhân.

Đối phó với khủng hoảng năng lượng

Vào tháng 1, Trung Quốc thông báo nước này đạt được bước đột phá với công nghệ hạt nhân. Điều này làm dấy lên hy vọng rằng một ngày nào đó Trung Quốc sẽ có thể xây dựng các lò phản ứng mô phỏng phản ứng nhiệt hạch, vốn cung cấp năng lượng cho mặt trời, và sản xuất năng lượng sạch ít để lại chất thải phóng xạ.

Hướng dẫn chung do Ủy ban Cải cách Phát triển Quốc gia và Cục Quản lý Năng lượng Quốc gia Trung Quốc cùng đưa ra ngày 22.3 cho biết nước này sẽ duy trì tốc độ xây dựng ổn định và đảm bảo rằng các dự án điện mới ven biển được an toàn.

Trung Quốc cũng đặt mục tiêu tăng công suất lắp đặt hạt nhân từ 51 gigawatt (GW) vào cuối năm 2020 lên 70 GW vào năm 2025. Năm 2020, Trung Quốc đã không đạt được mục tiêu có công suất lắp đặt hạt nhân là 58 GW.

Thông báo về các mục tiêu năng lượng được Trung Quốc đưa ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm đến năng lượng hạt nhân. Cuộc xung đột ở Ukraine đã khiến giá dầu và khí đốt tăng vọt, gây nguy cơ khủng hoảng năng lượng toàn cầu.

Thủ tướng Anh Boris Johnson ngày 21.3 đã nói với các công ty trong ngành công nghiệp hạt nhân rằng chính phủ Anh muốn thu được 25% sản lượng điện từ năng lượng hạt nhân. Điều này báo hiệu một sự thay đổi đáng kể trong cơ cấu năng lượng của nước Anh.

Đầu năm nay, Pháp đã công bố kế hoạch xây dựng tới 14 lò phản ứng hạt nhân và một nhóm các nhà máy hạt nhân nhỏ hơn để tìm cách giảm phát thải khí nhà kính và giảm sự phụ thuộc vào năng lượng nước ngoài.

Kế hoạch năng lượng của Trung Quốc nêu bật sự cần thiết của việc đảm bảo an ninh chuỗi cung ứng năng lượng và vai trò của hạt nhân trong quá trình Trung Quốc chuyển đổi sang năng lượng xanh, phát thải carbon thấp. Trung Quốc đang hướng đến mục tiêu đạt được mức phát thải carbon cao nhất vào năm 2030 và đưa mức phát thải carbon về 0 vào năm 2060.

\n

Ông Wang Yingsu, Tổng thư ký phụ trách điện hạt nhân của Hội đồng Xúc tiến Điện lực Trung Quốc, cho biết kể từ khi Trung Quốc đưa ra các cam kết trên, đã có thêm nhiều dự án đang chờ xem xét.

Ông Yang Fuqiang, cố vấn cấp cao tại Viện Năng lượng của Đại học Bắc Kinh, cũng cho biết năng lượng hạt nhân sẽ giúp củng cố hệ thống năng lượng của Trung Quốc. "Các vấn đề chính là đảm bảo an toàn, hiệu quả cao và xử lý chất thải phóng xạ", ông Yang nói.

Xây thêm lò phản ứng

Theo kế hoạch năng lượng của Trung Quốc, hai lò phản ứng thế hệ thứ ba ở Sơn Đông (Shidaowan) dự kiến​ được kết nối vào lưới điện trước năm 2025. Các lò phản ứng này được xây dựng theo thiết kế CAP1400 nhằm giảm phát thải khí nhà kính.

Shidaowan cũng phụ trách việc đưa lò phản ứng thế hệ thứ tư đầu tiên trên thế giới đi vào hoạt động thương mại. Kế hoạch còn kêu gọi thực hiện nhiều dự án thử nghiệm hơn để thúc đẩy mẫu lò phản ứng nhiệt độ cao, làm mát bằng khí này cũng như các công nghệ tiên tiến khác như lò phản ứng nhanh, lò phản ứng mô-đun nhỏ và nhà máy điện hạt nhân nổi.

Một lò phản ứng nhiệt độ cao, làm mát bằng khí thứ hai tại Shidaowan cũng đã sẵn sàng bắt đầu hoạt động và ông Wang cho biết: “Nếu điều kiện hoạt động của chúng đạt yêu cầu, chúng tôi có thể xây dựng thêm lò phản ứng ở những nơi khác”.

Kế hoạch còn kêu gọi phổ biến rộng rãi hơn việc sử dụng năng lượng hạt nhân để sưởi ấm các khu dân cư và công nghiệp cũng như khử muối trong nước biển.

Hai thành phố - Hải Dương ở Sơn Đông và Hải Diêm ở Chiết Giang - đã có hệ thống sưởi hạt nhân thương mại. Hệ thống ở thành phố Hải Dương vào năm 2020 đã cung cấp nhiệt cho khoảng 200.000 người.

Tháng 12.2021, nhà máy điện hạt nhân Tần Sơn đầu tiên ở Trung Quốc đã khởi động một dự án sưởi ấm cấp huyện, cung cấp hệ thống sưởi trung tâm bằng năng lượng hạt nhân cho khoảng 4.000 hộ gia đình.