Trung Quốc siết kiểm soát đất hiếm

Chính phủ Trung Quốc hôm 29/6 công bố hàng loạt quy định mới nhằm bảo vệ nguồn cung đất hiếm, với lý do an ninh quốc gia.

Các quy định mới liên quan đến việc khai thác, nung chảy và kinh doanh đất hiếm - vật liệu quan trọng gồm 17 nguyên tố được sử dụng trong gần như mọi sản phẩm, từ xe điện đến thiết bị quân sự.

Trung Quốc khẳng định đất hiếm là tài nguyên thuộc sở hữu nhà nước. Chính phủ sẽ giám sát sự phát triển của ngành này. Trung Quốc hiện là nước sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới, đóng góp gần 90% nguồn cung toàn cầu.

Đất hiếm quan trọng đến mức hồi tháng 5, Liên minh châu Âu (EU) thông qua tham vọng 2030 sẽ nội địa hóa được việc sản xuất vật liệu này. Nhu cầu đất hiếm của EU được dự báo tăng gấp 6 lần trong thập kỷ này và gấp 7 lần đến năm 2050.

Các quy định mới của Trung Quốc sẽ có hiệu lực ngày 1/10. Chính phủ Trung Quốc sẽ lập một hệ thống theo dõi thông tin đất hiếm. Các doanh nghiệp khai thác, nung chảy, phân tách và xuất khẩu đất hiếm cũng phải có quy trình tương tự, ghi nhận "trung thực" về các bước và nhập thông tin vào hệ thống quốc gia.

Từ năm ngoái, Trung Quốc đã hạn chế xuất khẩu germanium và gallium - các nguyên tố dùng phổ biến trong sản xuất chip. Lý do là để bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia. Họ cũng cấm xuất khẩu công nghệ làm nam châm đất hiếm và chiết xuất - phân tách đất hiếm.

Những quy định mới thổi bùng lo ngại rằng giới hạn nguồn cung đất hiếm có thể làm tăng căng thẳng với phương Tây, đặc biệt là Mỹ. Mỹ thường xuyên cáo buộc Trung Quốc dùng kinh tế để gây ảnh hưởng lên các nước khác. Bắc Kinh đến nay vẫn phủ nhận điều này.

Việc Trung Quốc siết quản lý đất hiếm cũng diễn ra trong bối cảnh đầu tháng này, EU công bố kế hoạch tăng thuế với xe điện Trung Quốc. Dù vậy, hai bên đang trong quá trình đàm phán lại về việc này. Hai bên vẫn còn nhiều thời gian, do đến tháng 11, thuế này mới có hiệu lực hoàn toàn.