Trung Quốc sẽ cam kết mua 200 tỷ USD hàng hóa Mỹ trong thỏa thuận giai đoạn 1?

Thỏa thuận thương mại sắp ký trong tuần này sẽ bao gồm các cam kết Trung Quốc mua 200 tỷ USD hàng hóa Mỹ ở 4 ngành công nghiệp trong vòng 2 năm tới, một quan chức thuộc chính quyền Donald Trump và hai nguồn tin thân cận khác cho biết.

Mục tiêu mua sản phẩm chế tạo sẽ là lớn nhất, khoảng 75 tỷ USD. Trung Quốc cũng hứa mua 50 tỷ USD năng lượng, 40 tỷ USD cho nông nghiệp và 35-40 tỷ USD cho dịch vụ, 3 nguồn tin thân cận cho biết.

Trong đêm ngày thứ Hai (13/01), Mỹ đã bỏ Trung Quốc ra khỏi danh sách thao túng tỷ giá - một dấu hiệu cho thấy mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang “tan băng” đôi chút trước thềm ký kết thỏa thuận giai đoạn 1.

“Trong bối cảnh hiện nay, Bộ Tài chính Mỹ quả quyết cho rằng Trung Quốc không nên bị gắn nhãn thao túng tỷ giá tại thời điểm này”, Bộ Tài chính Mỹ cho biết.

Theo tuyên bố về thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 trong tháng 12/2019, Trung Quốc cũng bớt lo ngại phần nào về hàng rào thuế quan, trong đó Washington hủy kế hoạch áp thuế vào ngày 15/12/2019 và giảm bớt thuế đối với 120 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Tuy nhiên, hàng rào thuế quan 25% đối với 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc vẫn giữ nguyên.

Các chuyên viên phân tích đã suy đoán trong nhiều tuần qua về tổng giá trị hàng hóa mà Trung Quốc có thể mua trong những lĩnh vực này.

“Sản phẩm năng lượng được đề cập cụ thể trong phần ‘tăng cường thương mại’ trong bảng tính của Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ vào ngày 13/12/2019”, Steve Cochrane, Chuyên gia kinh tế trưởng khu vực châu Á-Thái Bình Dương tại Moody’s Analytics, cho hay. “Vì vậy dường như có khả năng cao sẽ được thêm vào các điều khoản chi tiết của thỏa thuận giai đoạn 1 – dự kiến được ký kết vào ngày thứ Tư (15/01).

Kim ngạch xuất khẩu dầu thô và các sản phẩm liên quan của Mỹ đã giảm đáng kể từ khi thương chiến Mỹ-Trung bắt đầu, ông nói thêm. Trong suốt giai đoạn tháng 7-10/2019, dữ liệu mới nhất từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho thấy kim ngạch xuất khẩu dầu thô trung bình đạt 7.2 triệu thùng/tháng – chỉ bằng một nửa so với cùng kỳ năm 2017.

Chưa hết, vẫn còn đó những hoài nghi về chuyện Trung Quốc có thể tăng gấp đôi khoản mua nông sản từ mức 20 tỷ USD (năm 2016) lên 40 tỷ USD như chính quyền Mỹ nói hay không.

Rosa Wang, Chuyên viên phân tích tại công ty cung cấp dữ liệu nông nghiệp tại JCI China, cho biết cô khá tự tin rằng Trung Quốc có thể đạt những mục tiêu này. Cô cho biết phần lớn hàng hóa mà Trung Quốc là đậu nành, kế đó là các khoản mua nhỏ hơn về các loại hạt và trái cây, thịt heo, thịt gia cầm, bắp ngô, lúa miến và các sản phẩm phụ ethanol.

Thỏa thuận này sẽ nâng cao việc bảo vệ sở hữu trí tuệ và cũng có chương đề cập tới việc chuyển giao công nghệ bắt buộc, tỷ giá và khả năng tiếp cận tới những lĩnh vực quan trọng trong nền kinh tế Trung Quốc, bao gồm cả dịch vụ tài chính và nông nghiệp.

Chưa hết, trong thỏa thuận này còn có điều khoản về thực thi, theo đó Mỹ sẽ đơn phương tái áp đặt hàng rào thuế quan nếu Trung Quốc không giữ đúng cam kết, bao gồm cả cam kết mua hàng hóa.

Trong cuộc phỏng vấn với NPR vào ngày thứ Hai (13/01), Cố vấn Thương mại Nhà Trắng Peter Navarro cho biết cơ chế thực thi cho phép Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer tái áp đặt hàng rào thuế quan trong vòng 90 ngày.

“Và nếu ông ấy nghĩ rằng Trung Quốc không tuân thủ theo cam kết một cách hợp lý, chúng tôi có quyền áp đặt biện pháp trả đũa tương xứng và Trung Quốc đã hứa không đáp trả”, ông Navarro cho biết.

Theo nguồn tin này, sẽ có 200 khách được mời đến phòng East Room tại Nhà Trắng để tham dự lễ ký thỏa thuận, trong đó Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ cùng với Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc ký kết thỏa thuận. Ông Lưu Hạc cũng dẫn theo một phái đoàn đàm phán.