Trung Quốc phát cảnh báo tới những sinh viên muốn đi du học Mỹ

Trong ngày thứ Hai (03/06), Trung Quốc vừa phát đi cảnh báo chính thức tới các sinh viên Trung Quốc muốn đi du học ở Mỹ, giữa lúc căng thẳng giữa hai nền kinh tế thế giới ngày càng leo thang.

Bộ Giáo dục Trung Quốc thúc giục các sinh viên và giới học thuật “tăng cường đánh giá rủi ro” sau khi xuất hiện nhiều vụ trì hoãn về thị thực (visa) và bị từ chối đối với những ai đăng ký đi du học ở Mỹ.

“Trong khoảng thời gian qua, một số sinh viên mang quốc tich Trung Quốc ở Mỹ đối mặt với các tình huống: Visa của họ bị hạn chế hoặc bị hoãn, thời gian hiệu lực bị rút ngắn, hoặc giấy đăng ký của họ bị từ chối”, Bộ Giáo dục Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố. “Bộ muốn nhắc nhở những sinh viên và học giả người Trung Quốc hãy tăng cường đánh giá rủi ro khi đi đến Mỹ, tăng cường nhận thức phòng ngừa rủi ro và thực hiện những sự chuẩn bị cần thiết”.

Lời cảnh báo trên được đưa ra khi Mỹ và Trung Quốc bị vướng vào cuộc chiến tranh thương mại ngày càng leo thang, trong đó Bắc Kinh cho rằng Washington chính là nguyên nhân dẫn tới mối quan hệ ngày càng xấu đi giữa họ vào cuối tuần trước.

Bên cạnh việc nâng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc, Mỹ đã thêm gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc Huawei vào danh sách đen vì lo ngại về an ninh quốc gia. Sau đó, Trung Quốc cũng đáp trả khi tuyên bố sẽ lập một danh sách “thực thể không đáng tin”.

Cụ thể, Trung Quốc sẽ thiết lập một cơ chế để thêm các công ty, tổ chức và cá nhân nước ngoài không tuân thủ theo luật thị trường, vi phạm hợp đồng và ngăn chặn, cắt đứt nguồn cung vì lý do phi thương mại hoặc gây thiệt hại trầm trọng tới lợi ích hợp pháp của các công ty Trung Quốc, phát ngôn viên của Bộ Thương mại Trung Quốc Gao Feng cho biết. Thông tin chi tiết về danh sách chưa được tung ra và sẽ sớm được công bố.

Chính quyền Mỹ đã thêm Huawei vào danh sách đen, tức cấm các công ty Mỹ bán linh kiện và phần mềm từ Mỹ cho Huawei và cũng cấm Huawei bán thiết bị cho các công ty Mỹ. Điều này có khả năng khiến một trong những công ty toàn cầu thành công nhất của Trung Quốc “gục ngã”. Động thái này đã mở rộng phạm vi xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc trong lúc các cuộc đàm phán giữa hai bên bị chững lại.

Lời lẽ không mấy rõ ràng trên mở ra cánh cửa để Bắc Kinh nhắm tới những ông lớn trong ngành công nghệ toàn cầu – từ những gã khổng lồ của Mỹ như Google của Alphabet, Qualcomm và Intel cho tới những nhà cung ứng bên ngoài nước Mỹ, vốn đã cắt đứt quan hệ với Huawei. Danh sách này còn có thể thêm nhiều ông lớn khác, từ Toshiba của Nhật Bản cho tới nhà thiết kế chip điện tử Arm của Anh.

Hu Xijin, Tổng Biên tập của tờ Thời báo Hoàn cầu, đăng một dòng tweet trong ngày thứ Hai (03/06) cho biết lời cảnh báo trên là để đáp lại “những biện pháp phân biệt đối xử gần đây mà Mỹ đã áp lên các sinh viên mang quốc tịch Trung Quốc và có thể được xem là một động thái đáp trả trong cuộc chiến thương mại do Mỹ khởi xướng”.

Trung Quốc là nơi có nguồn cung cấp sinh viên quốc tế lớn nhất ở Mỹ, chiếm khoảng 31% trong tổng số sinh viên quốc tế, theo số liệu mới nhất từ Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS).

Trong tháng 3/2019, có tới 369,364 sinh viên người Trung Quốc ở Mỹ.

Mặc dù Mỹ vẫn là điểm đến ưa thích của sinh viên Trung Quốc, nhưng sự hấp dẫn của đất nước này đã phai nhạt đôi chút trong vài năm gần đây.

Kết quả cuộc khảo sát – do nhà cung cấp dịch vụ giáo dục tư nhân lớn nhất Trung Quốc New Oriental Education & Technology Group thực hiện – cho thấy 43% người tham gia xem Mỹ là lựa chọn hàng đầu trong năm 2019, giảm từ mức 49% của 2 năm trước đó, kế đó là Anh, Úc và Canada.

Han Yi – thuộc công ty tư vấn JLL Overseas Education có trụ sở ở Bắc Kinh – cho biết ông đã chứng kiến các trường hợp, trong đó sinh viên mang quốc tịch Trung Quốc ở Mỹ phải trải qua giai đoạn trì hoãn kéo dài trong quá trình xử lý visa và thời gian hiệu lực của visa cũng bị rút ngắn.

Thế nhưng, bất chấp những khó khăn và lời cảnh báo từ Bộ Giáo dục Trung Quốc, ông không cho rằng số lượng sinh viên Trung Quốc tới Mỹ sẽ giảm mạnh.

“Có thể sẽ giảm nhưng không nhiều”, ông Han – người đã tốt nghiệp chương trình thạc sĩ ở Đại học Bảng Ohio – cho hay. “Trong quá khứ, đây không phải là lần đầu tiên diễn ra những thứ như thế này, do đó tác động có thể khá giới hạn. Chúng tôi hy vọng mọi thứ sẽ dần cải thiện”.