Trung Quốc ngừng nhập khẩu một số nông sản Mỹ, thỏa thuận giai đoạn 1 lâm nguy

Các quan chức Trung Quốc đã chỉ đạo các công ty nông nghiệp Nhà nước ngừng mua một số nông sản Mỹ, bao gồm cả đậu nành, khi Bắc Kinh đánh giá tình trạng căng thẳng với Mỹ về Hồng Kông, dựa trên nguồn tin thân cận từ Bloomberg.

Các công ty Nhà nước Cofco và Sinograin đã được chỉ đạo ngừng mua nông sản từ Mỹ, dựa trên một nguồn tin thân cận. Những công ty Trung Quốc cũng hủy một lượng đơn đặt hàng thịt lợn Mỹ. Các công ty tư nhân vẫn chưa được chỉ đạo ngừng nhập khẩu từ Mỹ, dựa trên nguồn tin này.

Đợt tạm ngưng nhập khẩu này là tín hiệu mới nhất cho thấy thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 đang rơi vào tình thế nguy hiểm, mặc dù mới tháng trước, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường còn khẳng định lại cam kết thực thi thỏa thuận giai đoạn 1. Căng thẳng Mỹ-Trung tiếp tục leo thang giữa lúc Bắc Kinh thông qua luật an ninh Hồng Kông.

Động thái của Bắc Kinh đã kìm hãm tâm lý nhà đầu tư. Cụ thể, hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 xóa sạch đà tăng và quay đầu giảm 0.6%, trong khi trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm quay đầu tăng. Đồng Nhân dân tệ tại Trung Quốc giảm, trong khi hợp đồng tương lai đậu nành trên sàn Chicago gần như đi ngang sau khi có lúc tăng 1%.

Hồng Kông

Động thái chỉ đạo ngừng nhập khẩu được đưa sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lên tiếng chỉ trích Bắc Kinh trong ngày thứ Sáu vì luật an ninh Hồng Kông.

Hai công ty Cofco và Sinograin là những nhà nhập khẩu nông sản chính của Trung Quốc. Họ đã và đang đặt mua 20-30 lô hàng đậu nành Mỹ trong ngày thứ Sáu (29/05), nhưng đã hoãn mua sau khi ông Trump báo hiệu sẽ trừng phạt các quan chức Trung Quốc, dựa trên nguồn thông tin thân cận. Bắc Kinh đang chờ những động thái kế tiếp của ông Trump trước khi đưa ra bước đi kế tiếp.

Mối đe dọa từ ông Trump

Mới đây, trong cuộc trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 29/05 (giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Donald Trump nói Chính phủ Trung Quốc "đã làm xói mòn tình trạng lâu đời và rất đáng tự hào của thành phố". "Đó là thảm kịch cho cư dân Hồng Kông, người dân Trung Quốc và thực sự là cả người dân trên thế giới".

"Tôi đang chỉ đạo chính quyển bắt đầu quá trình loại bỏ các chính sách đã giúp Hồng Kông được đối xử đặc biệt", Trump nói. "Điều này sẽ ảnh hưởng đến nhiều thỏa thuận, từ hiệp ước dẫn độ cho tới kiểm soát xuất khẩu với các công nghệ lưỡng dụng và hơn thế nữa, chỉ có một vài ngoại lệ".

Trước đó, Ngoại trưởng Mike Pompeo hôm 27/5 tuyên bố Hồng Kông không còn duy trì mức độ tự chủ cao với Trung Quốc đại lục. Pompeo cho biết đã xác nhận với quốc hội rằng Hồng Kông không còn đủ điều kiện để được đối xử theo luật Mỹ áp dụng cho đặc khu trước tháng 7/1997, thời điểm thành phố được Anh bàn giao cho Trung Quốc.

Các nhà đầu tư cổ phiếu phản ứng tích cực với nhận định của ông Trump, khi ông không đưa ra bất kỳ chi tiết hoặc khung thời gian về động thái kế tiếp. Vẫn còn chưa rõ khi nào thì Mỹ mới thực hiện các phương án đã đề cập trước đó, từ trừng phạt các quan chức Trung Quốc cho tới áp hàng rào thuế quan lên Hồng Kông.

Trong khi ông Trump nhiều lần đe dọa hủy bỏ thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, thì các cố vấn kinh tế hàng đầu của ông báo hiệu thỏa thuận sẽ tiếp tục. Ông Larry Kudlow, Giám đốc của Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, nói với CNBC trong ngày thứ Năm (28/05) rằng thỏa thuận thương mại “sẽ tiếp tục tại thời điểm này và chúng tôi có thể đạt được tiến triển”.

Cả hai bên ăn miếng trả miếng về hàng loạt vấn đề, từ Covid-19 cho đến Đài Loan, trong những tuần gần đây. Đáng chú ý, trong các cuộc họp cấp cao ở Bắc Kinh, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cảnh báo rằng Washington đang đẩy mối quan hệ Mỹ-Trung vào “cuộc chiến tranh lạnh mới” và hối thúc Mỹ từ bỏ “suy nghĩ viễn vông” về việc muốn thay đổi Trung Quốc.

Trước đó, Trung quốc đã đồng ý mua 36.5 tỷ USD nông sản Mỹ trong năm 2020 như là một phần của thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 đã ký kết trong tháng 1/2020. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã làm đảo lộn các kế hoạch này, trong đó Trung Quốc chỉ mới nhập khẩu 3.35 tỷ USD nông sản Mỹ trong 3 tháng đầu năm, dựa trên dữ liệu từ Bộ Nông nghiệp Mỹ.

Dù vậy, khi bắt đầu mở cửa trở lại nền kinh tế, Trung Quốc đã tăng nhịp độ mua nông sản Mỹ, bao gồm hơn 1 triệu tấn đậu nành Mỹ chỉ trong 2 tuần trong tháng 5/2020, đồng thời cũng mua dầu đậu nành và ethanol của Mỹ.