Trung Quốc mở 4 “siêu cảng” đe dọa vai trò của Úc trong cung cấp quặng sắt

Úc - nhà cung cấp quặng sắt lớn nhất của Trung Quốc đang trải qua thời điểm khó khăn khi 4 “siêu cảng” mới được mở cửa tại Trung Quốc, giúp mở rộng thị trường quặng sắt sang Brazil và châu Phi.

Những con tàu chở quặng sắt (VLOC) ngày nay có kích cỡ vượt trội so với các tòa nhà chọc trởi và có khả năng vận chuyển gấp 2 lần so với trữ lượng của những chuyến hàng thông thường, lên đến 400.000 tấn. Điều này đồng nghĩa với việc những VLOC này sẽ giúp rút ngắn thời gian giao hàng cũng như giảm chi phí vận chuyển.

Tuy nhiên, sự thuận lợi trên lại đang gia tăng tính cạnh tranh cho các nhà khai thác quặng sắt của Úc. Đó là bởi từ xưa đến nay nước Úc luôn giữ ngôi đầu trong việc xuất khẩu tới Trung Quốc nhờ có khoảng cách địa lý gần và thuận lợi giao thương.

Cho tới nay, Trung Quốc là khách hàng lớn nhất của các mỏ quặng sắt ở Úc, chiếm tới gần 90% tổng sản lượng xuất khẩu.

Bốn siêu cảng VLOC mới được phê duyệt bởi Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRX) là cảng Rizhao, cảng Yantai và Lanshan thuộc tỉnh Sơn Đông và cảng Sanduao ở tỉnh Phúc Kiến, theo như chuyên gia dữ liệu thị trường kim loại Trung Quốc Mysteel Global.

Theo giới chuyên gia, động thái này của Bắc Kinh là một phần trong kế hoạch mở rộng nguồn cung quặng sắt nhằm đảm bảo nguồn cung từ những “thị trường ổn định” không có các xung đột về chính trị với Trung Quốc.

Căng thẳng chính trị giữa Trung Quốc và Úc leo thang sau khi Úc kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc đại dịch Covid-19, xuất hiện lần đầu tiên ở Trung Quốc.

Bắc Kinh đáp trả bằng một loạt sắc thuế với lúa mạch Úc, cấm nhập khẩu thịt bò từ 4 nhà cung cấp lớn ở Úc và cảnh báo công dân Trung Quốc hạn chế tới Úc du lịch hay học tập.

Tuy nhiên, mặc cho những hiềm khích trên, sản lượng xuất khẩu quặng sắt từ Úc sang Trung Quốc tiếp tục tăng mạnh với trữ lượng lớn nhằm cung cấp vật liệu xây dựng cho các dự án hạ tầng mới. Đây là một phần trong kế hoạch phục hồi kinh tế của chính quyền Trung Quốc sau đại dịch Covid-19.

Giá thành quặng sắt của Úc xuất khẩu sang Trung Quốc đã tăng 8% lên mức 9,92 USD Úc (7 USD) trong tháng 6, đạt mức cao kỷ lục, theo Cục Thống kê Úc.

Tổng giá trị của xuất khẩu quặng sắt của Úc trong nửa đầu năm 2020 đã tăng lên hơn 100 tỷ USD Úc (tương đương 71 tỷ USD), chiếm hơn một phần tư tổng số hàng hóa xuất khẩu của Úc.

Công ty khai thác mỏ khổng lồ của Brazil- Vale, công ty khai thác đa dạng lớn thứ ba và là một trong những nhà sản xuất sắt hàng đầu trên toàn cầu, đứng sau các đơn đặt hàng cho các tàu sân bay VLOC ban đầu và vì vậy thường được gọi là tàu Valemax. Tính đến tháng 3, đã có 66 tàu sân bay Valemax đang hoạt động và hai tàu đang được xây dựng.

Việc sử dụng các tàu vận chuyển quặng lớn không chỉ cho phép vận chuyển một lượng lớn quặng sắt, giảm chi phí hậu cần, mà còn cho phép tăng tốc độ cung cấp quặng sắt cho các nhà máy thép ở Trung Quốc và cũng như khả năng pha trộn các loại khác nhau, theo nhà phân tích cao cấp Hongmei Li của Mysteel cho biết.

“Các nhà ga khác có thể giúp pha trộn nhiều quặng sắt hơn ở Trung Quốc thay vì ở Brazil, không phải về số lượng, mà là về thời gian nhanh chóng hơn cho khách hàng”, ông Li nói.

Có vẻ như sau hơn 10 năm trời chuẩn bị, cuối cùng, Vale đã ra mắt các trung tâm phân phối quặng sắt ở Trung Quốc để liên kết với khách hàng nhà máy thép của mình - không chỉ ở Trung Quốc mà còn ở Nhật Bản và Hàn Quốc thông qua Trung Quốc - để phục vụ họ tốt hơn bằng cách tùy chỉnh hỗn hợp quặng sắt theo yêu cầu.

Tuy nhiên, theo Mysteel, trong khi các nhà sản xuất của Vale và Trung Quốc ở châu Phi sẽ được hưởng lợi từ sự gia tăng công suất VLOC, họ không thể vượt qua các nhà sản xuất hàng đầu thế giới tại Úc bao gồm BHP, Rio Tinto và FortesTHER Metal.

Sản lượng quặng sắt xuất khẩu của Vale là khoảng 400 triệu tấn mỗi năm, trong khi BHP, Rio Tinto và FortesTHER cùng nhau sản xuất hơn 800 triệu tấn mỗi năm.