Trung Quốc mất cơ hội vàng vượt Mỹ?

Nhà phân tích địa chính trị Peter Zeihan dự đoán rằng, Trung Quốc có thể còn 10 năm thịnh vượng nữa trước khi phải đối mặt với tình trạng bất ổn và suy thoái kinh tế đáng kể.

Theo Yahoo Finance, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người của Trung Quốc, được điều chỉnh theo lạm phát, đã tăng từ 293 USD năm 1985 lên hơn 12.000 USD vào năm 2021. Nhân khẩu học, xuất khẩu và đầu tư vốn đã biến điều kỳ diệu kinh tế này thành hiện thực.

Dân số khổng lồ của Trung Quốc - vốn là quốc gia đông dân nhất thế giới cho đến khi bị Ấn Độ vượt qua gần đây - đóng vai trò là nguồn lao động giá rẻ để gia công hàng hóa phục vụ xuất khẩu mạnh mẽ.

Đồng thời, Chính phủ Trung Quốc cũng đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng để hỗ trợ mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu này và nâng cao mức sống người dân.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nền kinh tế Trung Quốc đã chuyển từ mô hình tập trung vào xuất khẩu sang mô hình dựa trên nợ và lấy người tiêu dùng làm trọng tâm. Mô hình này hiện đang gặp rủi ro. Tính đến tháng 7/2023, xuất nhập khẩu của Trung Quốc đã giảm nhanh hơn dự kiến do nhu cầu yếu đi.

Theo Yahoo Finance, căng thẳng thương mại những năm gần đây của Trung Quốc với Mỹ, bắt đầu dưới thời chính quyền Tổng thống tiền nhiệm Donald Trump và tiếp tục dưới thời Tổng thống hiện tại Joe Biden, đã phá vỡ mối quan hệ thương mại vốn không thể thiếu đối với "phép màu" kinh tế Trung Quốc trong khoảng bốn thập kỷ qua.

Trong khi đó, theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, tiền lương đã tăng nhanh chóng, từ đó thu hẹp khoảng cách giữa công nhân Trung Quốc và các đối thủ ở các thị trường khác. Do đó, tính đến tháng 7/2023, Trung Quốc báo cáo rằng xuất khẩu của họ đã giảm 14,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đầu năm nay, Bắc Kinh cho biết, nền kinh tế nước này chỉ tăng trưởng 3% vào năm 2022. Đây là tốc độ tăng trưởng chậm nhất kể từ giữa những năm 1970, không tính năm 2020 - năm đầu tiên có đại dịch Covid-19.

Theo Yahoo Finance, dù GDP của Trung Quốc đã tăng lên 5% vào năm 2023 nhưng những vấn đề tiềm tàng của nước này vẫn chưa dừng lại ở đó.

Trung Quốc không những không còn là quốc gia đông dân nhất thế giới; trên thực tế, dân số nước này đang giảm và theo ước tính của Liên Hợp Quốc, dân số Trung Quốc có thể giảm xuống dưới 1 tỷ người vào năm 2080 và sau đó là dưới 800 triệu vào năm 2100.

Yahoo Finance nhận định, có lẽ mối đe dọa lớn nhất đối với triển vọng kinh tế của Trung Quốc là việc nước này "nghiện" bất động sản. Theo truyền thống, tài sản được coi là cách an toàn nhất để tiết kiệm và bảo vệ vốn ở Trung Quốc.

Hiện nay, bất động sản nhà ở và thương mại chiếm 25% nền kinh tế Trung Quốc. Giá nhà lao dốc và sự sụp đổ của các doanh nghiệp bất động sản hàng đầu như Evergrande có thể tạo ra một cuộc khủng hoảng nợ.

Trước tất cả những điều này, nhà phân tích địa chính trị người Mỹ Peter Zeihan dự đoán rằng, Trung Quốc có thể còn 10 năm thịnh vượng nữa trước khi phải đối mặt với tình trạng bất ổn và suy thoái kinh tế đáng kể.

Theo Yahoo Finance, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đã mang lại cho nước này ảnh hưởng to lớn đối với địa chính trị trong những thập kỷ gần đây, sự kết thúc của ảnh hưởng đó sẽ có tác động lớn đến phần còn lại của thế giới. Điều đó có thể có nghĩa là thương mại, tài chính và địa chính trị có thể lấy Mỹ làm trung tâm lâu hơn dự kiến.

GDP bình quân đầu người của Mỹ là khoảng 80.410 USD, cao gấp 6 lần so với Trung Quốc. Nền kinh tế Mỹ tăng trưởng 2,1% trong quý gần nhất và tăng trưởng dự kiến sẽ duy trì ổn định cho đến năm 2033. Đồng USD vẫn thống trị thương mại quốc tế, trong khi quốc gia này chiếm 12,4% hoạt động kinh tế toàn cầu.

Theo Yahoo Finance, thật khó để dự đoán tương lai của nền kinh tế Mỹ hoặc Trung Quốc. Những thay đổi đột ngột về địa chính trị hoặc những đột phá về công nghệ sẽ làm thay đổi cục diện. Trung Quốc vẫn có thể có cơ hội vượt qua đối thủ lớn nhất của mình. Nhưng dựa trên những dự đoán hiện tại, điều này có vẻ khó xảy ra.