Trung Quốc kích thích kinh tế: liệu có đủ để đối phó với những thách thức lâu dài?

Gói kích thích kinh tế mới nhất của Trung Quốc đã hé lộ những nỗ lực của chính phủ trong việc giải quyết những khó khăn kinh tế hiện tại, đặc biệt là các lĩnh vực bất động sản và tiêu dùng nội địa đang chịu nhiều áp lực.

Tuy nhiên, nếu xem xét kỹ lưỡng, có thể thấy các biện pháp này chủ yếu mang tính chất tạm thời và chưa thể giải quyết triệt để những vấn đề cơ bản của nền kinh tế.

1. Các biện pháp kích thích: Tạm thời hay bền vững?

Trong gói kích thích này, Trung Quốc đã sử dụng các công cụ tài khóa và tiền tệ quen thuộc như cắt giảm lãi suất và yêu cầu dự trữ bắt buộc đối với ngân hàng. Chính phủ cũng dành 100 tỷ nhân dân tệ từ ngân sách 2025 và thêm 100 tỷ cho cơ sở hạ tầng. Đây là một bước đi nhằm thúc đẩy cho vay và tăng thanh khoản trong ngắn hạn​. Nhưng xét về quy mô, gói này nhỏ hơn nhiều so với kỳ vọng của các nhà phân tích, những người cho rằng Trung Quốc cần một gói kích thích lớn hơn để tạo ra ảnh hưởng đáng kể.

2. Rủi ro bong bóng bất động sản

Một phần quan trọng của gói kích thích là hỗ trợ thị trường bất động sản, bao gồm việc giảm lãi suất thế chấp và nới lỏng các quy định mua nhà tại các thành phố lớn như Thượng Hải và Quảng Châu. Mặc dù động thái này có thể giúp thúc đẩy doanh số bán nhà trong ngắn hạn, nhưng nó cũng tiềm ẩn nguy cơ tái tạo bong bóng bất động sản – vấn đề từng gây ra cuộc khủng hoảng nợ năm 2021. Khi các công ty bất động sản và ngân hàng dựa vào nguồn vốn dễ dàng, giá nhà có thể tăng nhanh chóng, tạo ra vòng lặp nguy hiểm mà chính quyền Trung Quốc đã cố gắng kiềm chế.

3. Tác động hạn chế lên tăng trưởng dài hạn

Trong bối cảnh Trung Quốc đang đặt mục tiêu tăng trưởng 5% năm 2024, các biện pháp kích thích này có thể giúp đạt được mục tiêu, nhưng chỉ mang tính ngắn hạn. Để đạt được sự tăng trưởng bền vững, Trung Quốc cần cải cách cấu trúc nền kinh tế, chẳng hạn như mở rộng mạng lưới an sinh xã hội để người dân yên tâm tiêu dùng, hoặc giảm sự phụ thuộc vào bất động sản và đầu tư công. Các biện pháp cải cách này đòi hỏi thời gian và nguồn lực, nhưng chúng sẽ giúp Trung Quốc giảm bớt rủi ro từ nợ công cao và tiêu dùng yếu kém – những yếu tố làm suy yếu nền kinh tế trong thời gian dài​

4. Quan điểm cá nhân

Tôi cho rằng gói kích thích lần này của Trung Quốc là một bước đi cần thiết nhưng chưa đủ. Trong khi nó có thể tạo ra hiệu ứng tích cực cho thị trường bất động sản và giúp kinh tế tăng trưởng trong ngắn hạn, các vấn đề cơ bản như nợ công và nhu cầu tiêu dùng nội địa vẫn chưa được giải quyết. Trung Quốc cần những cải cách sâu rộng và kiên nhẫn, chẳng hạn như tăng cường mạng lưới bảo hiểm thất nghiệp hoặc hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chỉ khi nền kinh tế được chuyển đổi theo hướng bền vững và giảm bớt sự phụ thuộc vào đầu tư bất động sản, Trung Quốc mới có thể xây dựng nền tảng tăng trưởng dài hạn vững chắc hơn.

Trong bối cảnh toàn cầu hiện nay, khi căng thẳng thương mại và rủi ro địa chính trị gia tăng, việc tập trung vào cải cách nội địa sẽ giúp Trung Quốc có thể giảm thiểu sự phụ thuộc vào xuất khẩu và duy trì sự ổn định kinh tế. Chính quyền Trung Quốc cần nhìn nhận rõ ràng hơn về các hạn chế của các biện pháp kích thích tạm thời và sớm bắt tay vào những cải cách cần thiết để đạt được tăng trưởng dài hạn.