Trung Quốc họp để phê duyệt gói kích thích tài chính được mong đợi từ lâu

Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (NPC) của Trung Quốc đang tổ chức một cuộc họp quan trọng từ ngày 4 đến 8 tháng 11 tại Bắc Kinh để thảo luận và phê duyệt một gói tài chính khổng lồ nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Cuộc họp này diễn ra trong lúc cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tạo ra nhiều sức ép địa chính trị. Đây được xem là một động thái mạnh mẽ nhất của Trung Quốc kể từ sau đại dịch COVID-19 nhằm vực dậy nền kinh tế 18 nghìn tỷ USD.

Các dự đoán về quy mô tài chính

Theo dự báo từ các ngân hàng lớn như Goldman Sachs, Macquarie Group, và Nomura Holdings, gói tài chính có thể bao gồm ít nhất 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 140 tỷ USD) dưới dạng phát hành trái phiếu chính phủ đặc biệt. Đồng thời, việc tăng cường doanh số bán trái phiếu địa phương để tái cấp vốn, hoán đổi nợ ẩn đã tích lũy qua nhiều năm cũng là một phần của chiến lược này. Mức dự đoán dao động từ 6 nghìn tỷ đến 10 nghìn tỷ nhân dân tệ để xử lý nợ xấu và tăng cường chi tiêu cho các dự án cơ sở hạ tầng.

Gói tài chính này nhằm mục tiêu giảm áp lực tài chính cho các chính quyền địa phương và cải thiện khả năng cấp tín dụng của các ngân hàng nhà nước. Những ngân hàng này đang phải tuân theo chỉ thị của chính phủ để cho vay nhiều hơn với lãi suất thấp, nhằm thúc đẩy các hoạt động kinh tế trong khi đối mặt với biên lợi nhuận giảm sút và áp lực tăng vốn. Chương trình hoán đổi nợ cũng sẽ giúp chuyển các khoản vay ngoài bảng cân đối của chính quyền vào sổ sách chính thức, từ đó giảm chi phí lãi suất và tăng khả năng chi tiêu cho các dự án quan trọng.

Thách thức trong triển khai

Dù đã có kế hoạch hỗ trợ lớn, chính phủ Trung Quốc vẫn phải cân nhắc chi tiết để tránh rủi ro từ việc chi tiêu quá mức. Nicholas Yeo từ abrdn chỉ ra: "Họ không muốn đưa ra một con số lớn rồi lại không thể thực hiện được. Chính phủ rất thận trọng trong việc chi tiêu". Việc này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh các địa phương đang chịu tác động kép từ suy thoái kinh tế và thị trường bất động sản ảm đạm, dẫn đến sụt giảm doanh thu thuế và tiền bán đất.

Sự kiện bầu cử tổng thống Mỹ đang diễn ra cũng có khả năng định hình chiến lược của Bắc Kinh. Nếu ông Donald Trump, ứng cử viên đảng Cộng hòa, tái đắc cử và thực hiện lời đe dọa áp thuế nặng lên hàng hóa Trung Quốc, Bắc Kinh có thể phải điều chỉnh quy mô kích thích để đối phó với các biện pháp thương mại mới này. Nomura ước tính rằng nếu cần, Trung Quốc có thể mở rộng quy mô gói tài khóa lên tới 2%-3% GDP trong vài năm tới để bù đắp tác động từ các chính sách mới của Mỹ.

Mặc dù gói kích thích tài chính có thể giúp ổn định các yếu tố như bất động sản và cơ sở hạ tầng, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng việc khuyến khích tiêu dùng nội địa là yếu tố quan trọng hơn để duy trì tăng trưởng bền vững. Herald van der Linde của HSBC nhận xét: "Đối với chúng tôi, quy mô cụ thể của gói kích thích không quan trọng bằng lĩnh vực trọng tâm của gói kích thích được triển khai". Chính phủ có thể sẽ phải cân nhắc các biện pháp hỗ trợ tiêu dùng mạnh mẽ hơn để đạt được sự cải thiện thực sự trong sức mua của người dân.

Dù có nhiều kỳ vọng, Bắc Kinh vẫn do dự trong việc cung cấp các khoản trợ cấp trực tiếp lớn cho người tiêu dùng do chi phí khổng lồ mà các chương trình này yêu cầu. Với dân số 1,4 tỷ người và GDP bình quân đầu người chỉ bằng 15% so với Mỹ, chính phủ phải cân đối giữa nhu cầu kích thích tiêu dùng và các yếu tố tài chính lâu dài.