Trung Quốc đưa ra cái giá để tiến tới thỏa thuận thương mại với Mỹ?

Trung Quốc lần đầu tiên nói rõ họ muốn thấy gì từ Mỹ trong các cuộc đàm phán thương mại, đề cập cụ thể đến những khác biệt vẫn còn tồn tại giữa đôi bên.

Trong một cuộc phỏng vấn với hãng truyền thông Trung Quốc sau khi các cuộc đàm phán ở Washington kết thúc trong ngày thứ Sáu (10/05), Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc cho biết, để tiến tới một thỏa thuận, Mỹ phải gỡ bỏ tất cả hàng rào thuế quan đã áp bổ sung lên hàng hóa Trung Quốc, đặt ra mục tiêu mua hàng hóa khớp với nhu cầu thực tế cho Trung Quốc và đảm bảo văn bản thỏa thuận là “cân bằng” để đảm bảo “phẩm giá” của đôi bên.

Ba điều kiện của ông Lưu Hạc nhấn mạnh tới những việc làm vẫn cần phải thực hiện nếu hai nền kinh tế lớn nhất thế giới muốn tiến tới một thỏa thuận. Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với Trung Quốc rằng họ có một tháng để chốt thỏa thuận thương mại, nếu không thì sẽ bị Mỹ áp thuế bổ sung lên tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ.

Lời đe dọa trên được đưa ra trong suốt các cuộc đàm phán hôm thứ Sáu (10/05) ở Washington, vài giờ sau khi ông Trump gia tăng căng thẳng bằng cách triển khai nâng thuế đối với 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Các cuộc đàm phán đang nhận được sự chú ý của nhiều nhà đầu tư trên toàn cầu và chứng khoán Mỹ bỗng chuyển xanh sau khi các nhà đàm phán Mỹ-Trung cho biết cuộc họp ngày thứ Sáu (10/05) diễn ra khá tốt đẹp.

Trong một cuộc phỏng vấn với truyền hình quốc gia Trung Quốc CCTV trong ngày thứ Sáu (10/05), ông Lưu cho biết cả hai bên đồng ý tiếp tục đàm phán, mặc dù ông nhận thấy có “một vài sự kháng cự tạm thời và sự xao lãng”. Phó Thủ tướng Trung Quốc nói thêm, hai bên sẽ tổ chức các cuộc đàm phán kế tiếp ở Bắc Kinh. Ông phản đối ý tưởng cho rằng các cuộc đàm phán đã đổ vỡ.

“Tôi nghĩ những bước lùi nho nhỏ là bình thường và không thể tránh khỏi trong quá trình đàm phán giữa hai quốc gia. Nhìn về phía trước, chúng tôi vẫn còn lạc quan một cách thận trọng”, ông Lưu cho biết.

Cho đến nay, Trung Quốc vẫn chưa tiết lộ chi tiết về các biện pháp trả đũa trước động thái nâng thuế từ Mỹ.

“Vì lợi ích của người dần Trung Quốc, người dân Mỹ và người dân của toàn thế giới, chúng tôi sẽ giải quyết vấn đề này một cách hợp lý”, Phó Thủ tướng Trung Quốc cho biết. “Thế nhưng, Trung Quốc không sợ và người Trung Quốc cũng không. Trung Quốc cần một thỏa thuận hợp tác với sự bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau”.

“Các cuộc đàm phán thẳng thắn và mang tính xây dựng”

Trong vài dòng tweet – vốn đã cứu vãn thị trường trong ngày thứ Sáu (10/05), ông Trump tuyên bố hai bên đã tổ chức các cuộc đàm phán rất thẳng thắn và mang tính xây dựng. “Mối quan hệ giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và tôi vẫn rất mạnh, và cuộc trao đổi sẽ tiếp tục trong tương lai. Trong lúc đó, Mỹ đã áp hàng rào thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc – vốn có thể hoặc có thể không được gỡ bỏ tùy thuộc vào những gì diễn ra trong các cuộc đàm phán trong tương lai!”.

Tuy nhiên, hiện cả hai bên vẫn chưa đưa ra lịch trình của vòng đàm phán kế tiếp, dựa trên nguồn tin thân cận.

Những nhận định của ông Lưu cũng tiết lộ một điểm khiến cuộc đàm phán rơi vào bế tắc. Trong khi các nhà đàm phán Mỹ trước đó cáo buộc Trung Quốc rút lại các cam kết thay đổi luật về chuyển giao công nghệ và các vấn đề khác, thì ông Lưu Hạc lại tranh luận rằng nhóm đàm phán Mỹ đang thúc giục Trung Quốc mua hàng hóa nhiều hơn mức đã nhất trí lúc đầu để cân bằng mối quan hệ thương mại

Theo ông Lưu, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đạt được sự đồng nhất ban đầu về “số lượng hàng hóa Mỹ" mà Trung Quốc phải mua thêm khi họ gặp mặt ở Argentina vào cuối năm 2018. Đây là “một vấn đề rất nghiêm trọng và không thể thay đổi dễ dàng”, ông nói.

Số lượng hàng hóa mà Mỹ mua thêm từ Mỹ nên “phù hợp với thực tế”, theo một nhận định của Tân Hoa Xã trong ngày thứ Bảy (10/05). Trung Quốc cũng xem việc gỡ bỏ tất cả hàng rào thuế quan bổ sung đã đưa ra trong năm 2018 là điều kiện cần để tiến tới một thỏa thuận, trong khi các nhà đàm phán Mỹ xem việc giữ lại một số hàng rào thuế quan như là một cơ chế để ép Trung Quốc triển khai thỏa thuận.

Trong tuyên bố vào cuối ngày thứ Sáu (10/05), Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết chính quyền Mỹ sẽ công bố thông tin chi tiết của kế hoạch áp hàng rào thuế quan lên khoảng 300 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc vào ngày thứ Hai (13/05), bắt đầu quy trình áp thuế quan lên tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Việc các cuộc đàm phán thiếu tiến triển không khỏi khiến công chúng và giới chuyên gia đặt câu hỏi về một thỏa thuận thương mại – nguồn cơn gây căng thẳng địa chính trị tác động mạnh đến chuỗi cung ứng và các liên minh kinh tế cũng như an ninh đã được thiết lập bấy lâu nay.