Trung Quốc đã làm gì để “chiều lòng” Mỹ về thương mại?

Trong ngày thứ Năm (04/04), Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông kỳ vọng về một thỏa thuận thương mại “hoành tráng” với Trung Quốc trong vòng 4 tuần tới, trong đó các cuộc đàm phán thương mại đang tiến triển rất nhanh chóng.

Sau khi hai bên tiến tới thỏa thuận đình chiến thương mại tại một bữa ăn bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 vào ngày 01/12/2018, Washington yêu cầu Bắc Kinh thực hiện “những thay đổi cấu trúc liên quan tới chuyển giao công nghệ bắt buộc, bảo hộ sở hữu trí tuệ, rào cản phi thuế quan, xâm nhập mạng và đánh cắp mạng, dịch vụ và nông sản”.

Kể từ đó, Bắc Kinh cũng đã có những động thái phản ứng lại, cụ thể họ đã mua mạnh nông sản từ Mỹ và hạ thuế nhập khẩu xe hơi từ Mỹ.

Ngoài ra, họ cũng phác thảo luật và quy định nội địa mới để giải quyết các vấn đề về bảo vệ sở hữu trí tuệ và tiếp cận thị trường.

Quy định sở hữu trí tuệ mới

Vào ngày 04/12/2019, ba ngày sau hội nghị thượng đỉnh Trump-Tập ở Argentina, cơ quan hoạch định kế hoạch kinh tế trung ương của Trung Quốc – Ủy ban Phát triển và Cải cách Quốc gia (NDRC) – đưa ra 38 hình phạt đối với việc vi phạm sở hữu trí tuệ, giải quyết một trong những mối quan tâm gai góc nhất trong các cuộc đàm phán thương mại.

Washington đã cáo buộc Trung Quốc đánh cắp sở hữu trí tuệ từ Mỹ để làm giàu công nghệ và tiến bộ công nghiệp của họ.

Vào ngày thứ Tư (03/04), Larry Kudlow, Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng hàng đầu của ông Trump, cho biết Trung Quốc lần đầu thừa nhận các quan chức Mỹ “có lý” về vấn đề sở hữu trí tuệ. Trước đó, họ toàn phủ nhận.

Mua nông sản từ Mỹ

Nông sản nhập khẩu từ Mỹ đã là mục tiêu để Bắc Kinh thực hiện các biện pháp đáp trả sau khi Washington đã áp thuế bổ sung lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Vào đầu tháng 3/2019, ông Trump đăng trên Twitter rằng ông đã “yêu cầu Trung Quốc lập tức gỡ bỏ toàn bộ hàng rào thuế quan đối với nông sản Mỹ vì những tiến triển trong các cuộc đàm phán thương mại”.

Mặc dù Bắc Kinh vẫn chưa đáp ứng yêu cầu của ông Trump, nhưng họ đã bắt đầu xoa dịu căng thẳng về nông sản thông qua các đợt mua nông sản lúc đầu và những đề xuất của họ.

Vào ngày 31/01/2019, trong một cuộc họp với ông Trump ở Nhà Trắng, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc cam kết Trung Quốc sẽ mua 5 triệu tấn đậu nành từ các nhà sản xuất Mỹ.

Trung Quốc đã đề xuất mua thêm 30 tỷ USD nông sản Mỹ mỗi năm, bao gồm đậu nành, bắp ngô và lúa mì, theo thông tin từ Bloomberg trong tháng 1/2019.

Vào ngày 12-13/12/2018, Trung Quốc đã mua 1.5-2 triệu metric tấn đậu nành từ Mỹ, trong đó các lô hàng xuất khẩu dự kiến vận chuyển trong suốt quý 1/2019, dựa trên Hội đồng Xuất khẩu Đậu nành Mỹ (USSEC).

Hạ thuế quan đối với xe hơi nhập khẩu từ Mỹ

Sau thỏa thuận đình chiến thương mại, Trung Quốc đã hạ bớt thuế nhập khẩu đối với xe hơi sản xuất ở Mỹ.

Trong ngày 14/12/2018, Bộ Tài chính Trung Quốc thông báo họ sẽ tạm thời gỡ bỏ phần thuế quan bổ sung 25% đối với xe hơi nhập khẩu từ Mỹ trong 3 tháng (bắt đầu tư ngày 01/01/2019), nhờ đó, mức thuế nhập khẩu đối với xe hơi Mỹ giảm xuống 15%. Bộ Tài chính Trung Quốc còn cho biết họ sẽ đình chỉnh mức thuế nhập khẩu 5% đối với 67 phụ tùng xe hơi khác.

Ông Trump tỏ ra hoan nghênh thông báo này. “Trung Quốc vừa thông báo rằng nền kinh tế của họ đang tăng trưởng chậm hơn dự báo quá nhiều vì cuộc chiến thương mại với chúng ta. Họ vừa mới đình chỉ các đợt nâng thuế nhập khẩu đối với Mỹ”, ông viết trong một dòng tweet. “Mỹ đang làm rất tốt. Trung Quốc muốn có một thỏa thuận lớn và toàn diện. Thỏa thuận này có thể xảy ra và sẽ sớm thôi”.

Tiếp cận thị trường

Trong ngày 15/03, Quốc hội Trung Quốc đã thông qua luật đầu tư nước ngoài mới, có lẽ là vấn đề quan trọng nhất trong chương trình nghị sự tại Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc của Trung Quốc. Luật này sẽ có hiệu lực vào ngày 01/01/2020.

Bắc Kinh gấp rút thông qua luật này trong một nỗ lực giải quyết các phàn nàn từ phía Mỹ và châu Âu về những hành vi thương mại không công bằng.

Các nhà phê bình cho rằng nội dung của luật đầu tư nước ngoài mới khá chung chung.

Vào ngày 25/01/2019, bên lề Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ở Davos, Fang Xinhai, Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý Chứng khoán Trung Quốc, cho biết Trung Quốc sẽ thông qua thêm nhiều đơn đăng ký từ các ngân hàng ở Phố Wall để chiếm tỷ lệ kiểm soát ở các liên doanh chứng khoán trong vòng 6 tháng tới.

Cấm Fentanyl

Vào ngày 01/04/2019, Trung Quốc tuyên bố sẽ phân loại các biến thể của Fentanyl là chất nằm trong phạm vi kiểm soát từ ngày 01/05/2019, sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đồng ý với yêu cầu của ông Trump trong việc đưa ra động thái cứng rắn hơn để ngăn chặn dòng chảy Fentanyl từ Trung Quốc chảy vào Mỹ.

Mỹ cho rằng Trung Quốc đã xuất khẩu các chất có liên quan tới Fentanyl và từ đó dẫn tới hàng chục ngàn cái chết vì quá liều ở Mỹ mỗi năm. Phân loại các biến thể của Fentanyl nhằm ngăn chặn các nhà sản xuất thuốc sản xuất ra các chất hơi khác một chút để lách luật.