Trung Quốc có thể hưởng lợi khi Mỹ rút quân khỏi "vũng lầy" Afghanistan

Giới chuyên gia nhận định việc Mỹ rút quân khỏi chiến trường Afghanistan sau gần 20 năm "sa lầy" mà không đạt được kết quả mong muốn có thể sẽ mang lại lợi ích an ninh cho Trung Quốc.

SCMP dẫn lời giới quan sát cho rằng, việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan có thể gây ra sự bất ổn trong ngắn hạn ở khu vực Tân Cương nằm tiếp giáp, nhưng về lâu về dài, nó sẽ mang tới lợi thế an ninh cho Trung Quốc.

Trong bài phát biểu tuần trước, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố rằng nước này sẽ "nỗ lực hết sức" vì tiến trình hòa bình và hòa giải ở Afghanistan".

Phát biểu của ông Vương đến trong bối cảnh Mỹ dự kiến sẽ rút lực lượng quân sự khỏi Afghanistan vào tháng 5, sau 19 năm "sa lầy" tại chiến trường này làm 22.000 quân nhân thương vong, trong đó có 3.000 người chết.

Do vị trí địa lý gần Tân Cương của Afghanistan, việc Mỹ rút quân có thể sẽ gây thêm áp lực đáng kể lên nỗ lực chống khủng bố của Trung Quốc trong ngắn hạn, ông Sun Qi, một chuyên gia quan hệ quốc tế tại Học viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, nhận định.

Các cuộc đàm phán nội bộ giữa Taliban và chính phủ Afghanistan để giải quyết căng thẳng chính trị vẫn đang trong bế tắc. Vòng đàm phán tiếp theo sẽ được tổ chức tại Thổ Nhĩ Kỳ vào cuối tháng này với cộng đồng quốc tế làm trung gian trong bối cảnh hạn chót rút quân của Mỹ vào tháng 5 sắp tới gần.

Tuy nhiên, các nhà quan sát khác cho rằng, dù sự vắng mặt của lực lượng Mỹ có thể gây ra hỗn loạn và việc các tổ chức khủng bố hồi sinh tại khu vực, nhưng về lâu dài, nó có thể mang lại lợi ích cho Trung Quốc.

Mối đe dọa thực sự với an ninh quốc gia ở khu vực này có thể là sự gia tăng hiện diện của nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS, nhóm vốn đã bị Taliban áp đảo ở khu vực, theo giáo sư đại học Northwest (Mỹ) Yan Wei.

"Từ góc độ này, việc Mỹ rút đi sẽ không gây ra mối đe dọa to lớn cho an ninh của Trung Quốc. Mặc dù nó có thể khiến tình hình ở Afghanistan xấu đi ở một mức độ nào đó, nhưng về lâu dài, nó sẽ giúp giải quyết các vấn đề chính trị của Afghanistan và do đó cải thiện tình hình an ninh ở các khu vực xung quanh Trung Quốc", ông Yao cho hay.

Trên thực tế, theo một chuyên gia của viện Royal United Services của Anh, điều Trung Quốc lo ngại hơn cả chính là việc Mỹ hiện diện quân sự ở gần Tân Cương. Giới quan sát nhận định, nếu Mỹ ở lại và sử dụng Afghanistan là căn cứ lâu dài, điều này có thể làm tình hình Tân Cương phức tạp hơn và ảnh hưởng tới Trung Quốc. Vì vậy, việc Mỹ rời đi được xem là có lợi cho Trung Quốc về lâu dài.

Mỹ bắt đầu hiện diện quân sự ở Afghanistan từ năm 2001 sau vụ tấn công khủng bố 11/9/2001, nhưng tới nay những nỗ lực của Washington chưa đạt được kết quả như mong muốn. Tuy nhiên, giới chức Lầu Năm Góc từng cảnh báo việc Mỹ đột ngột rút quân khỏi Afghanistan có thể dẫn tới kịch bản các phiến quân hoặc nhóm khủng bố lên kế hoạch tiến hành các đợt tấn công mới nhằm vào nước Mỹ.