Trump - Biden và cuộc bầu cử tổng thống kịch tính đến phút chót

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 diễn ra đầy kịch tính, với nhiều cáo buộc gian lận phiếu bầu, đang bước vào “ngày phán xét” (6.1) khi quốc hội chứng nhận kết quả cuối cùng, nhưng Tổng thống Donald Trump vẫn không chấp nhận thua cuộc.

Nỗ lực lật ngược kết quả đến phút chót

Đến nay, Tổng thống Trump vẫn cho rằng ông Joe Biden của đảng Dân chủ thắng cử nhờ vào gian lận lá phiếu phổ thông quy mô lớn, theo AFP. Tuy nhiên, hàng chục thẩm phán của tòa án liên bang lẫn cấp bang, các quan chức phụ trách bầu cử của cả hai đảng Cộng hòa lẫn Dân chủ và Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định không có gian lận bầu cử.

Trong số hơn 50 đơn kiện, ban vận động tái tranh cử của ông Trump đã đưa ra nhiều cáo buộc bao gồm: kiểm sót phiếu, mất phiếu bầu, máy bỏ phiếu thay đổi hoặc hủy bỏ lá phiếu một cách cố ý. Công ty Dominion (Đức) và một công ty công nghệ bỏ phiếu khác Smartmatic ngày 4.1 cảnh báo sẽ khởi kiện ông Trump vì cho rằng họ bị nêu đích danh trong những thuyết âm mưu vô căn cứ.

Do đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp nên chính quyền các bang ở Mỹ ưu tiên áp dụng hình thức bỏ phiếu qua thư như giải pháp thay thế bỏ phiếu trực tiếp. Tuy nhiên, ban vận động tái tranh cử Tổng thống Trump cho rằng bỏ phiếu qua thư dễ bị gian lận vì khó có thể xác nhận chữ ký của cử tri trên mỗi lá phiếu và khởi kiện phản đối luật bầu cử của các bang cho phép nhận lá phiếu qua thư sau ngày bầu cử, đồng thời yêu cầu tái kiểm phiếu tại nhiều bang.

Hỗn loạn bên trong văn phòng ban vận động tái tranh cử của ông Trump

Đài ABC (Mỹ) dẫn lời các cố vấn, nhân viên giấu tên trong văn phòng ban vận động tái tranh cử của ông Trump tiết lộ về tình trạng hỗ loạn, căng thẳng và liên tục bị “khủng bố tinh thần” bởi những cuộc gọi điện thoại giả mạo. “Chúng tôi liên tục nhận được những cuộc gọi giả mạo, châm chọc, chửi bới về gian lận phiếu bầu. Chúng tôi luôn làm việc trong trạng thái cực kỳ căng thẳng”, một nhân viên tiết lộ.

Điều này được thể hiện rõ nét qua việc một số đơn kiện của ban vận động tái tranh cử được soạn thảo sai sót nhiều chi tiết, buộc tòa án yêu cầu phải chỉnh sửa hoặc bổ sung. Thậm chí, luật sư Rudy Giuliani, người đứng đầu cuộc chiến pháp lý của Tổng thống Trump, xuất hiện trong một buổi họp báo công bố đơn kiện với thuốc nhuộm tóc chảy xuống trán của ông.

Thông tin sai lệch tràn lan

Trong những tuần trước và sau ngày bầu cử, các công ty mạng xã hội, truyền thông cùng tổ chức nghiên cứu ở Mỹ phải căng mình thực hiện “fact check” (kiểm chứng sự thật) trước hàng loạt thông tin sai lệch tràn lan trên mạng.

Các quan chức Mỹ cũng lên tiếng bày tỏ lo ngại trước nguy cơ Nga, Trung Quốc, Iran tiến hành chiến dịch tung tin sai lệch, thậm chí lập website có nội dung dọa giết chết giới chức phụ trách bầu cử nhằm can dự vào kết quả bầu cử.

Đáng chú ý là kể từ ngày bầu cử 3.11.2020, Twitter gắn nhãn cảnh báo thông tin sai lệch vào hơn 200 tweet hoặc bài đăng của Tổng thống Trump vì cho rằng chúng chứa thông tin sai lệch, gây tranh cãi hoặc gây hiểu lầm.

Nguy cơ bạo động vào “ngày phán xét”

Phó tổng thống Mỹ Mike Pence chủ trì cuộc họp lưỡng viện quốc hội vào "ngày phán xét" 6.1 để kiểm phiếu đại cử tri và công bố kết quả bầu cử và tuyên bố người giành chiến thắng. Bất chấp Tổng thống Trump gây áp lực nhằm lật ngược tình thế, ông Pence quyết tuân thủ nhiệm vụ và không can thiệp vào việc chứng nhận kết quả bầu cử, Reuters dẫn lời các cố vấn cho biết.

Cuộc họp này thông thường chỉ mang tính hình thức, sau khi đại cử tri đoàn bỏ phiếu hôm 14.12.2020 với kết quả là ông Biden giành chiến thắng, đạt 306 phiếu đại cử tri, còn ông Trump thuộc đảng Cộng hòa có 232 phiếu. Ông Biden đã lội ngược dòng, đảo ngược tình thế và giành được số phiếu đại cử tri tại 5 bang quan trọng để giành chiến thắng bao gồm: Arizona, Georgia, Michigan, Pennsylvania và Wisconsin.

Về lá phiếu phổ thông, ông Biden giành được 81.283.098 phiếu, tương đương 51,3% tổng số phiếu bầu. Ông Biden là ứng cử viên tổng thống Mỹ đầu tiên giành được hơn 80 triệu phiếu bầu. Còn Tổng thống Trump giành được 74.222.958 phiếu phổ thông, tương đương 46,8% số phiếu bầu. Đó cũng là số phiếu bầu nhiều hơn bất kỳ ứng cử viên tổng thống nào khác từng giành được, chỉ xếp sau ông Biden, theo báo cáo của tổ chức nghiên cứu Hội đồng Đối ngoại (Mỹ).

Tuy nhiên, ít nhất 12 thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa và khoảng 140 nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Hạ viện ủng hộ ông Trump đã tuyên bố sẽ không xác nhận chiến thắng của ông Biden tại quốc hội.

Mặt khác, hàng ngàn người ủng hộ Trump, bao gồm một số nhóm cực hữu công khai mang vũ khí tại các cuộc biểu tình trước đó, dự kiến sẽ tập trung về thủ đô Washington D.C để tham gia cuộc biểu tình ngày 6.1. Họ phản đối việc Quốc hội Mỹ nhóm họp vào ngày 6.1, chứng nhận ông Biden giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Trên Twitter hôm 3.1, ông Trump kêu gọi những người ủng hộ tham gia biểu tình, đấu tranh quyết liệt và nhấn mạnh: "Tôi sẽ ở đó".

Trước tình hình đó, cảnh sát trưởng thủ đô Washington D.C, ông Robert Contee cảnh báo cuộc biểu tình ngày 6.1 có thể đạt đến quy mô lớn hơn những cuộc phản đối hồi tháng 11, 12.2020. Nếu cuộc biểu tình diễn ra theo đúng kế hoạch thì bạo lực có nguy cơ bùng phát, vì từng có một số người bị đâm và cảnh sát bắt giữ hàng chục người trong cuộc biểu tình ủng hộ ông Trump với sự tham gia của nhóm cực hữu Proud Boys hôm 12.12.2020.

Chính quyền thủ đô Washington D.C đồng thời cảnh báo những người ủng hộ Tổng thống Trump không được mang súng đến cuộc biểu tình, điều động 300 lính Vệ binh Quốc gia hỗ trợ đảm bảo an ninh trật tự.

Nội các tương lai của ông Biden

Tuy Tổng thống Trump từ chối chấp nhận thất cử nhưng tiến trình chuyển giao quyền lực vẫn được thực hiện. Trong quá trình chuyển giao quyền lực, Tổng thống tân cử Biden bắt đầu chọn những thành viên quan trọng trong nội các tương lai, đề cử các gương mặt kỳ cựu, có nhiều kinh nghiêm về chính sách đối ngoại lẫn an ninh quốc gia và từng phục vụ dưới thời chính phủ Tổng thống Barack Obama. Ông Biden cam kết khôi phục các mối quan hệ của Mỹ với những tổ chức đa phương, tham gia vào các vấn đề toàn cầu và duy trì vị thế nước Mỹ đứng đầu thế giới, khác với chính sách “nước Mỹ trên hết” của ông Trump.

Ông Biden cam kết sẽ ngay lập tức đẩy mạnh kế hoạch dập dịch Covid-19 ngay từ ngày đầu tiên ở Nhà Trắng. Trong suốt chiến dịch tranh cử, ông Biden nhiều lần chỉ trích cách ứng phó Covid-19 của chính phủ Tổng thống Trump. Đến nay, Mỹ ghi nhận hơn 21 triệu ca nhiễm và hơn 357.000 người chết vì Covid-19, con số cao nhất thế giới. Tình hình dịch bệnh ở Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu được kiểm soát với số ca nhiễm mới tiếp tục gia tăng mỗi ngày dù chính phủ đẩy mạnh chương trình tiêm chủng đại trà vắc xin Covid-19.

Nguy cơ Tổng thống Trump đối mặt hàng loạt vụ kiện

Sau khi mãn nhiệm kỳ, ông Trump có thể phải đối mặt với một loạt vụ kiện tụng liên quan đến tập đoàn bất động sản của gia đình ông và các hoạt động trước khi nhậm chức tổng thống.

Bên cạnh đó, tờ The Washington Post ngày 4.1 đã trích đăng đoạn băng ghi âm trong đó Tổng thống Trump yều cầu quan chức cấp cao bang Georgia Brad Rasffensperger phải tìm “đủ phiếu” để đảo ngược kết quả bầu cử tại bang này. Các chuyên gia pháp lý nhận định động thái này là vi phạm luật bầu cử và đảng Dân chủ đề nghị tiến hành cuộc điều tra, theo Reuters.

Ông Trump cũng có thể phải đối mặt với nguy cơ bị truy tố hình sự vì bị cáo buộc trốn thuế thu nhập liên bang. Tờ The New York Times từng đưa tin ông Trump chỉ trả 750 USD tiền thuế thu nhập liên bang trong cả năm 2016 và 2017. Tuy nhiên, ông Trump bác bỏ mọi cáo buộc. Bên cạnh đó, bà Mary Trump, cháu gái của Tổng thống Trump, đã đệ đơn kiện với cáo buộc ông và 2 người thân gia đình gian lận và âm mưu tước đoạt cổ phần của bà trong đế chế bất động sản của gia đình.

Ngoài ra, ông Trump phải đối mặt các vụ kiện phỉ báng riêng biệt liên quan đến cáo buộc tấn công tình dục hai phụ nữ là cựu nhà báo của tạp chí Elle, bà E. Jean Carroll và bà Summer Zervos, thí sinh năm 2005 trong chương trình truyền hình thực tế "The Apprentice" (Nhân viên Tập sự). Tuy nhiên, ông Trump đã phủ nhận hai cáo buộc này.