Trữ tiền mặt như giai đoạn trước khủng hoảng tài chính 2008, Warren Buffett đang ‘toan tính’ điều gì?

Khi huyền thoại thế giới ngần ngại rót tiền vào cổ phiếu, chúng ta liệu có nên lo lắng hay không?

Có nên lo lắng?

Warren Buffett luôn nói rằng ông thích nắm giữ cổ phiếu lâu dài và đầu tư rất nhiều tiền vào các công ty Mỹ. Tuy nhiên, chưa bao giờ Buffett để nhiều tiền mặt bên ngoài thị trường như hiện nay.

Tính đến cuối quý III, khối tiền mặt và tương đương tiền của tập đoàn Berkshire Hathaway đã tăng lên 325 tỷ USD, chủ yếu dưới dạng tín phiếu Kho bạc Mỹ.

Để hiểu rõ quy mô, người ta ước tính số tiền này đủ để Buffett mua tất cả bất kỳ công ty đại chúng nào tại Mỹ như Walt Disney, Goldman Sachs, Pfizer…; ngoại trừ 25 doanh nghiệp giá trị nhất.

Trong vài tháng qua, Warren Buffett còn bán mạnh hai cổ phiếu lớn nhất trong danh mục của Berkshire là Apple và Bank of America. Đồng thời, lần đầu tiên trong vòng 6 năm, ông đã ngừng mua vào cổ phiếu Berkshire Hathaway.

Liệu đó có phải là dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư bình thường nên thận trọng về thị trường chứng khoán hay không? Có thể, nhưng động thái của Buffett còn nói lên nhiều điều hơn nữa về Berkshire Hathaway.

Thị trường chứng khoán có vấn đề?

Warren Buffett và người cộng sự quá cố Charlie Munger thường tập trung vào việc chọn lựa các công ty có giá trị dài hạn và đầu tư một cách kiên nhẫn.

Được biết, ông đã từng hành động cực kỳ thận trọng khi đóng cửa quỹ Buffett Parnership vào năm 1969 khi nhận thấy thị trường chứng khoán đang quá sôi động và cũng tích lũy được đáng kể một lượng tiền mặt trong những năm trước khủng hoảng tài chính 2008.

Adam Mead, tác giả cuốn sách "The Complete Financial History of Berkshire Hathaway cho rằng: “Warren Buffett biết rõ thị trường luôn biến động và có thể diễn biến theo hướng cực đoan”.

Mặc dù giá cổ phiếu hiện tại có thể đang ở mức cao, điều đó không có nghĩa là thị trường sẽ ngay lập tức rơi vào suy thoái hoặc giá cổ phiếu sẽ sụp đổ. Thay vào đó, ta cần nhìn rộng hơn, đánh giá những gì định giá hiện tại có thể dự báo về lợi nhuận trong vài năm tới, bao gồm cả những giai đoạn tăng trưởng và suy thoái.

Nhà chiến lược David Kostin của Goldman Sachs gần đây dự đoán rằng trong thập kỷ tới, tỷ suất lợi nhuận của chỉ số S&P 500 sẽ chỉ đạt trung bình 3% - một con số khá thấp.

Điều này cho thấy mặc dù giá cổ phiếu hiện tại có thể cao, nhưng tiềm năng tăng trưởng trong tương lai có thể sẽ không còn mạnh mẽ như trước.

Báo cáo của Kostin đã gây sốc cho nhiều nhà đầu tư trong thời điểm thị trường đang đầy lạc quan, nhưng dự báo này lại phù hợp với những nghiên cứu khác.

Ví dụ, Vanguard dự đoán rằng tỷ suất sinh lời hàng năm đối với các cổ phiếu lớn của Mỹ sẽ nằm trong khoảng 3-5%, các cổ phiếu tăng trưởng kém hơn khi sinh lời 0,1%-2,1%.

Hơn nữa, tỷ số giá cả thị trường điều chỉnh theo chu kỳ/lợi tức (CAPE) của Giáo sư Robert Shiller cũng chỉ ra rằng lợi nhuận trung bình trong tương lai sẽ chỉ khoảng 0,5% mỗi năm sau khi điều chỉnh lạm phát.

Sau đó còn có “chỉ số Buffett”, nó cho thấy cổ phiếu đang được định giá ở mức cao. Nếu lấy vốn hóa của chỉ số bao quát thị trường Wilshire 5000 chia cho GDP danh nghĩa của Mỹ, chỉ số Buffett sẽ có giá trị lên tới 200%, cao hơn cả thời kỳ đỉnh cao của bong bóng công nghệ cuối những năm 1990, khi giá cổ phiếu cũng tăng mạnh, nhưng sau đó đã sụp đổ trong bong bóng dot-com.

Tín phiếu kho bạc kỳ hạn ba tháng hiện có lợi suất khoảng 4,5%, tức cao hơn triển vọng lợi nhuận của cổ phiếu. Có khả năng Warren Buffett đang rút tiền khỏi thị trường vì ông không nhìn thấy triển vọng lợi nhuận tích cực cho cổ phiếu.

Chiến lược của Buffett?

Vậy liệu Warren Buffett giữ một lượng tiền mặt lớn có phải là chiến lược phòng ngừa trước một cuộc khủng hoảng tiềm ẩn hoặc một bong bóng trên thị trường chứng khoán hay không?

Buffett không thừa nhận rõ ràng điều này nhưng có thể là có. Việc giữ tiền mặt có thể là cách ông chuẩn bị cho những cơ hội mua lại hoặc đầu tư khi thị trường gặp khó khăn, như cách ông đã làm trong quá khứ.

Bên cạnh đó, có sự khác biệt giữa các nhà đầu tư cá nhân và Buffett trong chiến lược đầu tư. Các nhà đầu tư cá nhân không phải trả những khoản chênh lớn (lên tới 20%) so với giá trị thị trường như Berkshire Hathaway khi thực hiện các vụ mua lại doanh nghiệp.

Mặt khác, những thay đổi tại Berkshire là điều không thể tránh khỏi. Warren Buffett nay đã 94 tuổi, ông có thể đang chuẩn bị hoàn bớt tiền cho cổ đông.

Theo Wall Street Journal (WSJ), Buffett gần như chỉ trả tiền cho cổ đông thông qua việc mua cổ phiếu quỹ, nhưng có vẻ gần đây ông nghĩ giá cổ phiếu Berkshire đã quá đắt đỏ cho việc mua lại.

Berkshire cũng đã chạm đến quy mô khổng lồ và do đó tập đoàn khó có thể lặp lại thành tích lâu năm là đánh bại thị trường với cách biệt lớn. Do đó, tập đoàn phải tìm cách khác để hoàn lại tiền cho nhà đầu tư - có thể bằng giải pháp trả cổ tức bằng tiền mặt.