Trong những tháng cuối năm 2023, lãi suất huy động và cho vay sẽ diễn biến thế nào?

Tại thời điểm giữa tháng 10, lãi suất huy động 12 tháng nhóm NHTM quốc doanh hiện phổ biến ở mức 5,3%, thậm chí giảm xuống còn 5,1% tại Vietcombank; nhóm NHTM cổ phần lớn (ACB, MBB, VPB, TCB) là 5,38%, nhóm NHTM khác là 5,7%.

Trong báo cáo cập nhật mới đây, nhóm phân tích Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) dự báo, lãi suất huy động sẽ đi ngang từ nay đến cuối năm, với mức lãi suất huy động bình quân 12 tháng của các ngân hàng quanh mức 5,45% (giảm 2,8 điểm % so với đầu năm).

Lãi suất cho vay đã giảm nhanh hơn trong giai đoạn quý III/2023 do các nguồn huy động chi phí cao đáo hạn, tuy nhiên tình trạng nợ xấu cũng ghi nhận tăng nhẹ. Việc NHNN giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn từ 34% xuống 30%, và áp lực từ lạm phát và tỷ giá gây cản trở đà giảm có thể tiếp tục xa hơn. KBSV dự báo lãi suất cho vay sẽ tiếp tục giảm 0,25% trong quý cuối năm, giảm 1,75 – 2,25% so với đầu năm.

Nhóm phân tích chỉ ra ba yếu tố hỗ trợ đà giảm lãi suất cho vay trong thời gian tới. Thứ nhất, các chính sách nới lỏng có độ trễ tiếp tục là động lực lớn nhất cho đà giảm của lãi suất. Do các khoản huy động của hệ thống ngân hàng phần lớn từ tiền gửi khách hàng (chiểm tỷ trọng khoảng 70 - 80%) có kỳ hạn chủ yếu từ 6 -12 tháng khiến cho chi phí vốn nửa đầu năm của ngân hàng vẫn ở mức cao. Vì vậy, khi các khoản tiền gửi này đạo hạn sẽ làm giảm chi phí vốn của hệ thống, qua đó tạo điều kiện để giảm lãi suất cho vay.

Thứ hai, tăng trưởng tín dụng đã có cải thiện gần đây nhưng vẫn ở mức thấp so với mục tiêu 14 - 15%. Dư địa cho vay còn lớn khi LDR toàn hệ thống đạt 76,7% tính đến tháng 8, trong khi tăng trưởng tín dụng còn cách xa chỉ tiêu được giao sẽ là động lực cho việc giảm lãi suất cho vay.

Thứ ba, Thông tư 06/2023 cho phép khách hàng vay để đảo nợ. Thông tư này được thi hành từ ngày 1/9 đã thúc đẩy các ngân hàng triển khai các chương trình ưu đãi nhằm đạt chỉ tiêu tín dụng đã được giao, từ đó làm giảm lãi suất cho vay. Tuy nhiên, tác động của thông tư 06 được cho là sẽ cần thời gian để minh chứng vì câu chuyện cho vay để đảo nợ được đánh giá là không dễ dàng và nhiều thủ tục đi kèm khoản phí phạt trả nợ trước hạn lớn.