Trào lưu trả và thu hẹp mặt bằng kinh doanh

1. Giai đoạn 2020 đến hết quý 3/2021 cả nước gần như rơi vào giãn cách covid-19 và trào lưu trả và thu hẹp mặt bằng kinh doanh đã diễn ra trên quy mô cả nước.

Tuy nhiên giai đoạn này nhiều doanh nghiệp, hộ gia đình đã có bám trụ mặt bằng và các chủ cho thuê mặt bằng chia sẻ khó khăn của người thuê bằng cách giảm giá hoặc miễn phí ngắn hạn.

2. Từ quý 4/2021 khi nhà nước hết giãn cách covid-19 nhu cầu thuê mặt bằng kinh doanh tăng cao nên các chủ cho thuê đồng loạt tăng giá cao từ 10-30%, việc tăng giá này cũng góp phần tạo nên lạm phát vì mặt bằng kinh doanh là đầu vào quan trọng của nhiều ngành nghề.

3. Từ tháng 4/2022 bất động sản, chứng khoán gặp khó khăn và ảnh hưởng của lạm phát kinh tế thế giới, tác động của chiến tranh Nga - Ukraine làm cho một loạt doanh nghiệp, hộ gia đình kinh doanh Việt Nam gặp khó khăn: Giảm doanh thu, tăng chi phí từ giá mặt bằng thuê, lương người lao động tăng, nhiều chi phí đầu vào tăng.... những điều này khiến tình trạng thua lỗ, phá sản xảy ra; doanh nghiệp, hộ gia đình bị ít nghiêm trọng hơn là thu hẹp mặt bằng, giảm nhân sự,... để giảm chi phí.

Năm 2022 có 143.200 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, quý I/2023 con số này là 60.200 doanh nghiệp. Đây là những con số rất lớn và khủng khiếp thể hiện rõ khó khăn của các doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam hiện nay.

Qua khảo sát các nhà mặt phố, sàn thương mại tôi quan sát được có đến hơn 30% là trống, treo biển cho thuê. Với tình hình kinh tế hiện nay sẽ mất ít nhất 2-3 năm nữa số mặt bằng kinh doanh mới đạt độ phủ hơn 90% như quý I/2022.

Tuy nhiên có một điều hết sức vô lý hiện nay là giá cho thuê mặt bằng kinh doanh vẫn không giảm, một số nơi tiếp tục tăng cao. Điều này thể hiện lòng tham của bên cho thuê và không có sự thức thời trong kinh doanh của bên cho thuê.

4. Lòng tham của một bên cho thuê

Dưới đây là hình ảnh ảm đạm của một tòa nhà mặt đường Tố Hữu, chỉ cách đây hơn 1 năm nơi đây vẫn còn là nơi đáng sống vì ngoài không gian xanh tòa nhà còn có đủ tiện ích: 2 bể bơi, gym, nhà hàng: Kichikichi, phở Ông Hùng, 2 siêu thị, nhà hàng nhật Tomita, 1 hiệu cắt tóc, 1 quán ăn chay, 2 quán cơm văn phòng, 2 cửa hàng tiện ích...

Giờ chỉ còn 2 cửa hàng tiện ích, 1 quán cơm bình dân, 1 siêu thị, 1 hiệu cắt tóc, 2 quán cafe và có thể sắp tới các tiện ích cuối cùng này sẽ không còn.

Nguyên nhân của việc này là chủ đầu tư tăng giá hơn 30% và sẽ mỗi năm tăng thêm 5%. Sàn thương mại nơi đây trước kia hạng B, hiện nay với dịch vụ ít ỏi chỉ là hạng C, thua xa một số nhà ở xã hội về tiện ích nhưng có giá cho thuê hạng A là điều hết sức không hợp lý.

Và có một điều nghiêm trọng nhất là chủ đầu tư tháo thang cuốn trái phép chưa được cơ quan nhà nước cho phép, đây là tài sản chưa phân định rõ sở hữu chung hay sở hữu riêng của chủ đầu tư, thang cuốn này đã được phê duyệt trong thiết kế cơ sở. Họ tháo thang cuốn để thêm mặt bằng kinh doanh, ảnh hưởng giao thông tòa nhà, ảnh hưởng thoát nạn khi cháy

Gần đây nhiều hộ gia đình đã chuyển đi do chất lượng cuộc sống nơi này đi xuống.

6. Cần chung tay, đồng cảm của 2 bên

Trong lúc nền kinh tế khó khăn như hiện nay bên thuê cần giá thuê hợp lý để góp phần duy trì kinh doanh, bên cho thuê cần lấp đầy mặt bằng để đảm bảo doanh số.

Vì vậy bên cho thuê cần đồng cảm bên thuê giảm giá thuê, thu hút lấp đầy mặt bằng, đây mới là thức thời và đúng đắn trong kinh doanh, giúp cả 2 vượt qua khó khăn. Nếu không tìm được tiếng nói chung, giá thuê vẫn neo cao thì đến quý IV/2023 mặt bằng kinh doanh có thể trống đến 50%, nhất là sàn thương mại.