MỚI

Tạo thiệp giáng sinh 2024

#Quốc tế

24HMONEY đã kiểm duyệt

Trần nợ công: Tâm điểm chia rẽ sâu sắc trên chính trường Mỹ

Quốc hội Mỹ đang sục sôi tranh luận về các giải pháp ngăn chặn nguy cơ Chính phủ đóng cửa, với trọng tâm là việc nâng trần nợ công hoặc thậm chí loại bỏ hoàn toàn giới hạn tài chính này.

Việc Tổng thống đắc cử Donald Trump và một số thành viên Đảng Cộng hòa đề xuất nâng trần nợ công hoặc thậm chí loại bỏ hoàn toàn giới hạn này được xem là động thái khá bất thường. Trong nhiều thập kỷ qua, chính Đảng Cộng hòa thường sử dụng trần nợ công như một đòn bẩy để gây áp lực lên Đảng Dân chủ, buộc họ phải cắt giảm chi tiêu với lý do ngân sách quốc gia đang vượt tầm kiểm soát. Vậy trần nợ công thực sự là gì và tại sao Đảng Cộng hòa lại thay đổi quan điểm?

Trần nợ công và nguy cơ vỡ nợ

Cũng như các tổ chức tài chính khác, Chính phủ Mỹ phải vay tiền để đáp ứng nhu cầu chi tiêu. Trần nợ công là mức giới hạn tối đa mà Bộ Tài chính Mỹ được phép vay thêm. Tuy nhiên, khi chi tiêu tiếp tục gia tăng mà không điều chỉnh trần nợ, Mỹ sẽ đối mặt với nguy cơ "vỡ nợ kỹ thuật", tức không thể đáp ứng các nghĩa vụ tài chính của mình.

Nếu điều đó xảy ra, chính phủ sẽ không thể thanh toán các khoản nợ hoặc chi trả cho nhiều chương trình quan trọng như trợ cấp an sinh xã hội, tín dụng thuế trẻ em, lương cho quân nhân và nhà thầu liên bang. Hậu quả là nền kinh tế Mỹ có thể rơi vào suy thoái nghiêm trọng, kéo theo cú sốc lớn trên thị trường tài chính toàn cầu.

Được hình thành từ năm 1917 trong bối cảnh Thế chiến thứ I, trần nợ công ban đầu được Quốc hội áp dụng như một cách quản lý nợ tổng thể thay vì phê duyệt từng khoản vay riêng lẻ. Kể từ năm 1960, trần nợ công đã được nâng lên 78 lần, phản ánh sự phụ thuộc ngày càng lớn vào vay nợ để vận hành chính phủ.

Hiện tại, Mỹ nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ nợ trên GDP cao nhất thế giới, với mức vay vượt xa năng lực sản xuất. Dù lãi suất vay vẫn ở mức thấp, sự bế tắc chính trị và những tranh cãi liên tục về trần nợ đã làm gia tăng lo ngại trên thị trường tài chính, đặc biệt là từ sau đại dịch COVID-19.

Quan điểm loại bỏ trần nợ

Việc loại bỏ trần nợ từ lâu đã là chủ trương của Đảng Dân chủ, khi họ cho rằng không có lý do pháp lý hay tài chính nào để Mỹ ngừng vay nợ. Lần đầu tiên, ý tưởng này nhận được sự ủng hộ từ một lãnh đạo Đảng Cộng hòa - Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn gần đây, ông Trump nhấn mạnh trần nợ "chỉ mang ý nghĩa tâm lý" và sẵn sàng dẫn đầu việc loại bỏ giới hạn này nếu có sự đồng thuận từ Đảng Dân chủ. Một số thành viên Đảng Dân chủ, như Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, cũng ủng hộ đề xuất này, gọi đây là cách chấm dứt việc biến chính phủ thành "con tin" trong các cuộc đàm phán chính trị.

Tuy nhiên, động thái của ông Trump dường như cũng mang tính chiến lược. Dự báo trần nợ sẽ đạt giới hạn trong nhiệm kỳ thứ hai của ông, trong khi kế hoạch cắt giảm thuế của ông có thể khiến ngân sách hụt thu nghiêm trọng, buộc chính phủ phải vay thêm.

Dẫu vậy, đề xuất này vấp phải sự phản đối gay gắt từ phe bảo thủ trong Đảng Cộng hòa, những người coi trần nợ là công cụ hữu hiệu để kiểm soát chi tiêu. Hạ nghị sĩ Chip Roy khẳng định: "Tôi không ủng hộ việc nâng hay loại bỏ trần nợ mà không đi kèm các biện pháp cắt giảm chi tiêu thực sự."

Tranh cãi nội bộ này không chỉ phơi bày sự chia rẽ sâu sắc trong Đảng Cộng hòa mà còn đặt ra câu hỏi lớn về tương lai của trần nợ công – một vấn đề vốn luôn là tâm điểm bất đồng trong chính trường Mỹ.