Trận đánh cuối?

Đây là mô hình ý tưởng cơ bản đề xuất, các biến của mô hình sẽ cần điều chỉnh theo thực tế số liệu, và các cơ sở lý thuyết sâu hơn về vấn đề này.

1. TP.HCM tiếp tục đề nghị giãn cách xã hội theo CT16+ đến cuối tháng 9. Người dân đã nhắc lại rất nhiều mốc thời gian cho các trận đánh cuối (nhưng chưa hết) của TP từ tháng 6, 7, 8, và giờ là 9.

2. Xem các số liệu báo cáo về dịch tễ của TP và cả nước, mình luôn thấy các số liệu này chưa đủ và hời hợt, như số ca mắc, số tử vong, số bệnh nặng…Theo quan sát chủ quan của mình, TP và cả nước đang thiếu: một mô hình quản trị và đánh giá hiệu quả của chính sách/biện pháp. Hiện nay chúng ta đang “hy vọng rằng” giãn cách thì số F0 sẽ giảm xuống, cũng “hy vọng rằng” tiêm vaccines sẽ có hiệu quả nào đấy. Ở đây nói là “hy vọng” vì không có cơ sở khoa học vững chắc từ số liệu thực chứng cho các vấn đề này.

3. Mình thử đề xuất một mô hình nghiên cứu tác động của chính sách với các biến độc lập là:

- X1: số lượng người dân được tiêm vaccines liều 1 (với vaccines phải tiêm 2 liều) đủ 14 ngày

- X2: số lượng người dân được tiêm vaccines đầy đủ đủ 14 ngày

- X3: mức độ giãn cách. Biến này có thể đo bằng chỉ thị mà chúng ta đã áp dụng như 15, 15+, 16, 16+

- X4: Số túi thuốc được phát ra cho F0 tự điều trị tại nhà

- X5: Số trạm y tế lưu động hoạt động

Các biến độc lập chính các các biện pháp mà TP đang sử dụng với hy vọng tạo ra kết quả là 3 biến phụ thuộc:

- Y1: Tỷ lệ dương tính/ số xét nghiệm hàng ngày

- Y2: Tỷ lệ nhập viện/ số dương tính hàng ngày

- Y3: Tỷ lệ tử vong/ số nhập viện hàng ngày

4. Giả thuyết, 5 chính sách của TP là hiệu quả thì: các giả thuyết H1, 2, 3, 4, 5 sẽ được khẳng định. Ví dụ: càng càng tiêm vaccines, càng giãn cách THÌ tỷ lệ dương tính, nhập viện, tử vong càng GIẢM. Ngược lại thì có lẽ chúng ta đang đang lệch hướng, hoặc cần xác định thêm các yếu tố tác động khác bổ sung vào mô hình.

5. Mô hình này gợi ý các đầu mục dữ liệu cần thu thập và xử lý. Có thể bổ sung thêm các biến X, Y tùy theo đặc thù chính sách và yếu tố dịch tễ, từ đó điều chỉnh các giả thuyết H. Mô hình có thể đo trên phạm vi toàn quốc, TP, và từng địa phương. Vấn đề là cần tổ chức thu thập và chuẩn hóa số liệu. TP nếu có các số liệu nên cho phép cộng đồng tiếp cận để giúp phục vụ các nghiên cứu đa dạng về dịch tễ và chính sách. Hiện nay các số liệu công bố không đủ để có thể đánh giá mô hình.

6. Không có mô hình định lượng thì mãi mãi chúng ta chỉ sống nhờ vào hy vọng (mong manh).