Trái phiếu sẽ "vượt mặt" thị trường chứng khoán

Thực tế có nhiều doanh nghiệp Việt đảo nợ tứ tung. Dù chưa vỡ nợ, chưa phá sản nhưng cho thấy dấu hiệu sự bất ổn của thị trường trái phiếu...

Theo báo cáo của FiinRatings, quy mô tín dụng qua kênh trái phiếu doanh nghiệp khá lớn, chiếm khoảng 12% dư nợ tín dụng ngân hàng và khoảng 15% GDP Việt Nam. Trong 9 tháng năm 2021, thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng tich cực, với tổng giá trị phát hành tăng 29% so với cùng kỳ năm trước và đạt 431 nghìn tỷ đồng.

Trái phiếu doanh nghiệp dần trở thành kênh huy động vốn quan trọng của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid khiến dòng tiền doanh nghiệp bị ảnh hưởng.

Trong đó, tỷ trọng giá trị phát hành lớn nhất thuộc về ngành bất động sản, chiếm 40% với giá trị huy động, đạt 172 nghìn tỷ đồng và tỷ trọng này xấp xỉ cùng kỳ năm ngoái. Nhóm các ngân hàng thương mại, chiếm 33% với giá trị huy động đạt 116 nghìn tỷ đồng, tăng 3% so với cùng kỳ.

Ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng Giám đốc, FiinRatings & FiinGroup khẳng định: “Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ lớn mạnh hơn nữa, bên cạnh kênh tín dụng ngân hàng và chứng khoán. Đặc biệt, thị trường trái phiếu doanh nghiệp được coi là “cứu cánh” trong bối cảnh đại dịch Covid hiện tại khiến nhiều ngành, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn về dòng tiền".

"Trong tương lai, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ vượt quy mô vốn hoá thị trường chứng khoán, giống nhiều thị trường trong khu vực”, ông Thuân kỳ vọng.

Tuy nhiên, để phát triển đến giai đoạn đó, Tổng Giám đốc FiinRatings cho rằng: "Các thành viên thị trường cần hài hoà lợi ích các bên, để thị trường phát triển bền vững".

Với kênh đầu tư trái phiếu, ông Thuân cho rằng vừa dễ, vừa khó với nhà đầu tư. Dễ ở chỗ, bản chất thu nhập trái phiếu doanh nghiệp là cố định. Khó ở điểm làm sao đảm bảo thu nhập cố định cho nhà đầu tư không chỉ trong tháng sau, mà dài hạn hơn bởi trái phiếu doanh nghiệp có kỳ hạn dài, từ 3-5 năm, trái phiếu ngành năng lượng, hạ tầng lên tới 10, 15, thậm chí 20 năm.

Trong khi đó, hiện nay, thị trường phát triển có dấu hiệu tăng "nóng", nhiều "hạt sạn" khiến nhà quản lý, không chỉ Bộ Tài chính, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước mà Bộ Xây dựng đều đưa ra cảnh báo, mà nhà đầu tư không khỏi lo lắng.

Phân tích cụ thể hơn, ông Nguyễn Nhật Hoàng, Phó phòng Phân tích rủi ro tín dụng, FiinRatings cho biết, trái phiếu doanh nghiệp bất động sản là tâm điểm chú ý khi lãi suất nhóm ngành này lên đến 10,4% trong 9 tháng năm 2021, trong bối cảnh lãi suất tiền gửi tiết kiệm thấp chỉ khoảng 6-7%/năm. Đây là lý do trái phiếu doanh nghiệp là kênh đầu tư phát triển nhanh ở Việt Nam.

Tuy nhiên, khi tổng hợp 24 nhà phát hành bất động sản, sức khỏe nhà phát hành có sự phân hóa cực kỳ lớn.

Chuyên gia FiinRatings khẳng định, dù năng lực trả nợ, rủi ro khác nhau của các nhà phát hành trong ngành bất động sản khác nhau, nhưng lại có chung mức lãi suất, “vàng thau” lẫn lộn.

“Có những rủi ro nhất định liên quan nếu nhà đầu tư mua phải trái phiếu của một đơn vị phát hành có sức khoẻ tài chính yếu”, ông Hoàng nhấn mạnh.