Trái phiếu bất động sản được bảo đảm bằng cổ phiếu có rủi ro?

Có đến gần 60.000 tỷ đồng trái phiếu được bảo đảm bằng các cổ phiếu trên sàn, chiếm 64% tổng lượng trái phiếu do các doanh nghiệp bất động sản (BĐS) đã phát hành trong 6 tháng đầu năm 2021.

Trong báo cáo thị trường trái phiếu doanh nghiệp do Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư, CTCP chứng khoán SSI (SSI Research) công bố mới đây đã cho thấy, lượng trái phiếu do các doanh nghiệp BĐS phát hành chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể.

Cụ thể, trong quý II/2021, trái phiếu BĐS đạt mức 64,4 nghìn tỷ đồng, tăng 131% so với quý I/2021 và tăng 285% so với quý II/2020. Các đơn vị phát hành nhiều nhất trong quý vừa qua là Vingroup, Golden Hill, BIM, Hưng Thịnh Quy Nhơn, CTCP Hưng Thịnh Land, CTCP BĐS Wonderland... Lãi suất bình quân các trái phiếu BĐS trong quý II/2021 là 10,3%/năm.

Tuy nhiên, trong báo cáo của SSI Research cũng cho thấy một hiện tượng đáng chú ý là đa phần các doanh nghiệp BĐS khi phát hành trái phiếu đang lấy chính cổ phiếu được niêm yết trên sàn làm tài sản bảo đảm.

Theo nhận định của SSI Research, điểm đáng chú ý trong bức tranh phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp nói chung cũng như các trái phiếu do các doanh nghiệp BĐS phát hành nói riêng có tới 55,6% lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong 6 tháng đầu năm là do các ngân hàng và các công ty chứng khoán đang nắm giữ.

Điều đáng lưu ý, vấn đề đặt ra về khả năng công ty chứng khoán chỉ đứng tên mua trái phiếu doanh nghiệp trên sơ cấp, nắm giữ ngắn hạn và nhanh chóng phân phối lại cho các nhà đầu tư khác, cũng như các ngân hàng thương mại có thể đã mua chéo trái phiếu của nhau trên sơ cấp. Theo đó, SSI Research cũng đưa ra cảnh báo về khả năng trả nợ gốc và lãi trái phiếu.

“Việc đảm bảo nghĩa vụ thanh toán nợ gốc, lãi trái phiếu bằng cổ phiếu không có nhiều ý nghĩa vì khi sự kiện vi phạm xảy ra, doanh nghiệp mất khả năng thanh toán thì giá trị cổ phiếu dùng làm tài sản bảo đảm cũng sẽ sụt giảm nghiêm trọng”, SSI Research cảnh báo.