Tổng thống Joe Biden muốn chi hơn 2,000 tỷ USD cho cơ sở hạ tầng

Tổng thống Mỹ Joe Biden vừa tung ra kế hoạch sâu rộng để bơm tiền vào lĩnh vực vận tải, năng lượng tái tạo, sản xuất và nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Gói chi tiêu này được tài trợ bằng nâng mạnh thuế với doanh nghiệp – một hướng đi trái ngược hoàn toàn với Tổng thống tiền nhiệm Donald Trump.

Công nhân thay thế các bộ phận của cây cầu Signature ở Miami. Nguồn: NYTimes

Đề xuất chi tiêu 2,250 tỷ USD với tên gọi “American Jobs Plan” (Kế hoạch Việc làm của người Mỹ) là bước đi kế tiếp của Tổng thống Biden sau gói cứu trợ kinh tế 1,900 tỷ USD. Gói chi tiêu này sẽ được sử dụng trong giai đoạn 8 năm.

Để trang trải chi phí cho kế hoạch này, ông Biden muốn nâng thuế doanh nghiệp từ 21% lên 28%. Kế hoạch này cũng đánh thuế với khoản lợi nhuận kiếm từ thị trường nước ngoài của các doanh nghiệp, tăng thuế từ 13% lên 21%.

Chưa hết, Nhà Trắng cũng lên kế hoạch cho gói chi tiêu thứ hai với trị giá lên tới 1,000 tỷ USD hoặc hơn trong tháng 4/2021. Gói chi tiêu này sẽ tập trung vào các biện pháp xã hội, bao gồm nâng cao khả năng tiếp cận tới hệ thống chăm sóc y tế và nghỉ phép có lương, đồng thời gia hạn tín dụng thuế cho trẻ em (child tax credit). Tương tự, kế hoạch này cũng được tài trợ bằng cách nâng thuế với tầng lớp giàu có.

Nhiều khả năng ,kế hoạch nâng thuế sẽ va phải sự phản đối kịch liệt từ phía Đảng Cộng hoà.

“Gói kích thích kinh tế không còn quá hấp dẫn trong đôi mắt của thị trường”, ông Tom Essaye, nhà sáng lập Sevens Report, cho biết trong báo cáo. “Điều này là do gói kícht hích sẽ đi kèm với (1) lợi suất cao hơn, (2) kỳ vọng lạm phát cao hơn và (3) đẩy lùi ý tưởng Fed sẽ giữnguyên chính sách tiền tệ nới lỏng trong năm 2021. Bên cạnh đó, tất cả lượng tiền kích thích này sẽ đến từ việc tăng thuế với cá nhân, doanh nghiệp và các khoản đầu tư”.

Sau đây là vài điểm đáng chú ý trong đề xuất 2,250 tỷ USD của ông Biden:

Vận tải

Kế hoạch này dành ra 620 tỷ USD cho hệ thống giao thông vận tải, bao gồm 115 tỷ USD để cải thiện cầu, đường cao tốc, đường xá và 20 tỷ USD cho an toàn đường bộ - trong đó sẽ nâng cấp 20,000 dặm đường bộ và đường cao tốc.

Sân bay quốc tế O’Hare

Ngoài ra, chính quyền Mỹ dành ra 85 tỷ USD để hiện đại hóa hệ thống giao thông công cộng và 80 tỷ USD cho tàu Amtrak. Kế hoạch này cũng bơm 25 tỷ USD cho các sân bay và 17 tỷ USD cho các cảng biển, đường thủy nội địa và phà. Ông Biden cũng đang kêu gọi chi 20 tỷ USD cho các dự án giao thông cho các cộng đồng có hoàn cảnh khó khăn.

Các chí phí ước tính cho lĩnh vực vận tải

Nguồn: NYTimes

Xe điện

Kế hoạch này sẽ dành riêng 174 tỷ USD để khuyến khích xe điện, bao gồm hoàn trả một phần giá trị mua (sale rebate) và ưu đãi thuế cho người tiêu dùng mua xe hơi sản xuất tại Mỹ.

Nguồn: NYTimes

Ngoài ra, đề xuất này sẽ cung cấp các khoản tài trợ cho chính quyền tiểu bang và địa phương cũng như khu vực tư nhân để xây dựng 500,000 trạm sạc trước năm 2030.

Ông Biden cũng dành ra một phần vốn cho quá trình điện khí hóa xe buýt tới trường học và các phương tiện liên bang như xe tải của Dịch vụ Bưu điện Mỹ.

Nguồn: NYTimes

Nghiên cứu và phát triển

Ông Biden đang kêu gọi 180 tỷ USD để nâng cấp cơ sở hạ tầng nghiên cứu của nước Mỹ, cũng như các phòng thí nghiệm tại các trường đại học và cơ quan liên bang. Nguồn tài trợ cũng sẽ được hướng đến nghiên cứu khoa học khí hậu, giải quyết bất bình đẳng giới và chủng tộc trong các lĩnh vực khoa học, toán học và công nghệ.

Cháy rừng tại Gates, Ore hồi năm 2020. Nguồn: NYTimes

Tạo cú huých cho sản xuất

Nhà Trắng đưa ra một sáng kiến trị giá 300 tỷ USD nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất tại Mỹ. Tổng thống Biden sẽ kêu gọi Quốc hội đầu tư 50 tỷ USD vào sản xuất và nghiên cứu chất bán dẫn. Ngoài ra, ông còn dành 50 tỷ USD cho Quỹ Khoa học Quốc gia để thành lập một ban giám đốc công nghệ.

Ngoài ra, ông đang yêu cầu chi 50 tỷ USD để thành lập văn phòng mới tại Bộ Thương mại. Văn phòng này sẽ tập trung giám sát năng lực công nghiệp trong nước, đồng thời tài trợ cho các khoản đầu tư nhằm hỗ trợ sản xuất các mặt hàng quan trọng.

Phát triển lực lượng lao động

Tổng thống Mỹ cũng đang đề xuất 100 tỷ USD cho các chương trình phát triển lực lượng lao động, bao gồm đào tạo cho những người bị mất việc làm, cũng như các sáng kiến thực tập sinh.

Mạng lưới điện

Trong kế hoạch này, Tổng thống Biden muốn chi 100 tỷ USD để xây dựng mạng lưới điện vững chắc hơn. Ông cũng đang đề xuất gia hạn tín dụng thuế đầu tư có thể hoàn lại và tín dụng thuế sản xuất dành cho việc xây dựng và lưu trữ năng lượng tái tạo.

Nhà máy điện mặt trời tại Kayenta. Nguồn: NYTimes

Kế hoạch đề ra các tiêu chuẩn lao động cao, đồng thời cho phép người lao động trong các dự án tham gia các nghiệp đoàn và thương lượng tập thể. Mục tiêu là hướng tới nguồn điện 100% không gây ô nhiễm carbon trước năm 2035. Kế hoạch này cũng dành 16 tỷ USD để làm sạch các mỏ và giếng khí bị bỏ hoang.

Giảm bớt khí thải

Trong kế hoạch này, ông Biden muốn tạo ra 10 cơ sở để hút lượng khí thải carbon từ các cơ sở sản xuất thép, xi măng và hóa chất. Ngoài ra, kế hoạch cũng bao gồm tín dụng thuế dành cho việc thu giữ khí thải carbon.

Nguồn: NYTimes

Tổng thống Mỹ sẽ chi thêm 10 tỷ USD cho một Quân đoàn Khí hậu Dân sự (CCC) – trong đó sử dụng lao động Mỹ trong việc bảo tồn đất công và vùng nước công cộng.

Nước sạch

Kế hoạch bao gồm chi 45 tỷ USD để loại bỏ các ống dẫn bằng chì trên toàn quốc. Ngoài ra, ông Biden cũng kêu gọi bơm 56 tỷ USD dưới dạng tài trợ và các khoản vay lãi suất thấp cho các bang, bộ lạc, vùng lãnh thổ và các cộng đồng khó khăn với mục tiêu cải thiện hệ thống nước, đồng thời thêm 10 tỷ USD để củng cố hệ thống nước thải và giếng ở nông thôn.

Nâng thuế doanh nghiệp

Kế hoạch này sẽ tăng thuế doanh nghiệp từ 21% lên 28%, đồng thời cũng sẽ đặt ra mức thuế tối thiểu 15% đối với phần lợi nhuận của công ty dành cho các mục đích báo cáo tài chính (financial-reporting purposes). Điều này sẽ ngăn không cho các công ty tăng các khoản khấu trừ thuế với mục đích giảm khoản thuế của họ xuống mức 0.

Áp thuế với nguồn thu từ nước ngoài

Kế hoạch cũng sẽ áp thuế đối với lợi nhuận mà các công ty Mỹ kiếm được ở nước ngoài, tăng thuế từ 13% lên 21%. Ngoài ra, ông Biden cũng đề ra một số biện pháp trừng phạt đối với các công ty di chuyển tài sản và công việc ra nước ngoài.