Tổng thống Hàn Quốc đề nghị Nhật Bản đối thoại - Cuộc gặp không chính thức tại Guam

Ngày 15/8, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho biết nước này "sẵn lòng phối hợp" với Nhật Bản nếu quốc gia láng giềng chọn đối thoại và hợp tác để giải quyết tình trạng căng thẳng thương mại đang leo thang bắt nguồn từ những bất đồng về lao động cưỡng bức thời chiến.

Theo phóng viên TTXVN tại Hàn Quốc, trong bài phát biểu nhân Ngày giải phóng 15/8 thoát khỏi ách cai trị của phát xít Nhật trên Bán đảo Triều Tiên, nhà lãnh đạo Hàn Quốc tuyên bố nếu Nhật Bản chọn con đường đối thoại và hợp tác, Hàn Quốc sẽ sẵn lòng phối hợp chặt chẽ. Ông nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ cố gắng phối hợp với Nhật Bản để tạo ra một Đông Á hướng tới thương mại và hợp tác công bằng".

Tổng thống Moon Jae-in nêu rõ các quốc gia láng giềng nên bỏ qua quá khứ và cùng nhau hướng tới tương lai. Ông nói: "Chúng tôi hy vọng Nhật Bản sẽ đóng một vai trò dẫn dắt trong việc cùng tạo điều kiện thuận lợi cho hòa bình và thịnh vượng ở Đông Á".

Phát biểu được truyền hình trực tiếp của Tổng thống Moon Jae-in này là một trong những lời đề nghị đối thoại rõ ràng nhất đối với Tokyo kể từ khi Nhật Bản ra quyết định hạn chế xuất khẩu 3 nguyên liệu công nghiệp quan trọng sang Hàn Quốc. Nhà lãnh đạo liên tục sử dụng từ "hợp tác" và "thịnh vượng" trong suốt bài diễn văn gần nửa giờ của mình trong buổi lễ được tổ chức tại Hội trường Độc lập, ở thành phố Cheonan, cách thủ đô Seoul 85 km về phía Nam. Tổng thống Hàn Quốc nhấn mạnh rằng hai nước láng giềng Hàn-Nhật nên vượt qua quá khứ và cùng nhau hướng tới tương lai.

Trong khi đó, theo phóng viên TTXVN tại Tokyo, Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ cử các quan chức cấp cao tới Guam vào cuối tuần này để thảo luận về các giải pháp nhằm giảm tình trạng căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước hiện nay.

Hãng tin Kyodo dẫn các nguồn tin ngoại giao dấu tên cho biết theo kế hoạch, cuộc gặp “không chính thức” này sẽ diễn ra trong hai ngày 16 và 17/8. Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Takeo Akiba sẽ đại diện cho phía Nhật Bản, trong khi phái đoàn Hàn Quốc sẽ do Thứ trưởng Ngoại giao thứ nhất Cho Sei-young dẫn đầu tham dự cuộc gặp này.

Trước đó, ngày 14/8, Nhật Bản cảnh báo công dân của mình cần lưu ý việc tới và đi lại tại Hàn Quốc trước thời điểm diễn ra các lễ kỷ niệm quan trọng ở quốc gia láng giềng. Theo tờ The Japan Times, Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã khuyến cáo công dân nước này ở Hàn Quốc và các du khách cần cẩn trọng và tránh xa các khu vực diễn ra các cuộc biểu tình hoặc tụ tập liên quan tới Nhật Bản trong tuần này.

Quan hệ Nhật-Hàn đã xấu đi sau khi Tòa án Tối cao Hàn Quốc ra phán quyết buộc các doanh nghiệp Nhật Bản phải bồi thường thiệt hại cho những người Hàn Quốc bị ép làm việc tại các doanh nghiệp này trong thời gian Thế chiến thứ 2. Tuy nhiên, Chính phủ Nhật Bản tuyên bố rằng mọi yêu cầu đền bù đều đã được giải quyết dứt khoát và đầy đủ từ năm 1965 khi Nhật Bản và Hàn Quốc bình thường hóa quan hệ. Mặc dù vậy, một số nguyên đơn ở Hàn Quốc đã bắt đầu bán chứng khoán mà họ đã tịch thu của các doanh nghiệp Nhật Bản theo sự cho phép của tòa án.

Đáp lại, từ đầu tháng 7, Chính phủ Nhật Bản đã quyết định siết chặt quản lý hoạt động xuất khẩu ba loại nguyên liệu, gồm fluorinated polyimide (nhựa nhiệt dẻo) sử dụng để sản xuất màn hình thông minh; hydrogen fluoride và resist (chất cản màu) sử dụng để sản xuất thiết bị bán dẫn, sang Hàn Quốc. Một tháng sau đó, Chính phủ Nhật Bản loại Hàn Quốc ra khỏi “Danh sách Trắng” các nước hưởng quy chế ưu đãi thương mại kể từ ngày 28/8.