Tổng quan về Khấu hao

Chi phí của một tài sản trong doanh nghiệp có thể được phân bổ hàng năm trong suốt vòng đời của tài sản đó. Khấu hao (Depreciation và Amoztization) là phương pháp phân bổ giá trị của tài sản. Chi phí khấu hao sẽ trở thành một khoản chi phí được khấu trừ thuế và làm giảm nghĩa vụ thuế cho doanh nghiệp.

Trong bài viết này, thuật ngữ “depreciation” và “amoztization” được dùng để chỉ các phương pháp được doanh nghiệp sử dụng để phân bổ nguyên giá tài sản. Điểm khác biệt chính liên quan đến việc loại tài sản nào đang được khấu hao.

Một số điểm chính:

- Depreciation và Amoztization là hai phương pháp phân bổ giá trị của tài sản theo thời gian.

- Chi phí khấu hao là khoản chi phí được khấu trừ thuế và giúp doanh nghiệp giảm nghĩa vụ thuế.

- Amoztization là phương thức phân bổ nguyên giá của một tài sản vô hình trong suốt thời gian hữu ích của tài sản đó.

- Trong khi đó, depreciation là phương thức phân bổ nguyên giá của một tài sản cố định hữu hình trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của nó.

- Phương pháp phân bổ thứ ba được gọi là phương pháp suy giảm (depletion). Phương pháp suy giảm là một phương pháp kế toán dồn tích được sử dụng bởi các doanh nghiệp khai thác tài nguyên thiên nhiên - chẳng hạn như gỗ, dầu và khoáng sản.

Khấu hao tài sản cố định vô hình (Amoztizaion)

Amoztization là phương thức phân bổ nguyên giá của một tài sản vô hình trong suốt thời gian hữu dụng của tài sản đó. Tài sản vô hình là những tài sản không có hình thái vật chất. Một số tài sản vô hình có thể được khấu hao bao gồm:

- Bằng sáng chế và thương hiệu

- Thỏa thuận nhượng quyền

- Các công thức độc quyền, bản quyền

- Chi phí phát hành trái phiếu tăng vốn

- Chi phí tổ chức, chi phí khai lập

Khác với khấu hao tài sản cố định hữu hình (depreciation), khấu hao tài sản cố định vô hình thường được tính theo phương pháp đường thẳng. Theo đó, ở mỗi giai đoạn trong vòng đời sử dụng của tài sản, một khoản chi phí bằng nhau sẽ được khấu trừ. Ngoài ra, những tài sản cố định vô hình được khấu hao thường sẽ không có giá trị thu hồi (salvage value) hay giá trị còn lại giống như khi khấu hao tài sản cố định hữu hình.

Cần lưu ý rằng, tùy thuộc vào bối cảnh, thuật ngữ " amoztization" có ý nghĩa khác nhau. Thuật ngữ "amoztization schedule" (lịch biểu chi trả dần) là một thuật ngữ được dùng trong thế chấp để tính toán các khoản thanh toán của một khoản vay, bao gồm số tiền gốc và số tiền lãi phải trả ở mỗi lần thanh toán.

Thuật ngữ “amoztization” được sử dụng trong lĩnh vực kế toán và cho vay với ý nghĩa và cách sử dụng hoàn toàn khác nhau.

Khấu hao tài sản cố định hữu hình (Depreciation)

“Depreciation” là phương pháp phân bổ chi phí của một tài sản cố định trong suốt vòng đời sử dụng của tài sản đó. Tài sản cố định hay tài sản cố định hữu hình là loại tài sản có hình thái vật chất và có thể sờ thấy được. Một vài ví dụ về những tài sản cố định hữu hình thường được khấu hao là:

- Nhà cửa

- Trang thiết bị

- Nội thất văn phòng

- Xe cộ

- Đất đai

- Máy móc

Vì tài sản cố định hữu hình thường có giá trị còn lại ở cuối vòng đời sử dụng, nên phương pháp khấu hao tài sản cố định hữu hình được tính bằng cách lấy giá trị ban đầu của tài sản đó trừ đi giá trị còn lại (hoặc giá trị thu hồi), sau đó, phân bổ dần qua các năm trong vòng đời dự kiến của tài sản. Khoản chi phí khấu hao hàng năm sẽ là một khoản khấu trừ thuế cho doanh nghiệp đến khi hết vòng đời sử dụng dự kiến của tài sản đó.

Ví dụ, một tòa nhà văn phòng có thể được sử dụng trong nhiều năm trước khi nó xuống cấp và bị bán. Chi phí sử dụng tòa nhà đó được chia đều ra theo số năm sử dụng dự kiến của nó, và từng phần của chi phí đó sẽ được hạch toán vào mỗi năm.

Một số tài sản cố định hữu hình có thể được khấu hao theo phương pháp khấu hao nhanh, nghĩa là một phần lớn giá trị tài sản sẽ được phân bổ vào những năm đầu tiên sử dụng. Ví dụ, xe cộ thường được khấu hao bằng phương pháp khấu hao nhanh

Một số lưu ý

Một phương pháp khác để phân bổ giá trị của tài sản là phương pháp suy giảm (depletion). “Depletion” là việc phân bổ chi phí sử dụng tài nguyên thiên nhiên theo thời gian. Ví dụ, một giếng dầu thường sẽ có thời gian khai thác hữu hạn trước khi nó bị cạn kiệt. Vì vậy, chi phí thiết lập giếng dầu sẽ được phân bổ đều trong thời gian sử dụng ước tính của giếng dầu.

Hai cách khấu hao theo phương pháp suy giảm là suy giảm theo tỷ lệ phần trăm và suy giảm theo chi phí sử dụng. Với phương pháp suy giảm theo tỷ lệ phần trăm, doanh nghiệp sẽ ấn định một tỷ lệ phần trăm suy giảm cố định trên tổng thu nhập nhận được từ việc khai thác tài nguyên thiên nhiên. Ngược lại, phương pháp suy giảm theo chi phí sẽ xem xét đến bản chất của tài sản, tổng số tài nguyên có thể thu hồi được và số lượng đơn vị tài nguyên đã được sử dụng.

Chi phí khấu hao theo cả ba phương pháp đều là chi phí phi tiền mặt vì không cần phải chi tiêu tiền mặt để hạch toán những chi phí này. Cần lưu ý rằng tại một vài quốc gia, ví dụ như Canada, khái niệm Amortization và Depreciation có thể được sử dụng thay thế cho nhau để chỉ cả tài sản vô hình và tài sản hữu hình.