Tôi chưa thấy ai mất 30 năm để trả nợ mua nhà

Thu nhập của một hộ gia đình luôn có xu hướng tăng, nên việc rút ngắn thời gian trả nợ mua nhà là điều dễ hiểu.

Nếu trong xã hội, số người phải ở nhà thuê lớn hơn nhiều so với số người sở hữu được nhà, thì đó là một vấn đề cần được nhìn nhận nghiêm túc và thận trọng. Nhưng thật ra tỷ lệ sở hữu nhà ở Việt Nam vẫn rất cao.

Theo kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở 2019 của Tổng cục Thống kê, cả nước có 88,1% hộ gia đình sở hữu nhà riêng, vậy bất công chỗ nào?Cũng theo số liệu thống kê, trong suốt vài thập kỷ qua, số lượng người trong một hộ gia đình đã giảm từ 6 xuống còn 3,5 người một hộ vào năm 2019, và đang giảm dần. Nghĩa là ngày càng có nhiều hộ gia đình hạt nhân hơn (hai vợ chồng và 1,5 con).

Trong khi đó tỷ lệ sở hữu nhà vẫn giữ nguyên, như vậy nghĩa là càng nhiều hộ gia đình mua được nhà hơn đó chứ. Con số không biết nói dối, đúng không?

Giả sử người thứ nhất để dành được sáu triệu đồng một tháng, tốn 30 năm mới mua được nhà hai tỷ đồng, tương tự, người thứ hai để dành được 12 triệu một tháng và họ tốn 15 năm, người thứ ba để dành được 24 triệu đồng một tháng và họ tốn 7,5 năm. Hãy cho tôi biết người thứ nhất phàn nàn điều gì?

Tôi biết thế nào cũng có bạn sẽ nói lúc gom được hai tỷ đồng thì giá nhà đã lên bốn tỷ đồng. Đó là chuyện đương nhiên, khoảng cách thời gian là những 30 năm thì giá nhà chắc chắn sẽ tăng.Nhưng khi tính price-to-income ratio (chỉ số chi phí trên thu nhập), một con số chuẩn được nhiều tổ chức sử dụng, thì hầu hết những người đi mua nhà đều dùng đòn bẩy, qua đó rút ngắn thời gian rất nhiều so với con số 30 năm.Tôi cũng đã loại bỏ các yếu tố thuận lợi như tăng thu nhập ra khỏi bài toán, cũng như loại trừ yếu tố bất lợi mất thu nhập vì ta phải xét trên diện rộng dân số (tỉ lệ người thất nghiệp và tai nạn lúc nào cũng nhỏ hơn hàng chục lần so với lực lượng lao động).

Cho nên đó là toàn bộ ý tưởng của bài viết Mỗi năm dư 70 triệu, 30 năm mua được nhà hai tỷ đồng của tôi. Nếu hộ gia đình chỉ để dành được sáu triệu đồng một tháng, họ sẽ phải đi con đường khó nhằn nhất có thể. Vậy nên họ sẽ phải tìm cách khác: mua đất vùng ven, mua đất ở quê, tăng thu nhập.Chúng ta đều biết không có hộ gia đình nào mà thu nhập đứng yên trong vòng 30 năm cả. Cho nên tôi nhắc lại: bỏ yếu tố giá nhà tăng ra khỏi price-to-income ratio. Con số này được tất cả các tổ chức sử dụng chứ không có thêm thắt chi tiết vào như nhiều người viện dẫn. Nó là giá trung bình của một căn hộ chia cho thu nhập khả dụng.