Tính thiếu giá đất khi cổ phần hóa loạt tổng công ty

Khi tính giá trị để cổ phần hóa, một số tổng công ty thuộc Bộ Xây dựng đã tính thiếu giá trị các dự án đang triển khai.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ về việc thực hiện sắp xếp lại, cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước thuộc Bộ Xây dựng cho biết, trong xử lý tài chính, xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa 10 tổng công ty (công ty mẹ) thuộc Bộ Xây dựng có vi phạm về tài chính với tổng số tiền khoảng 5.690 tỷ đồng.

Trong đó, nhiều vi phạm về việc việc xác định giá trị các dự án những đơn vị này đang triển khai. Cụ thể, việc xác định chi phí cơ hội đối với quyền phát triển dự án khu đô thị Thịnh Liệt (Hoàng Mai, Hà Nội) của Tổng công ty Licogi bị tính thiếu khoảng 348 tỷ đồng. Còn tại Tổng công ty Đầu tư nước và Môi trường Việt Nam (Viwaseen), việc chuyển nhượng dự án khu đô thị An Thịnh 6 (Hoài Đức, Hà Nội) cũng tính thiếu gần 24 tỷ đồng.

10 trong số 16 tổng công ty thuộc Bộ Xây dựng quản lý, sử dụng hơn 1,3 triệu m2 đất. Tuy nhiên, theo kết luận thanh tra, một số tổng công ty cũng chưa hoàn thành việc rà soát, sắp xếp tài sản là nhà đất, chưa hoàn thành phương án sử dụng đất sau cổ phần hóa. Ngoài ra, một số doanh nghiệp xây dựng kế hoạch không phù hợp với quy định sử dụng đất của địa phương.

Tại Vicem, Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện việc xử lý tài chính để cổ phần hoá có khoản chênh lệch khoảng 3.000 tỷ đồng giữa vốn chủ sở hữu và vốn điều lệ.

Một số đơn vị cũng chậm nộp đối với tiền thu từ cổ phần hoá, chậm nộp tiền chênh lệch giữa giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại thời điểm chuyển sang công ty cổ phần với giá trị vốn nhà nước ở thời điểm cổ phần hóa, với tổng số tiền gốc và lãi chậm nộp tính đến hết năm 2019 là 733 tỷ đồng.

Việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá tại Tổng công ty Vicem, Licogi, Viwaseen chưa đầy đủ, chính xác, thiếu khoảng 1.880 tỷ đồng.

Trong đó, tại Vicem (chưa hoàn thành cổ phần hoá), các công ty con 100% vốn nhà nước thuộc tổng công ty này (Vicem Hoàng Thạch, Vicem Hải Phòng, Vicem Tam Điệp) tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 1/10/2018 có 9 giấy phép khai thác khoảng sản còn thời hạn 2 - 30 năm tuỳ loại. Tuy nhiên, đơn vị tư vấn đã không tính giá trị hơn 1.500 tỷ đồng lợi thế thương mại với quyền được khai thác khoáng sản tại các mỏ này.

Thanh tra Chính phủ chỉ ra vẫn còn một số tổng công ty như Licogi, Coma, Lilama hoạt động kém hiệu quả, kinh doanh thua lỗ. Cơ quan Thanh tra kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các tổng công ty chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, vi phạm. Trong đó, các đơn vị phải tập trung rà soát, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án sử dụng đất, xác định giá đất, ra soát với tài sản đất đai có giá trị, lợi thế thương mại, quyền phát triển dự án, quyền khai thác tại các mỏ ghi nhận vào giá trị doanh nghiệp.

Đồng thời, cơ quan này cũng đề nghị chuyển cơ quan điều tra xử lý nếu phát hiện vi phạm trong quá trình thoái vốn đầu tư ngoài ngành, thoái vốn tại các công ty con, liên kết.