Tình hình Ukraine căng như dây đàn

Trong khi phương Tây cáo buộc lực lượng Nga đóng quanh biên giới Ukraine “đã sẵn sàng”, việc xung đột leo thang tại miền đông Ukraine khiến tình hình càng thêm phức tạp.

Rạng sáng qua, Tổng thống Mỹ Joe Biden có bài phát biểu cập nhật tình hình căng thẳng quanh biên giới Nga và Ukraine. Trong khi phía Nga những ngày gần đây thông báo các cuộc tập trận đã dần hoàn tất và các lực lượng đang quay trở về căn cứ, ông Biden lại khẳng định binh sĩ Nga vẫn đang vây quanh Ukraine, từ Belarus ở phía bắc cho đến Biển Đen ở phía nam.

Một quan chức quốc phòng Mỹ cùng ngày cho hay Nga có khoảng 150.000 binh sĩ gần Ukraine và khoảng một nửa đang trong tình trạng sẵn sàng, theo Reuters. Ảnh vệ tinh của Hãng Maxar cũng cho thấy lực lượng quân sự đang được triển khai thêm tại Belarus, Crimea và một sân bay ở miền tây Nga, chỉ cách biên giới Ukraine 25 km.

Tổng thống Biden tin chắc rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra quyết định tấn công Ukraine và hành động này có thể diễn ra trong vài ngày tới. Trong khi cảnh báo Nga sẽ trả giá đắt nếu chọn chiến tranh, ông Biden cho rằng Moscow vẫn có thể chọn con đường đối thoại.

Giữa lúc tình hình căng thẳng, Bộ Quốc phòng Nga thông báo Tổng thống Putin trong ngày 19.2 đích thân giám sát cuộc tập trận của các lực lượng “răn đe chiến lược”, gồm nội dung phóng tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình.

Nga đã thực hiện các cuộc tập trận quy mô lớn trong nhiều tuần qua gần biên giới Ukraine. Phương Tây coi đó là hành động chuẩn bị cho cuộc tấn công sắp xảy đến của Nga đối với Ukraine nhưng Moscow cương quyết bác bỏ, chỉ trích phương Tây đang làm leo thang căng thẳng.

Xung đột leo thang tại Donbass

Giữa lúc phương Tây và Nga còn đang tranh cãi về nguy cơ chiến sự, xung đột tại vùng Donbass ở miền đông Ukraine giữa lực lượng chính phủ và phe đòi ly khai đang leo thang đáng lo ngại, khiến tình hình trở nên hết sức phức tạp.

Nhóm quan sát viên của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) ngày 19.2 thông báo số vụ vi phạm thỏa thuận ngừng bắn đã tăng mạnh trong các ngày gần đây, trong đó cả hai bên đều tố cáo nhau vi phạm. Trước tình hình đó, hai vùng Donetsk và Luhansk ở Donbass bắt đầu kế hoạch sơ tán công dân sang Nga và đến hôm qua đã có khoảng 32.000 người được đưa sang biên giới.

Cũng vào hôm qua, giới lãnh đạo tại Donetsk và Luhansk ra lệnh “tổng động viên” để tự vệ trước cuộc tấn công của chính quyền Kiev. Chủ tịch Duma Quốc gia (Hạ viện Nga) Vyacheslav Volodin ngày 19.2 trích lời Tổng thống Putin khẳng định Nga không muốn chiến tranh, nhưng sẵn sàng bảo vệ công dân Nga sống tại Donetsk và Luhansk nếu mạng sống của họ gặp nguy hiểm, theo TASS.

Trong khi đó, Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine Oleksiy Danilov bác bỏ thông tin Kiev ra lệnh “giải phóng Donbass bằng vũ lực”, đồng thời cáo buộc Nga đang tung tin giả nhằm khiêu khích sự phản ứng từ Ukraine như ý của Nga. Giới chức phương Tây gần đây và cả Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm qua đều cho rằng Nga đang có kế hoạch biến Ukraine thành bên khiêu khích để Moscow có cớ tấn công Kiev. Tuy nhiên, phía Kiev tỏ ra khá bình tĩnh khi cho rằng tình hình dù căng thẳng nhưng vẫn trong tầm kiểm soát.

Nga dọa triển khai lực lượng tại Mỹ Latin

Phó chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Duma Quốc gia Nga Yuri Shvytkin ngày 18.2 cảnh báo Nga có thể thiết lập căn cứ quân sự tại Mỹ Latin và triển khai tên lửa nếu Mỹ không giải quyết những yêu cầu đảm bảo an ninh của Nga tại châu Âu, theo Sputnik. “Chúng tôi có đủ biện pháp kỹ thuật - quân sự để buộc Mỹ quan tâm cho an ninh của chính họ thay vì của Ukraine, nước cách xa họ. Việc thiết lập căn cứ quân sự tại Mỹ Latin có thể là một phần của câu trả lời”, ông Shvytkin nói. Khả năng này từng được Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov đề cập hồi tháng 1. Theo Sputnik, Nga và Venezuela được cho là đã nhất trí về nguyên tắc việc lập căn cứ quân sự của Nga trên đảo La Orchila tại biển Caribbean.