Tình hình kinh tế, đại dịch Covid-19 tại Mỹ ra sao trước cuộc bầu cử lịch sử?

Mối lo lớn nhất của cử tri Mỹ lúc này, cao hơn rất cả những nỗi lo khác, đó chính là tương lai của nước Mỹ sẽ đi về đâu.

Nước Mỹ hiện là một đất nước với tỷ lệ thất nghiệp 8% và hơn 231.000 người chết vì Covid-19. Cứ 5 người Mỹ thì có đến 4 người nói rằng họ cảm thấy lo lắng về tương lai, đến ngày thứ Ba tuần này, họ sẽ có cơ hội cuối cùng để quyết định ứng viên nào sẽ phù hợp nhất để đưa nước Mỹ ra khỏi tình cảnh với những con số đáng sợ như trên.

Tâm lý chia rẽ và lo lắng hiện hữu rõ ràng trong các cuộc nói chuyện của cử tri khi đứng chờ bỏ phiếu. Tại nước Mỹ hiện nay, số lượng các ca nhiễm Covid-19 cứ ngày một tăng lên, các giải bóng đã bị trì hoãn trong suốt nhiều tuần khiến cho nhiều người tức giận.

Xu thế lo sợ về đại dịch Covid-19 đang ngày một tồi tệ hơn tại các bang chiến trường, trong đó có Wisconsin và Michigan, những bang mà ứng viên Joe Biden dự kiến sẽ giành lại được cho Đảng Dân chủ sau khi ông Trump chiến thắng tại đây vào năm 2016, cũng tại chính những bang này, tỷ lệ lây nhiễm Covid-19 vẫn tăng cao lên qua thời gian.

Mối lo lớn nhất của cử tri Mỹ lúc này, cao hơn rất cả những nỗi lo khác, đó chính là tương lai của nước Mỹ sẽ đi về đâu. Nỗi lo ấy lớn hơn tất cả những nỗi lo lắng về “cơm áo gạo tiền”, rằng họ có thể mất việc trong đợt suy thoái kinh tế lần này, liệu họ có bị mắc Covid-19, liệu có bị vướng vào bạo lực hay không.

Kết quả một cuộc khảo sát mới đây của New York Times và đại học Siena cho thấy cử tri Mỹ lo ngại rằng thế hệ người Mỹ tiếp theo sẽ nghèo khó hơn. Họ cũng lo sợ rằng nước Mỹ sẽ có thể mất dân chủ.

Quan điểm này không khỏi tác động đến cả cử tri cánh hữu và cánh tả. Phía Đảng Cộng hòa lo ngại về việc các giá trị Mỹ đang mất đi trong bối cảnh các cuộc biểu tình chống lại cảnh sát và một số nhân vật lịch sử gia tăng. Phía Đảng Dân chủ cảm thấy những mối họa với nền dân chủ Mỹ đang bắt nguồn từ bên trong Nhà Trắng, họ cho rằng ông Trump ảnh hưởng xấu đến thể chế và thượng tôn pháp luật của nước Mỹ.

Kết quả một số cuộc trưng cầu dân ý cho thấy rằng người Mỹ đặc biệt chia rẽ không chỉ về ứng viên nào mà họ ủng hộ trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ mà còn bởi rất nhiều những vấn đề khác về đảng phái.

Cử tri Đảng Dân chủ tin rằng thời kỳ tồi tệ nhất của đại dịch Covid-19 còn chưa tới. Cử tri Đảng Cộng hòa trong khi đó tin rằng điều tệ hại nhất đã ở phía sau. Phía Đảng Dân chủ chấp nhận cho phong trào biểu tình Black Lives matter của người da đen, trong khi đó phía Đảng Cộng hòa bác bỏ nó.

Cử tri của cả hai đảng cũng không thể thống nhất với nhau về triển vọng của kinh tế Mỹ, tầm quan trọng của việc đeo khẩu trang và thậm chí là khi nào trường học nên mở cửa đón học sinh đi học.

Trong cuộc sống cá nhân, họ cũng cảm nhận được rất nhiều điều khác nhau dù với cùng một thực tế. Chỉ 1/5 cử tri ủng hộ Đảng Dân chủ cho biết họ cảm thấy giàu có hơn so với 4 năm trước đó. Còn với phía cử tri Đảng Cộng hòa, 9/10 người cho biế họ giàu có hơn ở thời kỳ cuối của nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump.

Ở thời điểm bầu cử Mỹ năm 2016, các ứng viên Tổng thống Mỹ và nước Mỹ đón nhận một nền kinh tế rất tốt. Trước đó đã có 79 tháng tăng trưởng việc làm trong lĩnh vực tư nhân tốt hơn, tỷ lệ thất nghiệp rơi xuống dưới 5% lần đầu tiên tính từ Đại Suy thoái, mức lương tăng và niềm tin người tiêu dùng tốt.

Giờ đây, bức tranh kinh tế Mỹ đã khác rất nhiều. Tỷ lệ thất nghiệp tháng 9/2020 ở mức 7,9%, hơn 12,6 triệu người Mỹ đang thất nghiệp, như vậy đã có thêm 5 triệu người Mỹ thất nghiệp tính từ khi ông Trump nhậm chức Tổng thống.

Từ mùa xuân năm nay, tình hình kinh tế đã có phần khá hơn. Tuy nhiên, sự phục hồi của nền kinh tế có nguyên nhân chủ yếu từ gói 2,2 nghìn tỷ USD hỗ trợ của chính phủ dành cho cá nhân và doanh nghiệp. Đáng tiếc, tác động từ gói này đang giảm dần.

Một số công ty lớn cho biết họ sẽ có thể sa thải mạnh nhân viên trong những tháng tới. Nhiều chuyên gia phân tích phố Wall cảnh báo rằng tăng trưởng sẽ chững lại trong những tháng tới, quy mô nền kinh tế vì vậy được tính toán thấp hơn 2,5% so với năm ngoái.

Tại một số bang chiến trường, tỷ lệ thất nghiệp còn cao hơn cả mức trung bình toàn quốc, trong đó phải kể đến Pennsylvania (8.1%), Texas (8.3%), Ohio (8.4%), Michigan (8.5%) và Nevada (12.6%).

Trên khắp nước Mỹ, triển vọng của đại dịch Covid-19 khá u ám và ngày một tồi tệ hơn. Số lượng các ca lây nhiễm tăng chóng mặt tại 41 bang, tại hơn 20 bang, số lượng các ca lây nhiễm cứ tăng chóng mặt trong những ngày gần đây. Trong tuần trước, nước Mỹ ghi nhận trung bình 82.000 ca nhiễm mới Covid-19 mỗi ngày. Số lượng các ca tử vong do Covid-19 chững lại xuống còn 800 ca/ngày, thấp hơn so với mức vào mùa xuân năm nay.

Đáng nói, tình trạng lây nhiễm Covid-19 tại Mỹ diễn ra khá phổ biến tại nhiều bang miền Bắc vốn có tính quyết định quan trọng với cuộc bầu cử Mỹ.

Tại nhiều bang quan trọng khác như Minnesota, Pennsylvania, Ohio và Michigan, tình hình lây nhiễm bệnh cũng ngày một tồi tệ hơn. Tuần trước, Tổng thống Trump từng tổ chức vận động tranh cử tại đây, thu hút hàng nghìn người tham gia không đeo khẩu trang.