Tính giá điện bậc thang hay 1 giá: Cách nào người dùng được lợi hơn?

Mới đây, Bộ Công Thương đang nghiên cứu phương án cho phép khách hàng dùng điện sinh hoạt được lựa chọn cách tính giá điện hoặc 1 giá hoăc theo biểu giá bậc thang 5 bậc.

Với tình hình nhiều hộ khách hàng phản ánh tiền điện tăng nhanh hơn so với tăng số điện, nguyên nhân do nắng nóng nên nhu cầu sử dụng các thiết bị điện, tiêu hao năng lượng lớn hơn để làm mát tăng lên, Bộ Công thương đang nghiên cứu đưa ra 2 phương án để người dân lựa chọn.

Bên cạnh phương án 5 bậc thang được trình sửa đổi, Bộ đang cân nhắc thêm phương án điện 1 giá.

Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng, đơn giá trong trường hợp này sẽ được xây dựng dựa trên giá điện bình quân đang được áp dụng là 1.864,44 đồng một kWh (chưa gồm thuế VAT). Trường hợp người tiêu dùng chọn phương án giá điện nào, sẽ được ngành điện áp dụng phương án đó cho tới khi có biểu giá mới.

Cơ sở để xây dựng giá điện một giá, theo Thứ trưởng Bộ Công thương, là dựa trên giá điện bình quân. Theo đó, không phải tất cả người tiêu dùng sử dụng phương án một giá, mà chỉ số ít người sử dụng nhiều điện sẽ lựa chọn phương án này. Tính bình quân cho toàn xã hội thì phương án một giá sẽ được xây dựng cao hơn giá điện bình quân.

Tính toán ban đầu của Bộ Công thương cho thấy, những người sử dụng nhiều điện, trên 400 kWh, sẽ chọn phương án một giá điện. Trong khi đó, những người sử dụng bình quân dưới 400 kWh, hiện chiếm 70 - 80% tổng số lượng khách hàng có thể sẽ chọn biểu giá điện bậc thang do vẫn được hưởng lợi hơn.

"Việt Nam là quốc gia đầu tiên cho phép người dân lựa chọn giữa 2 phương án tính giá điện để người dân lựa chọn. Phương án tính điện 1 giá sẽ giành cho các gia đình có thu nhập cao, sử dụng nhiều điện năng. Còn phương án tính điện bậc thang sẽ phù hợp nhiều hơn cho các gia đình có thu nhập trung bình và thấp. Theo quan điểm cá nhân tôi, mỗi phương án đều có cái lợi riêng, điều quan trọng là cần đảm bảo sự minh bạch và công khai của biểu giá tới tay người dân", PGS. TS Ngô Trí Long, Chuyên gia kinh tế cho hay.

Với phương án mỗi năm các hộ sinh hoạt sẽ được lựa chọn 1 phương án giá điện, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho rằng đây là một phương án hay khi người tiêu dùng có thêm sự lựa chọn, và chủ động về giá tiền điện của mình.

"Cá nhân tôi đứng ở góc độ người tiêu dùng, việc điện bậc thang rất rắc rối, nếu áp dụng điện 1 giá cũng thì sẽ đơn giản, dễ tính hơn. Tuy vậy, việc áp mức điện bậc thang vừa tiết kiệm cho các hộ gia đình có thu nhập trung bình và thấp. Ngoài ra, đó là một cách khuyến khích người dân trong việc tiết kiệm điện và kiểm soát số lượng điện sử dụng. Còn những hộ gia đình sử dụng từ khoảng 400kw/tháng trở lên, điện 1 giá sẽ có lợi hơn", ông Hùng chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, Phó Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, hiện nay, tính bình quân trên cả nước có khoảng 18,7 triệu hộ dân sử dụng 200kwh/tháng (chiếm 75% trên tổng số hộ dùng điện). Nếu tính theo các tính điện 1 giá, số tiền điện sẽ phải tăng thêm 10% so với giá điện hiện nay.

Còn khoảng 6,3 triệu hộ còn lại sử dụng 60% sản lượng điện bán ra với lượng điện tiêu thụ từ 201kwh/tháng trở nên, tiền điện sẽ giảm đi so với hiện hành khoảng 25 - 30%.

Như vậy người dân cần cân đối lượng điện để có thể lựa chọn phương án điện tốt nhất cho gia đình.