Tin thế giới 8/2: EU tính chiêu mới "đấu" Nga; Trung Quốc chơi bài sốc với Mỹ về Covid-19; Philippines tuyên bố "cứng" liên quan Biển Đông

Quan hệ Nga-EU, Mỹ-Trung Quốc, Biển Đông, Mỹ-Iran liên tục nắn gân nhau, tranh chấp lãnh hải Nhật Bản-Trung Quốc là một số tin thế giới nổi bật.

Viết trên trang blog cá nhân sau chuyến thăm Moscow, Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về Chính sách Đối ngoại và An ninh Josep Borrell cho biết, EU có thể sử dụng cơ chế trừng phạt nhân quyền được thiết lập gần đây để áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt đối với Nga liên quan vụ lãnh đạo đối lập Nga Alexei Navalny.

Theo ông Borrell, các ngoại trưởng EU sẽ thảo luận vấn đề này vào ngày 22/2. (TASS)

Ngày 7/2, trả lời phỏng vấn truyền hình Mỹ, Đại sứ Trung Quốc tại Washington Thôi Thiên Khải cho rằng, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) có thể mở cuộc điều tra nguồn gốc của đại dịch Covid-19 tại Mỹ.

"Tôi cho rằng, khi mọi người đưa ra cáo buộc, họ phải chứng minh được những cáo buộc này", ông Thôi nói, nhấn mạnh việc các nhà khoa học WHO đang có mặt ở Vũ Hán là để điều tra về nguồn gốc dịch bệnh.

Khi được người dẫn chương trình hỏi rằng, điều này có phải có nghĩa là các chuyên gia sẽ được "cấp quyền tiếp cận tối đa" ở Trung Quốc khi điều tra về dịch bệnh hay không, ông Thôi nói: "Họ đã ở Vũ Hán được vài ngày. Câu hỏi của tôi là liệu họ có được phép tới Mỹ để làm điều tương tự (điều tra nguồn gốc Covid-19) hay không?". (Fox News)

Ngày 8/2, Australia cho biết, Trung Quốc đã thông báo cho nước này lý do Bắc Kinh bắt giữ nhà báo Australia Trình Lôi làm việc cho Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) là "cung cấp các bí mật quốc gia cho nước ngoài".

Thông báo này được đưa ra 6 tháng sau khi bà Trình bị bắt tại Trung Quốc mà không có lời giải thích rõ ràng.

Ngoại trưởng Australia Marise Payne cho biết, giới chức Trung Quốc đã thông báo cho bà rằng, nhà báo Trình Lôi chính thức bị bắt vào ngày 5/2, sau khi biến mất và bị bắt hồi tháng 8 năm ngoái. (AFP)

Theo SCMP, từ 3-19/2, Mỹ-Nhật Bản-Australia đã và đang tiến hành cuộc tập trận chung mang tên "Cope North 2021" diễn ra tại căn cứ không quân Andersen, đảo Guam. Đây là lần đầu tiên căn cứ này có sự hiện diện của tiêm kích F-35A.

Tạp chí Air Force dẫn lời chỉ huy phi đội số 36 tại Andersen Jeremy T Sloane cho biết: "Trung Quốc và Nga ngày càng đe dọa tới căn cứ Mỹ. Để thích nghi, không quân phải giảm bớt sự phụ thuộc vào các sân bay có cơ sở hạ tầng đầy đủ và hiện đại".

Chuyên gia quân sự Song Zhongping cho rằng, cuộc tập trận "nhằm bảo đảm mối liên kết giữa căn cứ ở Guam và các căn cứ khác nếu nó bị quân đội Trung Quốc tấn công". (SCMP)

Ngày 7/2, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố: "Chúng ta không cần một cuộc xung đột, song sẽ có một cuộc cạnh tranh khốc liệt".

Ông Biden cũng khẳng định sẽ không làm như cách của cựu Tổng thống Donald Trump và "sẽ tập trung vào các quy tắc quốc tế".

Tổng thống thứ 46 của nước Mỹ đồng thời cho biết, dù chưa điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kể từ khi nhậm chức, song đó chỉ là vấn đề thời gian. (Sputniknews/AFP)

Ngày 8/2, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. tuyên bố, nước này phản đối những nỗ lực ngăn chặn các cường quốc nước ngoài, đặc biệt là Mỹ, tiếp cận Biển Đông, đúng theo Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC) mà Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á đang thiết lập.

Phát biểu trên chương trình talk-show ANC's Headstart của kênh ABS-CBN News, Ngoại trưởng Locsin nói: “Đây là điều không thể thương lượng: COC sẽ không bao giờ loại trừ một cường quốc phương Tây, cũng như Mỹ, ra khỏi khu vực vì đó là một phần hoạt động quốc phòng của chúng tôi, đó là MDT (Hiệp ước Phòng thủ chung)”.

Theo ông, việc Mỹ tiếp tục hiện diện sẽ đảm bảo "cân bằng sức mạnh" trong khu vực. Ông nhấn mạnh: "Philippines kiên quyết có được một bộ quy tắc ứng xử. Chúng tôi sẽ thúc đẩy đạt được COC". (Gmanetwork)

Ngày 8/2, ngày thứ 3 liên tiếp, hàng trăm người đã tham gia biểu tình tại Yangon, thành phố lớn nhất Myanmar, nhằm phản đối cuộc chính biến hồi tuần trước, khi quân đội bắt giữ nhà lãnh đạo Aung San Suu Kyi và nhiều quan chức cấp cao của đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD).

Một nhóm nhà sư đã dẫn đầu đoàn biểu tình bao gồm người lao động và sinh viên. Các nhân chứng cho biết, những người biểu tình đã mang theo cờ Phật giáo cùng các băng rôn đỏ - màu của đảng NLD của bà Aung San Suu Kyi.

Một biểu ngữ có ghi: “Hãy thả các nhà lãnh đạo của chúng tôi, tôn trọng những lá phiếu của chúng tôi, phản đối đảo chính quân sự”. Nhiều người biểu tình đã mặc đồ đen. (Reuters)

Ngày 8/2, người phát ngôn chính phủ Nhật Bản Katsubonu Kato cho biết, Tokyo đã phản đối mạnh mẽ Bắc Kinh thông qua các kênh ngoại giao sau khi 2 tàu hải cảnh Trung Quốc đi vào vùng biển ngoài khơi quần đảo Senkaku trong 2 ngày 6 và 7/2.

Quần đảo Senkaku hiện do Nhật Bản kiểm soát song Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư.

Ông Kato nhấn mạnh: "Chúng tôi kiên quyết yêu cầu Trung Quốc ngay lập tức dừng các hành động nhằm tìm cách tiếp cận các tàu cá Nhật Bản, đồng thời yêu cầu các tàu này (tàu hải cảnh của Trung Quốc) nhanh chóng rời khỏi vùng lãnh hải". (AFP)

Ngày 7/2, Bộ Ngoại giao Afghanistan tuyên bố, Ngoại trưởng nước này Mohammad Haneef Atmar đã gặp Đại biện lâm thời của Đại sứ quán Mỹ tại Kabul Ross Wilson và gửi lời cảm ơn Washington vì nỗ lực và sự ủng hộ trong suốt 19 năm qua đối với người dân và chính phủ Afghanistan.

Ngoại trưởng Afghanistan đồng thời hoan nghênh những thông điệp mới đây của Mỹ liên quan tới hòa bình cũng như việc xem xét lại Thỏa thuận Mỹ-Taliban.

Ngoài ra, hai bên cũng thảo luận về hợp tác trong tương lai giữa Washington và Kabul dưới thời Tổng thống Biden. (Sputnik News)

Ngày 7/2, Iran đã gửi một công hàm tới Liên hợp quốc (LHQ) liên quan đến những lời đe dọa của Israel chống Iran và kêu gọi LHQ có phản ứng thích hợp.

Công hàm đề cập một bài phát biểu gần đây của Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Aviv Kochavi tại hội nghị thường niên của Viện Nghiên cứu An ninh quốc gia Israel. Trong đó, ông Kochavi cho hay, IDF đang chuẩn bị một số kế hoạch quân sự nhằm phản ứng trước việc Iran phát triển chương trình hạt nhân.

Đại diện Iran tại LHQ nhấn mạnh, những phát biểu như vậy vi phạm Điều 2 trong Hiến chương LHQ, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế có phản ứng ngay lập tức. (Al Jazeera)

Ngày 7/2, tờ Drive công bố một bức ảnh vệ tinh do thám về căn cứ không quân Khmeimim của Nga ở Syria cho thấy, có vẻ như căn cứ này đã bắt đầu mở rộng một trong hai đường băng chính khoảng 305m.

Việc mở rộng sẽ cho phép tiếp nhận các loại máy bay lớn hơn và chở nặng hơn, gồm các vận tải cơ hạng nặng và máy bay ném bom chiến lược có thể mang theo tên lửa chứa đầu đạn hạt nhân.

Căn cứ Khmeimim là một sân bay có tầm quan trọng chiến lược bên ngoài Nga, có thể hỗ trợ các hành động quân sự rộng lớn hơn, đặc biệt là ở Trung Đông, Bắc Phi và Đông Địa Trung Hải. (Drive)

Ngày 7/2, trong đoạn phỏng vấn được phát trên kênh truyền hình CBS News, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết, nước này sẽ không dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế với Iran để đưa Tehran trở lại bàn đàm phán, qua đó thảo thuận về cách khôi phục thỏa thuận hạt nhân.

Khi được hỏi liệu Iran có cần phải dừng làm giàu uranium trước hay không, nhà lãnh đạo Mỹ đã gật đầu. Tuy nhiên, hiện chưa rõ ý nghĩa của hành động này.

Động thái mới từ Mỹ được đưa ra không lâu sau khi lãnh đạo tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei tuyên bố, Mỹ phải dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt nếu Washington muốn Tehran đảo ngược các bước đi hạt nhân của nước này. (CBS News)

Ngày 7/2, Bộ Ngoại giao chính quyền Palestine (PA) ra tuyên bố kêu gọi tất cả các quốc gia tôn trọng Tòa án Hình sự quốc tế (ICC), đồng thời nhấn mạnh không ai ở trên luật pháp, kể cả những nước đồng minh với các cường quốc.

Tuyên bố được đưa ra 2 ngày sau khi ICC (có trụ sở tại The Hague, Hà Lan) ra phán quyết rằng, tòa án này có quyền tài phán về tình trạng của các vùng lãnh thổ của Palestine bị chiếm đóng, mở đường cho một cuộc điều tra hình sự.

Tuyên bố của Bộ Ngoại giao chính quyền Palestine khẳng định, Palestine theo đuổi quan hệ hữu nghị và hòa bình với tất cả các quốc gia, không nước nào có quyền quyết định đối với vấn đề nhà nước Palestine, vấn đề đã được người dân Palestine quyết định và được đa phần các quốc gia công nhận.

Tuyên bố nêu rõ: "Các nỗ lực thu hẹp hay phủ nhận Nhà nước Palestine chỉ có thể được hiểu là xuất phát từ quan điểm chấp nhận sự chiếm đóng lâu dài với Palestine, phủ nhận quyền tự quyết và độc lập không thể bác bỏ của người dân Palestine".

Trong một diễn biến liên quan, PA thông báo sẽ bắt đầu sử dụng mã bưu chính của riêng mình nhằm đơn giản hóa việc chuyển phát bưu chính tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng cũng như khẳng định chủ quyền. (Wafa)