Tin thế giới 20/1: Ông Trump "tất tay" với ván bài cuối; Mỹ chuẩn bị cho Lễ Nhậm chức của ông Biden; Ngoại trưởng Zimbabwe tử vong do Covid-19

Lễ nhậm chức Tổng thống Mỹ, ông Trump trước ngày rời Nhà Trắng, Mỹ-Trung Quốc, đại dịch Covid-19... là một số sự kiện thế giới nổi bật 24 giờ qua.

Chiều ngày 19/1 (giờ Mỹ), ông Donald Trump đã có bài phát biểu cuối cùng trên cương vị Tổng thống Mỹ qua video được công bố trên mạng.

Tổng thống Trump không đề cập thất bại của bản thân trong cuộc bầu cử năm 2020 nhưng thừa nhận chính quyền mới bắt đầu từ ngày 20/1. Ông tuyên bố không tham dự lễ tuyên thệ của người kế nhiệm, nhiều khả năng sẽ lên chiếc Không lực Một đến Florida và quay trở lại cuộc sống của một người dân thường ở Mar-a-Lago.

Ông cũng đề cập việc mình là “người ngoại đạo thực sự duy nhất” từng được bầu vào Nhà Trắng. Nhà lãnh đạo Mỹ còn tự nhận rằng chương trình nghị sự của ông “không chỉ xoay quanh đảng Dân chủ hoặc Cộng hòa mà còn về lợi ích của quốc gia”. Trong đó, những thành tựu chính là bức tường dọc biên giới Mexico, tình hình kinh tế Mỹ trước dịch Covid-19, đặc biệt là việc Mỹ đã cho ra mắt vaccine phòng Covid-19 nhanh nhất lịch sử. (Newsweek)

Trong số những cá nhân được ông Trump ân xá, đáng chú ý nhất là cựu chiến lược gia Nhà Trắng Steve Bannon. Ông Bannon đối mặt với vụ kiện liên bang từ tháng 8/2020 khi các công tố viên New York cáo buộc ông cùng 3 người khác đã nhận hơn 1 triệu USD từ các nhà tài trợ trong chiến dịch gây quỹ nhằm ủng hộ kế hoạch xây tường biên giới của ông Trump.

Một số gương mặt khác bao gồm cựu Chủ tịch Tài chính RNC Elliott Broidy, cựu kỹ sư Google Anthony Levandowsk… trong khi cựu Thị trưởng Detroit Kwame Kilpatrick, rapper Lil Wayne, Kodak Black sẽ được ân giảm.

Tuy nhiên, một số cá nhân trước đó được cho là sẽ được ân xá hoặc giảm án đã không xuất hiện trong danh sách này, bao gồm luật sư kiêm cựu thị trưởng New York Rudy Giuliani, người sáng lập WikiLeaks Julian Assange, Edward Snowden hay Joe Exotic. (Reuters)

Dự kiến, trưa ngày 20/1 (giờ Mỹ), ông Joe Biden sẽ tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 46 của Mỹ tại Điện Capitol ở Washington D.C. Lễ nhậm chức năm nay có chủ đề “Nước Mỹ thống nhất”, được đánh giá là sẽ mang những nét khác biệt chưa từng có tiền lệ, giữa những quan ngại về mối nguy kép từ an ninh và đại dịch Covid-19.

Sau vụ bạo động xảy ra ở Tòa nhà Quốc hội Mỹ vào ngày 6/1, an ninh ở thủ đô Washington D.C. đã được thắt chặt. Lực lượng Vệ binh quốc gia và binh sỹ có vũ trang đã được điều động tới Tòa nhà Quốc hội. Ước tính, có khoảng 25.000 binh sỹ đã có mặt để bảo vệ an ninh cho lễ nhậm chức.

Sau khi tuyên thệ, ông Joe Biden – vị Tổng thống nhiều tuổi nhất trong lịch sử nước Mỹ (78 tuổi) sẽ có bài phát biểu nhậm chức với nội dung chủ đạo nhằm tô đậm lời kêu gọi tinh thần đoàn kết của người dân Mỹ.

Trước khi rời đến thủ đô Washington D.C. để nhậm chức, Tổng thống đắc cử Joe Biden đã có lời tạm biệt bang Delaware - quê nhà của ông, trong một bài phát biểu đầy cảm xúc ngày 19/1.

Ông Biden đã bật khóc: "Xin hãy thứ lỗi cho sự xúc động của tôi nhưng khi tôi qua đời, Delaware sẽ được khắc ghi trong trái tim tôi". (AP/Reuters)

Ông Antony Blinken, người được Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden đề cử làm Ngoại trưởng, vừa cho biết ông sẽ làm việc để khắc phục những tổn thất ngoại giao của Mỹ và xây dựng một mặt trận thống nhất để đối phó với những thách thức.

Tại phiên điều trần để phê chuẩn vị trí của ông trước khi ông Biden nhậm chức, ông Blinken nói sẽ phối hợp với các đồng minh và sẽ khiêm tốn.

“Chúng tôi có nhiệm vụ to lớn phía trước để khôi phục và hồi sinh các mối quan hệ. Tôi nghĩ sẽ bắt đầu... bằng cách xuất hiện trở lại.

Một số đồng minh và đối tác đang chất vấn uy tín trong những cam kết của chúng ta và đó sẽ là ngọn đồi khó leo”, ông nói.

Đặc biệt, ông Blinken cho rằng Tổng thống Donald Trump đã đúng khi cứng rắn hơn với Trung Quốc, dù ông không đồng ý với cách làm của chính quyền sắp mãn nhiệm.

Theo ông, chính quyền Biden sẽ đánh giá lại cách làm và chính sách của Mỹ với Triều Tiên, sẽ tham vấn chặt chẽ với các đồng minh để đưa Bình Nhưỡng trở lại bàn đàm phán. Về Iran, Mỹ “còn đường dài” phải đi để tái gia nhập thỏa thuận hạt nhân năm 2015 nhằm ngăn Iran phát triển chương trình hạt nhân.

Chưa có dấu hiệu nào cho thấy ông Blinken sẽ gặp khó khăn trong quá trình phê chuẩn của Thượng viện. Trong phiên điều trần, ông nhận được sự khen ngợi của các nghị sĩ của cả hai đảng. (Reuters)

Ngày 20/1, Tổng thống Iran Hassan Rouhani lên tiếng bày tỏ thái độ vui mừng trước việc người đồng cấp Mỹ Donald Trump rời nhiệm sở. Trong bài phát biểu, ông Rouhani nhấn mạnh: "Thời kỳ của 'bạo chúa' đã đi đến kết thúc và hôm nay là ngày cuối trong triều đại xấu xa của ông ta”.

Tổng thống Iran cho rằng ông Trump đã không tạo ra thành quả gì trong 4 năm nhiệm kỳ của mình "ngoài bất công và tham nhũng, và gây ra nhiều vấn đề cho chính người dân của họ và cho thế giới".

Trước đó, chính phủ Iran hôm 19/1 đã công bố các lệnh trừng phạt nhằm vào Trump cùng loạt quan chức Mỹ với cáo buộc hỗ trợ "khủng bố". Các quan chức cấp cao bị Tehran cấm vận gồm Ngoại trưởng Mike Pompeo, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, Giám đốc CIA Gina Haspel và 6 quan chức khác. (Al Jazeera)

Bộ Tư pháp Mỹ thông báo đã bắt giữ chuyên gia Iran Lotfolah Kaveh Afrasiabi tại nhà riêng gần Boston, bang Massachusetts vào ngày 18/1 với cáo buộc ông này là gián điệp của chính phủ Iran.

Trong thông báo ngày 19/1, Bộ trên cho biết ông Afrasiabi bị cáo buộc "hành động và âm mưu hoạt động như một đặc vụ bí mật" của Tehran. Nếu bị kết án, chuyên gia Iran phải đối mặt với án tù 10 năm. (AP)

Phủ Tổng thống Hàn Quốc ngày 20/1 thông báo Tổng thống Moon Jae-in đã bổ nhiệm ông Chung Eui-yong, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia làm Ngoại trưởng mới của nước này.

Nhà lãnh đạo Hàn Quốc cũng chỉ định ông Hwang Hee, nghị sĩ của đảng Dân chủ (DP) cầm quyền, làm Bộ trưởng Văn hóa và nghị sĩ DP khác là ông Kwon Chil-seung làm Bộ trưởng Bộ Các doanh nghiệp vừa-nhỏ và Khởi nghiệp.

Theo Thư ký của Tổng thống phụ trách truyền thông công cộng Chung Man-ho, sự bổ nhiệm này là một phần của kế hoạch cải tổ Nội các. Những người được Tổng thống Moon Jae-in bổ nhiệm sẽ phải đối mặt với các cuộc điều trần phê chuẩn tại Quốc hội mà thời gian vẫn chưa được ấn định.

Phát ngôn viên Phủ Tổng thống Zimbabwe, ông George Charamba ngày 20/1 cho biết Ngoại trưởng Sibusiso Moyo đã qua đời do virus SARS-CoV-2.

Theo người phát ngôn trên, ông Moyo, cựu tướng lĩnh quân đội đã trở nên nổi tiếng toàn quốc khi tuyên bố cuộc đảo chính quân sự dẫn đến việc phế truất nhà lãnh đạo quá cố Robert Mugabe hồi tháng 11/2017, đã qua đời tại một bệnh viện địa phương vào ngày 20/1. (Reuters)

Ngày 20/1, Ấn Độ chính thức bắt đầu tiến hành "ngoại giao vaccine", theo đó cung cấp vaccine ngừa Covid-19 phiên bản "Made in India" cho các quốc gia láng giềng và đối tác chính như Bhutan, Maldives, Bangladesh, Nepal, Myanmar, Seychelles, Sri Lanka, Afghanistan và Mauritius.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đăng trên Twitter rằng: "Ấn Độ vô cùng vinh dự được trở thành đối tác tin cậy lâu năm trong việc đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của cộng đồng toàn cầu.

Nguồn cung cấp vaccine Covid-19 cho một số quốc gia sẽ bắt đầu vào ngày 20/1 và nhiều lô hàng tiếp theo sẽ được chuyển trong những ngày tới". (India Express)