Tín hiệu tích cực từ trái phiếu doanh nghiệp

Nhiều doanh nghiệp bắt đầu phát hành trái phiếu riêng lẻ trở lại nhờ "luồng gió mát" của Nghị định 08/2023

Công ty TNHH Kinh doanh bất động sản Dream City Villas vừa công bố kết quả phát hành trái phiếu ngày 10-3 với tổng giá trị phát hành là 2.300 tỉ đồng. Có tổng cộng 23.000 trái phiếu của công ty này được phát hành tại thị trường trong nước với mệnh giá 100 triệu đồng/trái phiếu, kỳ hạn 5 năm. Theo thông tin công bố, Công ty TNHH Kinh doanh bất động sản Dream City Villas được thành lập từ năm 2012, có trụ sở tại quận Tân Bình, TP HCM.

Một doanh nghiệp (DN) khác là Công ty CP Đầu tư và Thương mại Xuất nhập khẩu Thủ Đô cũng vừa công bố phát hành thành công 40 tỉ đồng trái phiếu riêng lẻ, kỳ hạn 2 năm.

Báo cáo trái phiếu DN tháng 2-2023 của FiinRatings ghi nhận tổng cộng 3 lô trái phiếu phát hành thành công - trị giá 2.000 tỉ đồng, trong đó có một lô riêng lẻ của Công ty CP Đầu tư Bất động sản Sơn Kim và 2 lô trái phiếu phát hành ra công chúng thuộc Công ty CP Tập đoàn Masan. Lô trái phiếu riêng lẻ của Công ty CP Đầu tư Bất động sản Sơn Kim giá trị 500 tỉ đồng, lãi suất danh nghĩa 13,5%/năm với kỳ hạn 2 năm. Còn 2 lô phát hành của Công ty CP Tập đoàn Masan có tổng giá trị 1.500 tỉ đồng, lãi suất cố định của 2 kỳ đầu tiên là 9,5%/năm. Cả 3 lô trái phiếu đều không chuyển đổi và không kèm chứng quyền.

Theo FiinRatings, khối lượng trái phiếu phát hành riêng lẻ trong tháng 2-2023 chỉ tương đương 17,4% so với tháng liền kề nhưng tổng giá trị phát hành tăng đáng kể nếu so với nền phát hành thấp của tháng trước. Đây là chiều hướng đáng chú ý và có thể tiếp diễn trong thời gian tới, đặc biệt khi Nghị định 08/2023 ra đời với mục tiêu tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản. Sự ra đời của nghị định càng có ý nghĩa trong giai đoạn đáo hạn cao điểm của trái phiếu DN trong năm 2023 và 2024.

Chuyên gia kinh tế - TS Đinh Thế Hiển nhận định Nghị định 08/2023 như "luồng gió mát" cho thị trường trái phiếu DN. Những quy định tại nghị định là căn cứ pháp lý để DN đàm phán với trái chủ, đồng thời trái chủ cũng yên tâm về những hình thức thỏa thuận thanh toán phù hợp với pháp luật. Việc kéo dài thời hạn thanh toán lên 2 năm là phù hợp thực tế để DN có thời gian triển khai, hoàn thiện dự án, lên kế hoạch bán hàng, thu tiền và trả nợ cho trái chủ. Mặt khác, việc kéo dài thời hạn thanh toán còn giúp DN có thêm thời gian gặp nhiều nhà đầu tư để mua bán, sáp nhập dự án với mức giá hợp lý.

Theo ước tính của các công ty chứng khoán, giá trị đáo hạn trái phiếu DN trong năm 2023 vào khoảng 252.000 tỉ đồng, tăng 64% so với cùng kỳ. Trong đó, chỉ trong quý II và III/2023, có gần 160.000 tỉ đồng trái phiếu đáo hạn, sẽ là thử thách lớn đối với thị trường. Đáng chú ý, nhóm DN bất động sản chiếm tỉ trọng trái phiếu đáo hạn lớn nhất với 43% tổng giá trị đáo hạn trái phiếu riêng lẻ trong năm nay, tương đương 107.000 tỉ đồng. Trong bối cảnh thị trường bất động sản trầm lắng, nhiều DN gặp khó về dòng tiền và hạn chế khả năng tiếp cận nguồn vốn, danh sách những DN chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ đang dần tăng lên.

"Cái khó lớn nhất hiện nay là đàm phán thỏa hiệp giữa DN phát hành với trái chủ. Trái chủ là tổ chức thì dễ đàm phán hơn bởi có kinh nghiệm, chuyên môn, đủ năng lực đánh giá phương án thỏa thuận thanh toán. Còn trái chủ nhỏ lẻ chủ yếu đầu tư dựa theo nhân viên tư vấn nên khó lựa chọn lợi ích giữa các phương án" - TS Đinh Thế Hiển nhận xét.

Để ổn định và lấy lại niềm tin cho thị trường trái phiếu, ông Vương Hoàng Sơn, Giám đốc Khối Ngân hàng đầu tư Công ty CP Chứng khoán Vndirect, cho rằng thông tin về các khoản đầu tư trái phiếu phải được công bố cụ thể, minh bạch, bao gồm thông tin về tình hình tài chính của công ty phát hành trái phiếu, kế hoạch sử dụng vốn, tài sản bảo đảm, rủi ro đầu tư cùng các chỉ số tài chính khác. Vai trò giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước là vô cùng quan trọng để thực thi mục tiêu này.

"Hiện không có nhiều nhà đầu tư cá nhân sẵn sàng tham gia thị trường trở lại nên vai trò của nhà đầu tư tổ chức cần được đề cao hơn. Cần sớm nới lỏng một số điều kiện của các nhà đầu tư tổ chức như ngân hàng, công ty bảo hiểm, công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ khi đầu tư vào trái phiếu DN. Việc này sẽ tạo cú hích lớn ngay lập tức ở phía cầu và cũng phù hợp định hướng phát triển của thị trường về lâu dài" - ông Vương Hồng Sơn phân tích.

Theo các chuyên gia tài chính, việc liên tục thay đổi quy định về thị trường trái phiếu trong thời gian qua là một trong những nguyên nhân khiến các bên đều ngần ngại quay lại thị trường. Do đó, cơ quan quản lý nhà nước cần có lộ trình chính sách nhất quán, giảm tần suất sửa đổi, tạo môi trường pháp lý ổn định hơn.