Tín dụng bất động sản giảm tốc chậm do những khoản cho vay "núp danh"?

Ảnh hưởng mạnh mẽ của đại dịch Covid-19 khiến nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp, người dân giảm. Kết thúc quý 1/2021, tín dụng bất động sản có tốc độ tăng trưởng chậm, con số ghi nhận ở mức 3%.

Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tín dụng bất động sản các năm gần đây đang có tốc độ tăng chậm dần. Trong quý 1/2021, tốc độ tăng tín dụng đang cao hơn so với mức tăng 1,3% của cùng kỳ năm trước và với mức tăng này, dư nợ tín dụng nền kinh tế đã đạt trên 9,46 triệu tỷ đồng.

Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết, đến cuối tháng 2/2021, tín dụng ngành nông, lâm, thủy sản đạt 776.918 tỷ đồng, tăng 0,16%; ngành công nghiệp và xây dựng đạt 2.615.593 tỷ đồng, tăng 1,13%; ngành thương mại, dịch vụ đạt 5.860.560 tỷ đồng, tăng 0,52% so với cuối năm 2020.

Tín dụng lĩnh vực bất động sản là 1.835.504 tỷ đồng, tăng 2,13% so với cuối năm 2020 (kinh doanh bất động sản tăng 2,82%). Tín dụng bất động sản các năm gần đây vẫn tăng nhưng tốc độ tăng chậm dần (năm 2019 tăng khoảng gần 30%; năm 2020 tăng trên 11%; quý I/2021 tăng khoảng 3%).

Lý giải về sự giảm tốc của tín dụng bất động sản, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - Ngân hàng Nhà nước cho rằng nguyên nhân là do ảnh hưởng của dịch bệnh khiến nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp, người dân giảm. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục kiểm soát rủi ro chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực rủi ro, trong đó có bất động sản.

Đánh giá của Vụ tín dụng các ngành kinh tế, tăng trưởng tín dụng đang có xu hướng giảm là phù hợp với nền kinh tế và phù hợp với khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp cũng như nhu cầu vay vốn của người dân liên quan đến bất động sản nhà ở.

Tuy nhiên, trước sự nóng sốt của thị trường bất động sản thời gian qua, nhiều chuyên gia cho rằng, một trong những nguyên nhân của tình trạng này do dòng tiền từ ngân hàng đổ mạnh vào lĩnh vực bất động sản.

Tín dụng bất động sản giảm tốc là bởi những khoản cho vay "núp danh" dưới hạng mục sản xuất, kinh doanh gia tăng khiến cho con số thực tế mà các tổ chức đưa ra chưa phản ánh hết nguồn tiền từ phía ngân hàng đổ vào lĩnh vực có giá trị vốn hoá cao.

TS. Nguyễn Trí Hiếu – Chuyên gia tài chính nhận định, thị trường bất động sản chủ yếu dựa vào nguồn vốn ngân hàng. Có đến 80% vốn của thị trường bất động sản là nguồn vốn ngân hàng. Chỉ có 20% là vốn của các nhà đầu tư, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, vốn của người mua nhà và các thành phần khác.

Chuyên gia tài chính này e ngại, nếu không có những chính sách kiểm soát tốt, nguồn tiền từ ngân hàng vào thị trường bất động sản có thể nảy sinh rủi ro về thanh khoản, về nguồn vốn ngân hàng nếu tiếp tục đổ vào.

Đến giai đoạn thị trường bất động sản đi vào khủng hoảng thì ngân hàng sẽ bị thiệt hại nhiều nhất, vì cho vay nhiều quá. Khi giá bất động sản xuống sẽ trở thành có nhiều nợ xấu và nợ mất vốn.

Ở góc độ khác, theo nhận định của một số chuyên gia kinh tế, có thể doanh nghiệp bất động sản khó tiếp cận được với nguồn vốn của ngân hàng nhưng nếu cho vay cá nhân để mua đất hoặc mua nhà thì độ mở của nhà băng là rất lớn. Đó là lý do vì sao các nhà đầu tư sẵn sàng sử dụng đòn bẩy tài chính cho việc bỏ vốn vào bất động sản dẫn tới tình trạng sốt ảo.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẳng định, Ngân hàng Nhà nước luôn quan tâm và quán xuyến kiểm soát chặt dòng tiền vào lĩnh vực rủi ro nói chung, đặc biệt đối với tín dụng bất động sản nói riêng nên nguyên nhân thị trường bất động sản tăng không phải xuất phát từ tín dụng.