MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Chuyên gia

24HMONEY đã kiểm duyệt

Tiếp tục là các đòn thật giả lẫn lộn, trắng đen trà trộn - Thấy gì qua GDP Mỹ âm -0.3%

Cho ai lười đọc thì mình xin kết luận quan điểm là rủi ro suy thoái kinh tế Mỹ chưa hiện hữu rõ nét dù GDP Q1 âm -0.3%. Mỹ đang thực thi được các toan tính của mình và có phần trên cơ trong cuộc chiến mà họ khơi màu. Các đánh giá về việc petrodollar sắp kết thúc hay ngày lụi tàn của USD cận kề có thể phải chờ thêm vài thập kỷ để review lại.

__

Còn sau đây là phần đi sâu vào vấn đề:

1. GDP Mỹ Q1.2025 giảm -0.3%

- Nhiều tờ báo đồng loạt loan tin việc GDP Mỹ tăng trưởng âm và trên đà suy thoái, trong khi GDP Trung Quốc tăng trưởng ấn tượng 5.4%. Và cho rằng phần thắng trong trade war đang nghiên về TQ, chính quyền Trump sẽ sớm hối hận về hành động của mình. Ok... dừng, game không đơn giản như vậy.

Cơ bản: Công thức GDP = C + I + G + (X – M)

Điều này cho thấy sức mua của người tiêu dùng vẫn gia tăng nhưng tốc độ tăng có phần chậm lại. Việc tiêu dùng vẫn tăng trưởng trong bối cảnh FED duy trì lãi suất cao cho thấy sức đề kháng tốt trước biến động.

Việc này có thể hiểu là chiến lược đón đầu chính sách của các doanh nghiệp Mỹ. Các doanh nghiệp rút lui phòng thủ bằng việc gia tăng đầu tư vào thiết bị, nguyên vật liệu trước khi các đợt thuế mới có hiệu lực trong quý II/2025. Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp tối ưu chi phí sản xuất trong tương lai, lấy lùi làm tiến, đón đầu cơ hội và chấp nhận thử thách. Nếu có lo ngại về suy thoái như báo chí đưa tin thì các doanh nghiệp đã không tự tin gia tăng đầu tư, trong đó đáng kể Nonresident Investment (đầu tư ngoài bds) tăng gần 10%. Việc này cũng củng cố cho kỳ vọng cú shock thuế quan chỉ là kế hoạch để sắp xếp lại chuỗi cung ứng, nền kinh tế sẽ sớm ổn định.

Kể từ thời Covid-19 đến 2023, chính phủ chi tiêu mạnh mẽ dưới thời Biden, việc chính phủ giảm chi tiêu vẫn nằm trong chiến lược ban đầu, chuyển sang trạng thái giảm chi ngân sách. Ngoài ra, việc DOGE vào vận hành đã đóng góp giảm chi tiêu công đáng kể. Nền kinh tế chưa co chặt lại mà chính phủ giảm chi thì đây đơn thuần chỉ là nỗ lực để kiểm soát thâm hụt ngân sách và giảm áp lực lạm phát.

2. Mô hình kinh tế Trung Quốc và Mỹ là 2 thái cực khác nhau:

- Mỹ phân bổ nguồn lực dựa vào cung-cầu, đẩy mạnh thị trường vốn (chứng khoán, quỹ đầu tư, nợ vay v..v), lấy tiêu dùng nội địa + đổi mới công nghệ + dịch vụ tài chính làm mũi nhọn tăng trưởng. Chiến lược theo đuổi công nghệ cao, sáng tạo và khởi nghiệp. Vai trò của chính phủ là game master, chính sách định đoạt dựa vào thoả thuận giữa các nhóm lợi ích.

- Đối với Trung Quốc, dòng vốn được nhà nước kiểm soát thông qua hệ thống ngân hàng, lấy đầu tư công, xuất khẩu và công nghiệp chế biến làm mũi nhọn tăng trưởng. Chiến lược theo đuổi sản xuất quy mô lớn, trở thành top đầu trong chuỗi cung ứng toàn cầu, phủ sóng hàng hóa Made In China. Vai trò của chính phủ vừa là game master vừa là big player. Quyền lực và các quyết định quan trọng đều tập trung dưới quyền của trung ương đảng.

- Như vậy, khá buồn cười khi kết luận trade war khiến kinh tế Mỹ tăng trưởng kém còn Trung Quốc thì ngược lại. Nền kinh tế Mỹ được thiết kế để phát triển trong điều kiện nguồn vốn lưu thông dồi dào, giá trị thực tại được vay mượn từ giá trị tương lai. Từ 1920s, khi USD dần thay thế bảng anh làm đồng tiền dự trữ chính của thế giới. Mỹ đã có các bước tăng trưởng vượt bậc nhờ vào khả năng đẩy mạnh dòng vốn thông qua kiểm soát đồng USD. Văn hoá và môi trường của người lao động Mỹ cũng vì thế mà đã quá quen với tín dụng, nợ vay và sức mua vượt giới hạn. Một giai đoạn tăng trưởng kinh tế âm mà tiêu dùng vẫn tăng, tỷ lệ thất nghiệp chưa đáng báo động và đầu tư từ doanh nghiệp gia tăng thì chưa thể đánh giá là suy yếu. Đây hoàn toàn có thể là “sự thụt lùi chiến thuật” trong điều kiện đẩy mạnh thị trường vốn đang ngày càng khó nếu tiếp diễn các lộ trình cũ. Chiến lược co cụm rồi nở rộ có thể đang là kế hoạch mà Mỹ đánh cược.

3. Độ chậm trễ của số liệu

GDP của Mỹ hàng quý được công bố 3 lần theo chu kỳ như sau:

a. Ước tính sơ bộ (Advance Estimate):

- Công bố vào khoảng cuối tháng đầu tiên sau khi quý kết thúc. Con số GDP -0.3% mà chúng ta đang thấy là advance Estimate. Kết quả q1/2025 thì số liệu sẽ công bố vào cuối tháng 4.

b. Ước tính lần hai (Second Estimate):

- Công bố vào khoảng cuối tháng thứ hai sau khi quý kết thúc.

- Ví dụ: Quý 1 → Ước tính lần hai công bố cuối tháng 5.

c. Ước tính cuối cùng (Third Estimate / Final Estimate):

- Công bố vào khoảng cuối tháng thứ ba sau khi quý kết thúc.

- Ví dụ: Quý 1 → Ước tính cuối cùng công bố cuối tháng 6.

Như vậy số liệu "chính thức" được xác định vào thời điểm công bố bản ước tính thứ ba, tuy nhiên, vẫn có thể được điều chỉnh lại trong các lần điều chỉnh định kỳ hàng năm. Mấy bạn chỉ quan tâm kinh tế VN sẽ thấy hơi lấn cấn chỗ này do quá quen với việc công bố 1 lần.

4. Kiến tạo hoàn hảo cho FED?

- Từ tháng 9/2024 sau khi FED lần đầu hạ lãi suất, nhiều kịch bản đưa ra cho thấy FED sẽ khó hạ tiếp ls trừ khi kinh tế Mỹ có rủi ro suy yếu. Kết quả, GDP Mỹ tăng 2.8% trong năm 2024 và FED vẫn giữ nguyên ls ở mức 4.5% đến hiện nay mặc kệ cho Trump chỉ trích, hăm dọa. Trong đợt review gần nhất, FED chỉ làm chậm tốc độ QT chứ chưa hề quay xe Pivot. Một số lý do vì sao Jerome Powell vẫn cứng rắn trong thời điểm này vì thực tế họ chưa cần thiết ra tay và phục vụ cho mục tiêu lâu dài hơn, cũng có thể họ lo sợ một hậu quả tái diễn như quyết định sai lầm của cựu chủ tịch Fed Arthur Buns dưới thời cựu tổng thống Nixon (năm 1971). Việc kết quả GDP Q1 âm -0.3% đang hợp lý cho kế hoạch QE trong tương lai của FED. Và đây có thể là cái giá hợp lý để đánh đổi.

5. Last Man Standing (kẻ chiến thắng cuối cùng)

- Đây là kiểu cách mà người Mỹ rất thích. Không có chuyện chúng ta cùng win-win, happy me, happy you. Tôi phải là nhà vô địch, bất khả xâm phạm. Nước Mỹ và đặc biệt là nước Mỹ dưới thời Donald Trump đang đi theo đúng kiểu cách này. Nó mang một chút hơi hướng của quá khứ, gần nhất thì có thể đánh giá qua chiến tranh Mỹ - Việt Nam. Cuộc chiến này còn được gọi là “The War Of Presidents” vì nó trải qua 5 đời tổng thống Mỹ. Một cuộc chiến ích kỷ vì cái tôi của các cựu tổng thống Mỹ chứ chẳng vì bất kỳ lợi ích đặc biệt nào của nước Mỹ hay dân Mỹ. Đơn giản, họ phải thắng dù trong bất kỳ cuộc chiến nào để đổi lại danh dự, sự ủng hộ và phục tùng.

- Thuế quan mà ông Trump đang sử dụng được xem là vũ khí tấn công diện rộng mà Mỹ đã lên kế hoạch khá tài tình để phục vụ cho kế hoạch kéo dài thời gian thống trị thế giới của mình. Nếu dưới thời Biden, Mỹ đẩy USD lên cao, hút ròng dòng vốn thế giới thì Trump đang làm điều ngược lại. Khi kinh tế toàn cầu suy sụp, các nền kinh tế bị tổn thương do các đòn tấn công, Mỹ sẽ là người đứng vững cuối cùng. Free trade (tự do thương mại) là bàn cờ do chính Mỹ lập ra và hưởng lợi nhiều thập kỷ. Và không phải Nga hay Trung Quốc, Mỹ sẽ tự ra tay để tái thiết cuộc chơi, đưa thế giới về lại thời Protectionism (chủ nghĩa bảo hộ), người mạnh được tất cả.

- Dollar vẫn là chìa khóa chiến lược của Mỹ. Kể từ 2014, khi Nga “tác động vật lý” với Ukraine qua việc sáp nhập vùng Crimea, làn sóng nói gót giảm phụ thuộc vào USD đã được châm ngòi, lan rộng. Đáng kể là sự phát triển và đẩy nhanh tiến độ của BRICS với đầu tàu là Trung Quốc. Covid-19 chính là bước ngoặc để đẩy nhanh tiến trình đẩy nhanh chiến dịch De-Dollarization. Trong góc nhìn của Trump, nhiều nước đã “lợi dụng” lúc ông bị rớt đài để làm suy yếu nước Mỹ, Nga tiến công vào Ukraine, nhiều ngân hàng trung ương đẩy mạnh thu mua vàng tích trữ để tránh phụ thuộc USD.

- Tôi hiểu, bạn hiểu, các lãnh đạo các nước thừa hiểu Dollar quan trọng thế nào đối với Mỹ. Nó không chỉ là đơn vị tiền tệ mà còn là vũ khí để Mỹ kiểm soát kinh tế toàn cầu. Với việc 60% lượng dự trữ ngoại hối toàn cầu vẫn là USD thì còn lâu Dollar mới bị lật đổ, nhưng không có nghĩa là USD sẽ không trải qua cú shock suy yếu nhanh chóng như thập niên 1980s. Vì vậy, một kịch bản thâm sâu đã được Stephen Miran (chủ tịch hội động kinh tế Mỹ) thiết kế và Scott Bessent (bộ trưởng tài chính Mỹ) tài tình thực hiện xuất sắc. Tất cả là để đưa nước Mỹ và Dollar củng cố vị thế siêu cường của mình. Do đó, mình tin việc GDP Mỹ -0.3% là một sự điều chỉnh chiến lược, nằm trong kế hoạch và không phải là dấu hiệu của suy thoái.