Tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) có thể thay thế tiền mặt

Kristalina Georgieva, Giám đốc điều hành của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho biết, tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) có tiềm năng thay thế tiền mặt, nhưng việc áp dụng có thể mất thời gian.

CBDC là dạng kỹ thuật số của tiền tệ pháp định của một quốc gia, được quản lý bởi ngân hàng trung ương của quốc gia đó. Chúng được hỗ trợ bởi công nghệ blockchain, cho phép các ngân hàng trung ương chuyển các khoản thanh toán của chính phủ trực tiếp đến các hộ gia đình.

“CBDC sẽ cung cấp một giải pháp thay thế an toàn và chi phí thấp cho tiền mặt. Họ cũng sẽ cung cấp một cầu nối giữa các khoản tiền tư nhân và một thước đo để đo lường giá trị của chúng, giống như tiền mặt ngày nay mà chúng ta có thể rút từ ngân hàng”, bà cho biết thêm.

Theo IMF, có hơn 100 quốc gia đang khám phá CBDC, tương đương khoảng 60% quốc gia trên thế giới.

“Mức độ quan tâm toàn cầu đối với CBDC là chưa từng có. Một số ngân hàng trung ương đã triển khai thí điểm hoặc thậm chí phát hành CBDC”, IMF cho biết trong một báo cáo tháng 9.

Theo một cuộc khảo sát năm 2022 do Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) thực hiện, trong số 86 ngân hàng trung ương được khảo sát, 93% cho biết họ đang khám phá CBDC, trong khi 58% cho biết họ có khả năng hoặc có thể phát hành CBDC bán lẻ trong ngắn hạn hoặc trung hạn.

Nhưng theo dữ liệu từ Atlantic Council, tính đến tháng 6, chỉ có 11 quốc gia áp dụng CBDC, 53 quốc gia đang trong giai đoạn lập kế hoạch nâng cao và 46 quốc gia đang nghiên cứu CBDC.

Hôm thứ Tư (15/11), IMF đã ra mắt sổ tay CBDC như một hướng dẫn tham khảo cho các nhà hoạch định chính sách trên toàn thế giới. Bà Georgieva cho biết, nhiều quốc gia đang nghiên cứu CBDC và xây dựng quy định để hướng dẫn phát triển tiền kỹ thuật số.

“Khu vực công nên tiếp tục chuẩn bị triển khai CBDC và các nền tảng thanh toán liên quan trong tương lai. Các nền tảng này nên được thiết kế ngay từ đầu để tạo điều kiện thuận lợi cho thanh toán xuyên biên giới, bao gồm cả CBDC”, bà Georgieva nói.

Tiềm năng của CBDC

Các quốc gia đã phát hành CBDC bán lẻ bao gồm Bahamas, Jamaica và Nigeria.

Cơ quan tiền tệ Singapore cho biết, tiền mặt “nói chung là không tương thích” với nền kinh tế kỹ thuật số. Trong một báo cáo năm 2021, ngân hàng trung ương nước này cho rằng nhu cầu về tiền mặt làm phương tiện thanh toán sẽ tiếp tục giảm.

Theo BIS, việc sử dụng CBDC để thanh toán xuyên biên giới có thể giảm chi phí thu, lưu trữ và chi tiêu ngoại tệ, tùy thuộc vào thiết kế và quy định.

Bà Georgieva cũng nhận định rằng trí tuệ nhân tạo (AI) “có thể khuếch đại một số lợi ích của CBDC” bằng cách cung cấp tính năng chấm điểm tín dụng chính xác và hỗ trợ cá nhân hóa.

Nhu cầu về AI tạo sinh đã bùng nổ sau khi phát hành ChatGPT của OpenAI vào tháng 11/2022, ước tính đã đạt 100 triệu người dùng trong vòng hai tháng sau khi ra mắt.

“AI có thể cải thiện tài chính toàn diện bằng cách cung cấp tính năng chấm điểm tín dụng nhanh chóng, chính xác dựa trên nhiều dữ liệu khác nhau. Chúng có thể cung cấp hỗ trợ cá nhân hóa cho những người có trình độ hiểu biết tài chính thấp… Để chắc chắn, chúng ta cần bảo vệ quyền riêng tư cá nhân và bảo mật dữ liệu, đồng thời tránh những thành kiến cố hữu để không kéo dài tình trạng bất bình đẳng mà nhằm mục đích giảm thiểu nó”, bà Georgieva cho biết.