Tiền kỹ thuật số của Trung Quốc khác Bitcoin ra sao?

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) cho biết, đồng nhân dân tệ (NDT) kỹ thuật số sẽ không có đặc tính đầu cơ như Bitcoin và không cần bảo chứng bằng các tiền tệ pháp định giống như tiền ảo Libra của Facebook.

Hôm 21-12, ông Mặc Trường Xuân, Giám đốc Viện nghiên cứu Tiền kỹ thuật số ở PBoC, tiết lộ: “Đồng NDT kỹ thuật số được sử dụng để giao dịch thanh toán chứ không vì mục đích đầu cơ. Nó không có những đặc tính đầu cơ như Bitcoin và cũng không đòi hỏi sự bảo chứng của một rổ tiền tệ pháp định giống như các loại tiền ảo ổn định”.

Khi đề cập đến tiền ảo ổn định, ông muốn ám chỉ đến dự án tiền ảo Libra của Facebook dự kiến phát hành vào năm sau và sẽ được hỗ trợ giá trị bởi một rổ ngoại tệ mạnh.

Ông cho biết các công đoạn thiết kế, nghiên cứu và thử nghiệm dự án thanh toán tiền điện tử /tiền số (DC/EP) của PBoC đã hoàn thành. Giai đoạn tiếp theo của dự án này là triển khai các chương trình thí điểm trước khi đồng NDT kỹ thuật số được chính thức phát hành.

Vào tháng trước, ông cho biết đồng NDT kỹ thuật số sẽ được phát hành thông qua các ngân hàng thương mại, Tencent và Ant Financial, hai công ty đang nắm hai ứng dụng thanh toán trực tuyến lớn nhất nước này, WeChat Pay và Alipay.

Hồi tháng 8, ông Mặc Trường Xuân tiết lộ đồng NDT kỹ thuật số sẽ được vận hành thông qua hai lớp bao gồm PBoC và các ngân hàng thương mại, chứ không được vận hành dựa vào một mạng lưới người dùng phi tập trung giống như Bitcoin và các đồng tiền ảo khác.

Kể từ khi Facebook thông báo dự án tiền ảo Libra hồi tháng 6, các cuộc thảo luận về tiền kỹ thuật số của Trung Quốc nóng hẳn lên.

Trong khi ủng hộ nhu cầu về phiên bản số hóa của đồng NDT trong kỷ nguyên Internet, PBoC cũng nhận thấy bất kỳ tiền kỹ thuật số hay dịch vụ thanh toán nào, nếu nằm ngoài tầm kiểm soát của ngân hàng này, đều có thể là mối đe dọa tiềm tàng đối với an ninh tài chính của đất nước.

Bắc Kinh đã cấm giao dịch Bitcoin và các đồng tiền ảo khác nhưng tiền ảo Libra của Facebook, một mạng xã hội với hơn 2 tỉ người dùng, thực sự là mối thách thức tiềm ẩn đối với khả năng kiểm soát các tài khoản vốn ở nước này.

Hôm 23-12, Tân Hoa xã dẫn lời ông Trần Vũ Lộ, Phó Thống đốc PBoC nói rằng Trung Quốc lo ngại tiền ảo Libra và các dự án tiền ảo ổn định khác có thể gây tổn hại các nỗ lực quốc tế hóa đồng nhân dân tệ.

Ông cũng lo ngại sự phổ cập của các đồng tiền kỹ thuật số có thể làm suy yếu hiệu quả của các biện pháp kiểm soát vốn và dẫn đến các biến động giá tài sản, gây bất ổn cho hệ thống tài chính trong nước.

Cho đến nay, kế hoạch phát hành đồng NDT kỹ thuật số vẫn chưa được công bố. Hồi tháng 8, tạp chí Forbes dẫn một nguồn tin ẩn danh nói rằng, tiền kỹ thuật số của Trung Quốc có thể được phát hành vào ngày 11-11, tức ngày mua sắm lễ hội Độc thân nhưng điều này đã không xảy ra.

Chưa có ngân hàng hay công ty nào của nước này chính thức xác nhận đang tham gia vào dự án DC/EP. Hồi đầu tháng 12, tạp chí Tài Kinh (Trung Quốc) cho biết có bốn ngân hàng lớn và ba công ty viễn thông của nhà nước có tham gia vào dự án.

Bắt đầu từ năm 2014, PBoC đã tiến hành nghiên cứu dự án DC/EP nhưng công bố rất ít thông tin. Hồi tháng 9, Thống đốc PBoC Dịch Cương cho hay một trong những mục đích thành lập đồng nhân dân tệ kỹ thuật số là thay thế một phần lượng tiền mặt đang lưu hành. Tuy nhiên, nó sẽ không thay thế các nguồn cung tiền khác, chẳng hạn tiền gửi ở các tài khoản ngân hàng hay số dư trên các ứng dụng thanh toán trực tuyến (ví điện tử) như Alipay, WeChat Pay.

Cựu Thống đốc PBoC Chu Tiểu Xuyên nói rằng, đồng NDT kỹ thuật số phục vụ hai mục đích: sử dụng cho thanh toán bán lẻ và làm phương tiện trung gian cho thanh toán xuyên biên giới giữa các tổ chức tài chính quốc tế.

Các quan chức Trung Quốc cho biết hệ thống thanh toán dựa vào đồng NDT kỹ thuật số sẽ cho phép chính phủ giám sát dễ dàng hơn các giao dịch chuyển tiền, từ đó giúp chống các hoạt động rửa tiền, tài trợ khủng bố, đánh bạc bất hợp pháp hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, liệu các doanh nghiệp và người dân có đón nhận đồng tiền này hay không vẫn là một câu hỏi còn bỏ ngỏ.

Cộng đồng mạng ở Trung Quốc không hào hứng lắm với thông tin đồng NDT kỹ thuật số sẽ không có đặc tính đầu cơ như Bitcoin. Bình luận về những phát biểu mới nhất của ông Mặc Trường Xuân trên cổng thông tin Sina.com, một cư dân mạng viết: “Tiền kỹ thuật số chỉ là một dạng khác của NDT, trong khi đó các đồng tiền ảo hiện nay sử dụng công nghệ chuỗi khối (blockchain) thực sự và có thể có giá trị như vàng bạc”.