Tiền gửi khách hàng nhích nhẹ trong quý đầu năm, dòng tiền đã chảy về đâu?

Lãi suất huy động bắt đầu tăng trở lại tại nhiều ngân hàng từ cuối tháng 3, tuy nhiên trong 3 tháng đầu năm lãi suất gần như chạm đáy. Trong bối cảnh đó, lượng tiền gửi của khách hàng tại các nhà băng tăng trưởng khá chậm hoặc giảm.

Sau 3 tháng đầu năm, tổng tiền gửi tại 28 ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính (không gồm Agribank) chỉ tăng 0,7% so với cuối 2023, tương đương thêm 68.600 tỷ đồng. Trong khi đó, trong quý liền trước (quý IV/2023), số dư tiền gửi tăng thêm lên tới 562.800 tỷ đồng.

Có 10/28 ngân hàng báo cáo số dư tiền gửi giảm so với đầu năm. Trong đó, ABBank ghi nhận tốc độ sụt giảm sâu nhất, ở mức 16,5% hay giảm 16.500 tỷ đồng. Ngoài ra, TPBank, Vietcombank cũng có mức sụt giảm tiền gửi cao. Ở chiều ngược lại, LPBank là ngân hàng duy nhất ghi nhận tăng trưởng tiền gửi trên 10%.

Xét về quy mô, trong 3 tháng đầu năm 2024, ngoại trừ Agribank, 3 "ông lớn" còn lại trong nhóm 4 ngân hàng quốc doanh (Big4) lần lượt dẫn đầu về huy động tiền gửi. Trong đó, BIDV đứng đầu danh sách ngân hàng có lượng tiền gửi lớn nhất của khách hàng, với 1,73 triệu tỷ đồng tiền gửi vào cuối quý 1/2024, tăng 30.100 tỷ đồng so với thời điểm cuối năm 2023, tương ứng tăng nhẹ 1,8%.

Đứng thứ 2 trong danh sách là VietinBank với 1,43 triệu tỷ đồng tiền gửi vào cuối quý 1/2024, tăng 1,2% so với cuối năm 2023.

Tiếp đến là Vietcombank với 1,35 triệu tỷ đồng tiền gửi vào cuối quý 1. Tuy vậy, lượng tiền gửi của Vietcombank đã giảm tới 3,5% so với cuối năm 2023.

Lý giải về sự sụt giảm tiền gửi khách hàng trong 3 tháng đầu năm, Vietcombank cho biết ngân hàng đã chủ động giảm huy động để duy trì biên lãi thuần (NIM) và hiệu quả sử dụng vốn.

Tại nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, thứ hạng từ vị trí số 4 đến 7 không có thay đổi. MB xếp vị trí thứ 4 với 558.862 tỷ đồng, giảm 1,5% so với cuối năm ngoái. Vị trí thứ 5 là Sacombank, đây cũng là nhà băng có mức tăng trưởng tiền gửi mạnh nhất quý 1 trong top 10 ngân hàng với 4,4%, tương ứng mức tiền gửi là 533.358 tỷ đồng.

Những vị trí tiếp theo lần lượt thuộc về ACB, Techcombank, VPBank, SHB và HDBank. Trong đó, SHB là nhà băng duy nhất có lượng tiền gửi sụt giảm trong số 5 ngân hàng kể trên với mức giảm 0,7%.

Theo giới chuyên gia, với mức lãi suất thấp, dòng tiền có xu hướng chảy sang các kênh đầu tư sinh lợi tốt hơn như chứng khoán, bất động sản hay đầu tư tích trữ vàng, dẫn tới tăng trưởng tiền gửi ngày càng suy giảm.

Trong khi tăng trưởng tín dụng bắt đầu khởi sắc từ tháng 3, cộng với chỉ tiêu cả năm 2024 là 15% (khoảng 2 triệu tỷ đồng) phần nào đó sẽ tạo ra áp lực tăng lãi suất huy động lên các ngân hàng thương mại. Đặc biệt vào giai đoạn giữa và cuối năm 2024, khi mà nhu cầu tín dụng thường có xu hướng tăng theo yếu tố mùa vụ.

Điều này cũng có thể dễ nhận ra khi ngay ở tuần cuối tháng 3 này, lãi suất tiết kiệm tại một số ngân hàng đang có xu hướng đảo chiều, rục rịch tăng trở lại.

Mặc dù mức tăng chưa phải là lớn nhưng đây rõ ràng là tín hiệu thể hiện rằng hiện tượng dư thừa tiền và thanh khoản tại ngân hàng có dấu hiệu hạ nhiệt.

Điều này phần nào còn thể hiện qua mức khối lượng và lãi suất trúng thầu tín phiếu Ngân hàng Nhà nước trong thời gian qua. Cụ thể, trong phiên đấu thầu 11/3, lãi suất trúng thầu chỉ là 1,4%/năm thì tới phiên đấu thầu 29/3, lãi suất này đã lên mức 2,49%/năm.

Bên cạnh đó, số lượng tổ chức tín dụng tham gia đấu thầu cũng giảm dần qua từng phiên (từ 18 tổ chức tín dụng tham gia đấu thầu vào phiên 11/3 xuống chỉ còn 5 tổ chức vào phiên 29/3) kết hợp với việc khối lượng phát hành tín phiếu cũng có xu hướng giảm trong những phiên gần đây. Điều này cho thấy mức dư thừa thanh khoản trên thị trường có thể đã giảm bớt.