Tiền ảo - “vàng số” hay canh bạc dưới thời ông Donald Trump?

“Hiệu ứng Trump” đưa Bitcoin lên một mức giá không tưởng. Những người ủng hộ đặt cược vào mức giá tới 95.000 - 100.000 USD, còn ý kiến trái chiều thì cảnh báo rủi ro tiền ảo gắn với địa chính trị và việc ông Donald Trump hiện thực hóa những cam kết đối với tiền ảo đến đâu.

Ông Trump đưa Bitcoin sang trang mới

Hơn 10 ngày kể từ khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống thứ 47 của Mỹ, giá Bitcoin liên tục phá đỉnh và đỉnh điểm là ngày 13/11, mức giá vọt qua mốc 93.000 USD trong một thời gian ngắn khi thị trường kỳ vọng việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục hạ lãi suất sẽ thúc đẩy lập trường ủng hộ tiền ảo của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Chỉ tính riêng tuần qua, Bitcoin, đồng tiền ảo đắt giá nhất thế giới và có tuổi đời lâu nhất, đã tăng giá 30%. Tại Mỹ, Bitcoin đã tăng gần 6% vào ngày 13/11 khi đạt mức kỷ lục 93.462 USD, nhưng đà tăng này không giữ được và giảm còn 91.300 USD.

Nhìn rộng ra, thị trường tiền ảo những ngày qua hoạt động theo kiểu “nước nổi thì bèo nổi”. Bitcoin không phải là đồng tiền ảo duy nhất tăng giá, khi đồng này tăng giá thì các đồng anh em như Ethereum và Dogecoin cũng tăng theo. Đáng kể, Dogecoin - đồng tiền ảo được ủng hộ mạnh mẽ bởi tỷ phú Elon Musk, “công thần” trong chiến dịch tranh cử năm 2024 của ông Trump, đã chứng kiến mức giá nhảy vọt 152%.

Sở dĩ Bitcoin và các loại tiền ảo khác đạt mức giá kỷ lục là nhờ kỳ vọng rằng, ở nhiệm kỳ Tổng thống thứ 47, ông Trump sẽ nới lỏng quy định pháp lý liên quan đến tiền ảo và hiện thực hóa lời hứa biến Mỹ thành “thủ phủ tiền ảo của hành tinh”.

Cần nhắc lại rằng, trong nhiệm kỳ Tổng thống thứ 45, ông Trump từng coi tiền ảo là mối đe dọa đối với USD. “Tôi không phải là người hâm mộ Bitcoin và các loại tiền ảo khác, chúng không phải là tiền và có giá trị rất biến động, dựa trên không khí loãng. Các tài sản ảo không được quản lý có thể tạo điều kiện cho hành vi bất hợp pháp, bao gồm buôn bán ma túy và các hoạt động bất hợp pháp khác”, ông Trump đăng trên mạng xã hội Twitter (nay là mạng xã hội X) hồi năm 2019.

Thế nhưng, ông Trump, người đắc cử Tổng thống thứ 47 của Mỹ, đã có cú quay xe 180 độ, khi đặt niềm tin vào các đồng tiền ảo như Bitcoin và Ethereum.

Tại hội nghị Bitcoin 2024 vào tháng 7 năm nay, ông Trump trở thành tâm điểm chú ý khi đưa ra tuyên bố táo bạo về các chính sách tiềm năng. “Nếu tôi được bầu làm Tổng thống, chính sách của tôi là sẽ giữ lại 100% Bitcoin mà Chính phủ Mỹ đang nắm giữ hoặc mua lại trong tương lai”, ông Trump tuyên bố, đồng thời khẳng định: “Nếu tiền ảo định hình tương lai, tôi muốn nó được khai thác, đúc và sản xuất tại Mỹ”.

Tiếp đến, vào cuối tháng 9, ông Trump và 3 người con trai (Donald Jr, Eric và Barron) đã làm nức lòng các tín đồ tiền ảo khi công bố thành lập liên doanh World Liberty Financial, một nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) và tập trung giao dịch loại tiền ảo độc quyền mang tên là $WLFI.

Nhiều tín đồ tiền ảo coi đây là tín hiệu ủng hộ của chính quyền khi ông Trump làm Tổng thống, song liên doanh World Liberty Financial đã vấp phải sự chỉ trích của một số chuyên gia về DeFi vì nguy cơ xảy ra xung đột lợi ích.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Tạp chí Newsweek, ông Michael Dowling, giáo sư tài chính tại Trường Kinh doanh thuộc Đại học Dublin City, cảnh báo: “Đã có quá nhiều điều không mong muốn trong thế giới tiền ảo và DeFi, đến nỗi việc thêm ông Trump vào danh sách đó cũng không thể thúc đẩy sự phổ biến hoặc hứng thú. Hãy nhớ rằng, những thị trường tiền ảo sơ khởi đã bắt đầu bằng cách tạo điều kiện cho buôn bán ma túy”.

Rủi ro bong bóng, tránh ảo giác với tiền ảo

Nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump được dự đoán có thể gây ra những biến động đáng kể của USD so với các đồng tiền mạnh khác. Chúng có thể đến từ chính sách thương mại mà ông Trump tuyên bố trong chiến dịch tái tranh cử rằng, áp dụng thuế quan 10 - 20% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào Mỹ và 60% đối với hàng hóa Trung Quốc.

Các mức thuế quan mới hoặc tăng thêm có thể dẫn đến căng thẳng thương mại, tác động đến thị trường tiền tệ. Điều này có thể sẽ tạm thời củng cố USD, khiến hàng hóa tại Mỹ trở nên đắt đỏ hơn, nhưng sự không chắc chắn như vậy cũng có thể thúc đẩy đầu cơ trên thị trường và biến động của đồng bạc xanh.

Nếu USD suy yếu, các nhà đầu tư đang tìm kiếm giải pháp thay thế có thể tìm đến tiền ảo như một biện pháp phòng ngừa lạm phát hoặc phá giá tiền tệ.

Mặt khác, giới phân tích nhận định rằng, chính quyền Trump 2.0 có thể làm gia tăng căng thẳng địa chính trị và chính trị trong nước. Vậy tiền ảo có phải là nơi trú ẩn an toàn trong thời điểm căng thẳng gia tăng? Một số người ủng hộ trước đây đã từng coi tiền ảo là một loại “vàng kỹ thuật số”.

Thực tế, vào một số thời điểm trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, có vẻ như tiền ảo đã hoạt động như một loại vàng kỹ thuật số. Điển hình vào năm 2019, giá Bitcoin tăng vọt khi căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang. Đồng tiền ảo này cũng tăng đột biến trong thời gian ngắn vào đầu năm 2020, khi Iran tấn công 2 căn cứ quân sự của Mỹ để trả đũa cho vụ sát hại tướng Qassem Soleimani.

Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, Bitcoin và Ethereum không phải là nơi trú ẩn an toàn khỏi các thị trường chứng khoán quốc tế. Khi đưa vào danh mục đầu tư, chúng đã làm tăng thêm rủi ro giảm giá.

Cần nhớ rằng, Bitcoin đã trải qua nhiều biến động mạnh trong 4 năm qua, với những pha “lên thác xuống ghềnh” theo các biến cố kinh tế, tâm lý thị trường và động thái pháp lý của một số nước. Cụ thể, vào tháng 3/2020, giá Bitcoin đã rớt thảm xuống dưới 5.000 USD, khi thị trường toàn cầu chao đảo vì đại dịch Covid-19, nhưng sau đó quay đầu và tăng lên mức cao nhất lịch sử là gần 69.000 USD. Tuy nhiên, thị trường tiền ảo sau đó tiếp tục gặp sóng gió sau sự sụp đổ của sàn giao dịch tiền ảo FTX vào tháng 11/2022, kéo Bitcoin xuống dưới 16.000 USD, còn Ethereum lùi về dưới 1.100 USD.

Do đó, sự phấn khích gần đây của thị trường tiền ảo sau chiến thắng bầu cử của ông Trump là dễ hiểu. Cộng đồng tiền ảo nhìn thấy “một người bạn mới đầy quyền lực” ở ông Trump, khi ông cam kết sẽ tạo ra một môi trường kinh doanh thân thiện hơn nếu thắng cử.

Ông Trump đã đề cập một loạt chính sách ủng hộ tiền ảo, bao gồm xây dựng kho dự trữ Bitcoin của Chính phủ Mỹ, ngăn chặn Chính phủ bán các khoản nắm giữ tiền ảo hiện có và thậm chí sử dụng tiền ảo để giải quyết nợ quốc gia. Để củng cố lập trường ủng hộ Bitcoin, ông Trump đã lên tiếng phản đối “tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương”, gọi tắt là CBDC.

Thậm chí, ông Trump đã “chĩa mũi dùi” vào Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) Gary Gensler, người có những chỉ trích gay gắt về tiền ảo.

“Vào ngày đầu tiên nhậm chức Tổng thống (ngày 20/1/2025 - BTV), tôi sẽ sa thải Gary Gensler”, ông Trump tuyên bố tại hội nghị Bitcoin năm nay.

Mặc dù sự ủng hộ công khai của chính quyền Trump 2.0 có thể thu hút nhiều nhà đầu tư tổ chức gia nhập thị trường tiền ảo, nhưng không thể coi nhẹ các rủi ro tiềm ẩn nếu chính quyền Trump 2.0 bãi bỏ các quy định liên quan đến tiền ảo, có thể làm các nhà đầu tư gia tăng đầu cơ, khiến thị trường rơi vào bong bóng và dễ sụp đổ hơn.

Giữ quan điểm thận trọng về mức độ ủng hộ mà ông Trump dành cho tiền ảo, ông Mauvis Ledford, Giám đốc điều hành start-up công nghệ Sogni AI (Singapore) cho rằng, chính quyền Trump 2.0 có thể sẽ dùng tiền ảo để kích thích tăng trưởng kinh tế.

Ông Ledford dự đoán, rất có thể chính quyền Trump sẽ khai phá việc tận dụng công nghệ blockchain để tăng cường tính minh bạch và hiệu quả trong các hoạt động của chính phủ, đặc biệt là khi có Elon Musk làm cố vấn. Tuy nhiên, đại diện Sogni AI nói thêm: “Cá nhân tôi không tin bất cứ điều gì ông Trump nói và công nghệ blockchain cho phép tạo ra các quy tắc mà mọi người phải tuân theo, điều mà tôi không nghĩ ông Trump sẽ thích trong một chính phủ mà ông ấy điều hành”.

Cho nên, chưa gì có thể chắc chắn lúc này và các thị trường có thể sẽ có một chặng đường khó khăn phía trước.