Tích cực hơn song "bức tranh" trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chưa thể "bừng sáng"

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ có thể đã qua giai đoạn khó khăn nhất và chuyển dần sang giai đoạn đầu hồi phục. Năm 2024, thị trường này được dự báo sẽ có nhiều điểm tích cực sáng hơn, nhưng nhìn chung vẫn chưa “bừng sáng”.

Cơ hội hồi phục tích cực hơn

Có thể nói năm 2023, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ đã “hạ cánh mềm”. Việc giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, cũng như quy định pháp lý đã phát huy tác dụng giúp thị trường TPDN riêng lẻ bước qua giai đoạn khó khăn nhất và xuất hiện nhiều dấu hiệu phục hồi.

Trên thực tế, thị trường sơ cấp TPDN riêng lẻ đã dần hồi phục. Tính riêng trong 6 tháng cuối năm 2023, giá trị TPDN phát hành riêng lẻ đã tăng gấp 3,68 lần so với tổng giá trị phát hành 6 tháng trước đó. Tổng dư nợ TPDN riêng lẻ đến hết ngày 31/12/2023 đạt 1.033.170 tỷ đồng, khối lượng mua lại trước hạn đạt 238.414 tỷ đồng. Cùng với đó, thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ thứ cấp sau khi vận hành đã có thanh khoản tích cực, góp phần hỗ trợ thị trường tăng tính minh bạch và lành mạnh hơn.

Năm 2024, nhiều ý kiến cho rằng, thị trường TPDN riêng lẻ sẽ nhận được nhiều yếu tố hỗ trợ tích cực hơn từ các yếu tố vĩ mô, đặc biệt là sự hồi phục mạnh hơn của kinh tế trong nước, cũng như hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được cải thiện.

Theo ông Simon Chen - Giám đốc điều hành, Giám đốc bộ phận Xếp hạng và nghiên cứu của VIS Rating, cho biết thêm năm 2024, thị trường TPDN sẽ có những yếu tố dẫn dắt thị trường phát triển tích cực hơn. Cụ thể, mặt bằng lãi suất ngân hàng trong xu thế giảm sẽ giúp các doanh nghiệp phát hành trái phiếu với nền lãi suất thấp hơn. Đồng thời, các chính sách hỗ trợ và kích cầu phát triển kinh tế sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hiệu quả hơn về sản xuất kinh doanh, từ đó có dòng tiền cải thiện hoặc tăng nhu cầu huy động vốn.

“Cùng với các quy định chặt chẽ hơn, thị trường TPDN sẽ tăng minh bạch hơn, vừa tăng trách nhiệm đối với các tổ chức phát hành, nhưng đồng thời sẽ giúp tâm lý của nhà đầu tư cải thiện dần” - ông Simon cho hay.

Khó khăn vẫn còn, chưa thể “bừng sáng”

Ông Nguyễn Bá Khương - chuyên gia Khối phân tích của VNDIRECT, cho rằng thời điểm khó khăn nhất của thị trường TPDN riêng lẻ có thể đã qua, tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn ở phía trước. Đầu tiên đó là áp lực đáo hạn năm 2024 vẫn còn lớn. Theo ước tính của VNDIRECT, trong năm 2024 sẽ có khoảng gần 210 nghìn tỷ đồng TPDN riêng lẻ đáo hạn, giá trị tương đương với tổng giá trị đáo hạn trong năm 2023, trong đó 59,3% là của nhóm các doanh nghiệp bất động sản.

“Trong bối cảnh thị trường bất động sản vẫn còn ảm đạm, việc tháo gỡ pháp lý cho các dự án vẫn còn chậm so với kỳ vọng. Vì thế, nhóm doanh nghiệp ngành này vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn, nên áp lực đáo hạn trong năm 2024 của nhóm bất động sản nói riêng và thị trường nói chung vẫn còn lớn” - ông Khương phân tích.

Chuyên gia này còn cho rằng, thị trường TPDN riêng lẻ vẫn cần thêm thời gian và cần thêm những hành động để niềm tin của nhà đầu tư thực sự quay trở lại. “Từ sau khi Nghị định 08/2023/NĐ-CP được ban hành, hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ trong năm 2023 có nhiều dấu hiện phục hồi. Tuy nhiên, có thể thấy các đợt phát hành trong năm 2023 vẫn mang tính cục bộ cao, khi phần lớn lượng phát hành là của nhóm ngân hàng, hay chỉ là của một số ít doanh nghiệp phát hành với mục đích cơ cấu lại các khoản nợ và phần lớn đối tượng mua của những đợt phát hành này không phải là các nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp” - ông Nguyễn Bá Khương nói.

Ngoài ra, theo các chuyên gia, năm 2024, một số quy định tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP dự kiến sẽ được áp dụng chính thức cũng có thể có tác động lên thị trường và cần thời gian để các thành viên tham gia dần quen và thích ứng. Chính vì vậy, các dự báo cho rằng, kỳ vọng hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ sẽ phục hồi từ cuối năm 2024, khi các thành viên tham gia thị trường dần quen với các quy định này cùng với nhu cầu vốn của các doanh nghiệp gia tăng khi hoạt động sản xuất kinh doanh phục hồi.