Thuyết hỗn loạn trong đàm phán của ông Trump đi vào ngõ cụt?

Cách thức đàm phán mà Tổng thống Mỹ Donald Trump dùng để đối phó với Trung Quốc trong chiến tranh thương mại đã được nâng lên một mức độ mới của sự thất thường. Ông Trump vừa thông báo vào ngày thứ Hai (26/08) rằng các cuộc đàm phán với Bắc Kinh đang được nối lại, trong khi chỉ mới vài ngày trước ông còn đang tăng thuế quan. Nhưng cách làm đó của ông Trump khiến cho đối thủ khó lòng can thiệp vào được, Hội nghị Thượng đỉnh G7 ở Pháp đã chứng minh điều đó.

Các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Trung Quốc đã có rất nhiều bước ngoặt và lật qua lại trong suốt 18 tháng vừa qua, nhưng mặc dù như vậy, sự phát triển của tình hình trong vài ngày qua đã hoàn toàn thay đổi. Sau khi gia tăng thuế quan áp lên 550 tỷ USD hàng hóa nhập từ Trung Quốc vào ngày thứ Sáu (23/08) và “ra lệnh” cho các công Mỹ bắt đầu tìm kiếm biện pháp thay thế Trung Quốc, ông Trump và các quan chức Nhà Trắng lại phát ra những tín hiệu đầy mâu thuẫn tại hội nghị Thượng đỉnh G7 diễn ra vào cuối tuần trước. Sau đó, vào ngày thứ Hai (26/08), ông Trump thông báo Trung Quốc đang sẵn lòng quay lại bàn đàm phán với Mỹ. Thêm vào đó, ông còn nói Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình – người mà ông xem là “kẻ thù” vào ba ngày trước đó – là một “nhà lãnh đạo xuất sắc”.

Việc nối lại các cuộc đàm phán ít nhất cũng thể hiện hai quốc gia này đang đình chiến. Nhưng những lần như thế này xảy ra rất nhiều kể từ khi chính quyền của ông Trump lần đầu tiên đe dọa áp thuế quan vào tháng 03/2018, sau khi buộc tội Bắc Kinh đã có hành động thương mại không công bằng trong việc chuyển giao công nghệ và tài sản trí tuệ. Mục tiêu mà Mỹ nhắm đến đôi khi có vẻ như đã thay đổi. Sự leo thang mới nhất của cuộc chiến này nổ ra vào đầu tháng 08/2019, khi ông Trump nói rằng Trung Quốc đã không tuân theo lời hứa mua thêm hàng nông sản từ Mỹ. Tổng thống Mỹ còn làm tăng thêm sự bất ổn bằng một dòng tweet vào ngày thứ Sáu (23/08) rằng người Mỹ “không cần Trung Quốc”, ngụ ý cuộc xung đột giữa hai bên sẽ còn tiến xa hơn nữa.

Sự việc đó có thể là lời giải thích cho câu hỏi vì sao thị trường tăng không quá mạnh trước tin tức được tung ra trong ngày thứ Hai (26/08), trong đó chỉ số S&P 500 tăng khoảng 1% trong phiên giao dịch đầu giờ chiều. Thái độ không lường trước được của ông Trump đã khiến các đồng minh của Mỹ thất vọng. Mặc dù vị Tổng thống này không làm ngắt quãng Hội nghị G7 diễn ra ở Biarritz, Pháp, và trông có vẻ đã hòa hoãn về vấn đề Iran sau khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bất ngờ mời Bộ trưởng Ngoại giao của Tehran đến tham dự Hội nghị, thế nhưng buổi Hội nghị đã kết thúc mà không có bất cứ thỏa thuận thực sự nào được đưa ra và thậm chí một thông cáo cũng không có.

Trưởng đoàn đàm phán của Trung Quốc, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, đã kêu gọi giải quyết sự khác biệt “bằng thái độ bình tĩnh”. Nhưng Bắc Kinh có cơ sở khi nghĩ rằng có lẽ sẽ tốt hơn khi kéo dài các cuộc đàm phán đến năm 2020, khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra, để có thể đạt được những điều khoản thỏa thuận tốt hơn và đáng tin hơn từ ông Trump hoặc từ một vị tân Tổng thống nào đó. Việc đó thể hiện rằng thuyết hỗn loạn trong đàm phán mà ông Trump sử dụng thật sự đi vào ngõ cụt.