Thương hiệu vang bóng một thời: Xá xị Chương Dương tìm đường trở lại

Dù còn chậm, sự can thiệp của nhóm cổ đông tỷ phú Thái đang dần giúp “vua” xá xị một thời khắc phục những khó khăn để có lãi trở lại.

Công ty cổ phần Nước giải khát Chương Dương tiền thân là nhà máy Usine Belgique thuộc Tập đoàn B.G.I (Pháp). Đây là nhà máy sản xuất nước giải khát lớn nhất miền Nam giai đoạn trước năm 1975 với nhãn hiệu "sá xị con cọp". Tập đoàn này sau đó chuyển nhượng quyền sở hữu và bàn giao toàn bộ nhà máy cho nhà nước với tên gọi Nhà máy nước ngọt Chương Dương.

Cơn khủng hoảng kéo dài

Chương Dương chính thức chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần từ năm 2004 và niêm yết tại Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM sau đó hai năm.

Xá xị Chương Dương một thời "làm mưa làm gió" thị trường phía Nam.

Thế mạnh lâu nay của Chương Dương là nước giải khát có gas, trong đó tiêu thụ ổn định nhất là dòng sản phẩm sá xị. Tuy nhiên, trước tình trạng ngày càng thất thế trên thị trường, thương hiệu từng một thời là niềm tự hào của người dân miền Namtừng có lúc phải thoái lui để nhường sân chơi về tay những doanh nghiệp có tiềm lực tài chính mạnh và dây chuyền sản xuất hiện đại.

Nguyên nhân của sự tụt lùi này theo ban lãnh đạo Sá xị Chương Dương do công nghệ cũ từ năm 2000 là một trong những khó khăn lớn nhất khiến công ty chưa thể sản xuất các dòng sản phẩm mới phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Điển hình như hồi 2016, công ty tung ra thị trường sản phẩm mới nhưng do máy móc thiết bị chưa đáp ứng nên phải thuê gia công bên ngoài khiến giá vốn bán hàng và giá thành sản phẩm tăng cao, khó cạnh tranh với các dòng sản phẩm cùng loại trên thị trường.

Bên cạnh đó, áp lực cạnh tranh thị phần với những doanh nghiệp lớn trong ngành nước giải khát như Pepsi, Coca-Cola, Masan hay việc chỉ tập trung cho một số nhà phân phối mà lơ là mở rộng thị trường, thiết lập mạng lưới điểm bán mới cũng được liệt kê vào danh sách khó khăn công ty phải đối mặt.

Không thể giữ thị phần trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, Sá xị Chương Dương lún sâu vào khủng hoảng với 4 quý lỗ sau thuế liên tiếp. Cổ phiếu của doanh nghiệp này vì thế cũng rơi vào diện cảnh báo.

Từ khi niêm yết đến nay, vốn góp chủ sở hữu của công ty vẫn giữ nguyên ở mức 85 tỷ đồng. Lợi nhuận hàng năm phần lớn dành để chia cổ tức vượt kế hoạch khiến ngân sách dành cho bán hàng và tiếp thị rất hạn chế so với những doanh nghiệp cùng ngành.

Khát vọng trở lại

Hiện, Chương Dương vẫn nằm dưới sự quản lý của Sabeco, với 62% vốn sở hữu. Sau khi tỷ phú Thái Lan chi gần 5 tỷ USD thâu tóm Sabeco, đơn vị này cũng đưa người vào điều hành hoạt động của Chương Dương.

Hoạt động của ‘ông hoàng sá xị’ tích cực trở lại khi tập đoàn đồ uống Thaibev chính thức tiếp quản vào giữa năm 2018 và thực hiện đợt cải tổ lớn.

Sau khi trở thành cổ đông lớn nhất tại Sabeco (công ty mẹ của Sá xị Chương Dương), tỷ phú Thái đã đề cử 6 nhân sự vào bộ máy lãnh đạo nhiệm kỳ mới tại Chương Dương. Sau khi thống nhất, 4/6 cái tên này đã tham gia vào HĐQT công ty với ông Neo Gim Siong Bennett đảm nhiệm vai trò Chủ tịch từ tháng 7/2018.

Hoạt động của ‘ông hoàng sá xị’ tích cực trở lại khi tập đoàn đồ uống Thaibev chính thức tiếp quản vào giữa năm 2018

Đến đầu tháng 1/2019, ông Neo Hock Tai Schubert, một nhân sự khác của tỷ phú Thái Lan cũng được bổ nhiệm vào vị trí Tổng giám đốc công ty.

Sau những thay đổi trong bộ máy lãnh đạo, báo cáo tài chính hàng quý của Chương Dương đều ghi nhận hàng loạt chi phí được tiết giảm giúp kết quả lợi nhuận tăng trưởng.

Chia sẻ tại đại hội cổ đông năm 2019, ông Neo Gim Siong Bennett, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nước giải khát Chương Dương (SCD) khẳng định sẽ hồi sinh lại thương hiệu nước ngọt nổi tiếng một thời này. Theo ông, đây là thương hiệu có giá trị đặc biệt, mang tính di sản với nhiều người dân TP.HCM đã lớn lên cùng nó.

"Chương Dương sẽ được đầu tư đúng mức từ cơ sở hạ tầng, vật chất, con người, thương hiệu, đến hệ thống phân phối để theo đuổi chiến lược dài hơi nhằm giữ vững thị phần, thương hiệu. Năm 2019, chúng tôi sẽ tập trung vào lợi thế thương hiệu trước khi nghĩ đến phát triển sản phẩm mới", ông Neo Gim Siong Bennett cho biết.

Nhận định việc Sá xị Chương Dương sa sút trong giai đoạn trước, ông Neo Gim Siong Bennett cho rằng nguyên nhân là công ty không có kế hoạch chiến lược tổng thể mà chỉ theo đuổi những mục tiêu ngắn hạn. Ba giá trị chưa được đầu tư đúng mức là thương hiệu, nguồn nhân lực và cơ sở vật chất được ban lãnh đạo mới cam kết sớm hoàn thiện.

Một năm sau khi tiếp quản, các chỉ số trên báo cáo tài chính của Sá xị Chương Dương đã cho thấy thành quả của chiến lược kinh doanh mới. Doanh thu quý II/2019 giảm 9% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng nhờ kiểm soát tốt giá vốn bán hàng và các khoản chi phí khác nên lợi nhuận sau thuế tăng trưởng ba chữ số, lên gần 4 tỷ đồng. Đây là quý thứ 5 liên tiếp công ty có lãi khi trở thành công ty con gián tiếp của tập đoàn đồ uống Thái Lan.

Lũy kế doanh thu nửa đầu năm giảm khoảng 3%, nhưng lợi nhuận lại gấp khoảng 14 lần so với cùng kỳ. Sá xị Chương Dương cũng xóa sạch lỗ lũy kế và có dôi dư hơn 8 tỷ đồng.

Trong các báo cáo giải trình chênh lệch lợi nhuận gần đây, ban lãnh đạo doanh nghiệp này đều cho rằng, tình hình tài chính diễn biến ngày càng tích cực chủ yếu đến từ việc kiểm soát tốt chi phí. Việc doanh thu đi ngang là do công ty chưa ra mắt thêm sản phẩm mới mà tiếp tục cải tiến, gia tăng mức độ hiện diện sản phẩm hiện có qua các kênh phân phối chủ lực hiện tại là chợ truyền thống, cửa hàng tạp hoá để khai thác lợi thế thương hiệu lâu đời.

Ban lãnh đạo công ty từng cho biết, 2019 là năm "đầu nguồn" khi nhóm lãnh đạo cũ được thay thế. Các sản phẩm chính đang và sẽ được đẩy mạnh hoạt động thương mại, nhận diện thương hiệu gồm sá xị, soda và nha đam nhằm đảm bảo mục tiêu sản lượng tiêu thụ không dưới 25 triệu lít.