Thương chiến Mỹ - Trung đột phá trên bàn điện thoại: Tín hiệu gì tiếp theo?

Các quan chức Hoa Kỳ và Trung Quốc hôm thứ Năm đã điện đàm để tìm cách chấm dứt cuộc chiến thương mại kéo dài cả năm qua.

Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin và Đại diện Thương mại Robert Lighthizer đã đối chuyện với các đối tác Trung Quốc của họ qua điện thoại, văn phòng của ông Lighthizer cho biết hôm thứ Năm.

Hoa Kỳ và Trung Quốc đã bị đẩy vào một cuộc chiến thuế quan từ tháng 7/2018, khi Washington ép Bắc Kinh phải giải quyết những gì họ coi là hàng thập kỷ giao thương bất công.

Trung Quốc đã phản bác rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng cần phải công bằng và tương xứng – điều khiến hai bên dường như vẫn còn xa mới đi tới thỏa thuận cuối chấm dứt căng thẳng thương mại hiện tại. Cuộc chiến này đã làm xáo trộn chuỗi cung ứng toàn cầu và gia tăng bất ổn trong thị trường tài chính.

Tín hiệu bước đầu

"Ngay bây giờ, chúng tôi đang có những cuộc điện đàm và điều này có vai trò quan trọng để chúng tôi lên kế hoạch tổ chức các cuộc họp trực tiếp, tôi đoán rằng chúng tôi sẽ thực hiện được điều đó", ông Mnuchin nói với Reuters bên lề cuộc họp G7 tại Chantilly, Pháp.

Khi được hỏi liệu cuộc gọi hôm Thứ Năm có thể dẫn đến một cuộc gặp mặt trực tiếp hay không, ông Mnuchin nói: "Có thể, nhưng tôi sẽ không suy đoán về kết quả".

Văn phòng của ông Lighthizer sau đó đã xác nhận rằng cuộc điện đàm đã diễn ra như dự kiến nhưng không nêu chi tiết.

Trong một động thái khác, Su Ge, cựu Đại sứ Trung Quốc tại Iceland và cựu chủ tịch của Viện Nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc, cho biết ông dự kiến sẽ có thêm các cuộc thảo luận chính thức được nối lại trong tháng này.

"Đây là những vấn đề khó ... nhưng ít nhất họ đã đồng ý để hai nhóm đàm phán bắt đầu lại công việc của họ", ông nói.

William Lee, nhà kinh tế trưởng của Viện Milken, cho biết căng thẳng đang sôi sục, và cả Trung Quốc và Hoa Kỳ dường như chưa sẵn sàng nhúc nhích trong các vấn đề quan trọng.

"Mức độ bất ổn cao trong thương mại cao đang khiến các công ty sản xuất phải thận trọng trong đầu tư. Mức độ không chắc chắn cao đó là một lực cản đối với sự tăng trưởng của Hoa Kỳ, ông Lee cho biết. Vấn đề thực sự là Trung Quốc muốn có sự tôn trọng. Trung Quốc muốn giữ được thể diện khi đàm phán", chuyên gia này cho hay.

Thuế quan và hứa hẹn

Chứng khoán toàn cầu đã dao động trong tuần này sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào thứ ba đã nhắc lại mối đe dọa áp thêm thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Những tín hiệu cho thấy tranh chấp thương mại đã bắt đầu gây thiệt hại cho thu nhập của các công ty khiến các nhà đầu tư lo ngại và khiến cổ phiếu giảm vào thứ Năm.

Trước đó, vào tháng trước, ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đồng ý trong hội nghị thượng đỉnh G20 tại Nhật Bản để nối lại các cuộc thảo luận, giảm bớt nỗi lo leo thang chiến tranh thương mại sau khi các cuộc đàm phán đổ vỡ vào đầu tháng Năm. Vào thời điểm diễn ra G20, ông Trump đã đồng ý đình chỉ một đợt thuế quan mới đối với hàng tiêu dùng Trung Quốc nhập khẩu trị giá 300 tỷ USD vào Mỹ để hai bên đã nối lại đàm phán.

"Những gì họ làm là chưa phù hợp", ông Trump nói hôm thứ 3. "Họ được cho là đang mua hàng nông sản. Hãy để xem liệu họ có làm hay không".

Dữ liệu của chính phủ Hoa Kỳ được công bố vào thứ Năm cho thấy Trung Quốc tuần trước đã thực hiện giao dịch mua cao lương lớn nhất từHoa Kỳ kể từ tháng Tư. Cao lương là một trong những nạn nhân đầu tiên của cuộc chiến thương mại, cùng với đó là đậu nành và thịt lợn xuất sang Trung Quốc.

Khi được hỏi về vấn đề của Huawei Technologies – trước đó đã chính quyền đưa vào danh sách đen hạn chế giao thương về các vấn đề an ninh quốc gia, ông Mnuchin cho biết hôm thứ Năm rằng, việc cho phép bất kỳ giao dịch nào giữa Mỹ và công ty thiết bị viễn thông Trung Quốc là một vấn đề độc lập với các cuộc đàm phán thương mại.

Sau cuộc gặp với ông Tập tại G20, Trump cho biết các công ty Mỹ có thể bán sản phẩm cho Huawei. Đầu tháng này, Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross cho biết giấy phép sẽ được cấp nếu không có mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.

Reuters đưa tin hôm Chủ nhật rằng, Hoa Kỳ có thể phê duyệt giấy phép cho các công ty khởi động lại việc bán hàng mới cho Huawei sau ít nhất hai tuần, theo một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ.

Ông Mnuchin đã bác bỏ một bản tin của Wall Street Journal vào tuần trước rằng Bộ Tài chính đang thúc giục các nhà cung cấp Hoa Kỳ tìm kiếm miễn trừ để bán hàng cho Huawei và cho biết ông đối thoại với các giám đốc điều hành về nhiều vấn đề, bao gồm cả thương mại.

"Sự tham gia của tôi vào đó chỉ là thông tin. Tôi không bao giờ khuyến khích các công ty làm việc bằng cách này hay cách khác".

Derek Scissors, một học giả tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ - người tham gia cố vấn cho Nhà Trắng về các vấn đề công nghệ, cho biết ông mong đợi việc nới lỏng hơn nữa về Huawei sẽ là một phần trong một thỏa thuận thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

"Nếu chúng ta có một thỏa thuận, Huawei sẽ hoàn toàn là một phần của nó bởi vì Tổng thống không quan tâm ... về cạnh tranh công nghệ". Ông cũng cho rằng ông Trump tập trung hơn vào việc có được một thỏa thuận thương mại và tăng khả năng nông dân Hoa Kỳ tiếp cận được vào thị trường Trung Quốc.